Exodo

Dumami ang mga Hebreo sa Ehipto
1 • 1 Ito ang mga pangalan ng mga anak ng Israel na kasama ni Jacob na pumunta sa Ehipto, kasama ng bawat isa ang kanyang pamilya: 2 Ruben, Simeon, Levi at Juda, 3 Isacar, Zabulon, Benjamin, 4 Dan at Neftali, Gad at Aser. 5 Pi¬tumpung lahat ang mga inapong ito ni Jacob, liban kay Jose na nasa Ehipto na.
6 At namatay si Jose at ang lahat niyang kapatid at ang buong heneras¬yong iyon. 7 Ngunit palaanak ang mga anak ng Israel kayat patuloy silang du¬mami. Dumami sila nang dumami, at naging napakarami hanggang ang buong lupain ay mapuno sa kanila.
Inalipin ng mga Ehipsiyo ang mga Hebreo
8 Pagkatapos ay isang haring hindi nakakakilala kay Jose ang naghari sa Ehipto, 9 at sinabi nito sa kanyang bayan: “Tingnan ninyo, mas marami na at mas malakas kaysa atin ang mga Israelita. 10 Kailangang maging mata¬lino tayo sa pakikitungo sa kanila, kung hindi’y lalo silang dadami. At kung magkagiyera’y kakampi sila sa ating mga kaaway para lumaban sa atin at tumakas sa lupain.”
11 Kaya naglagay sila ng mga kapatas para ipailalim ang mga anak ng Israel sa mabigat na pagtatrabaho. At itinayo ng mga ito para kay Paraon ang mga ting¬galang-bayan ng Pitom at Rameses. 12 Ngunit habang lalong sinisiil ang mga Hebreo ay lalo namang dumadami ang mga ito at kumakalat hanggang ka¬takutan ng mga Ehipsiyo ang mga Israelita.
13 At naging walang-awa ang mga Ehipsiyo sa pagpapatrabaho sa mga anak ng Israel. 14 Pinapait nila ang bu¬hay ng mga ito sa mabigat na pagtatrabaho sa tisa at semento, at sa lahat ng trabaho sa bukid. Pinagmalupitan sila ng mga Ehip¬siyo sa lahat nilang gawa.
15 At inutusan pa ng hari ng Ehipto ang mga hilot na Hebreo – ang isa’y tina¬tawag na Sifra at ang ikalawa nama’y si Pua – 16 “Sa pagpapaanak ninyo sa mga ba¬ba¬eng Hebreo kapag nakapuwes¬to na sila sa upuang paana¬kan, sa pagkakita nin¬yong lalaki ang bata, patayin ninyo ito; ngunit paba¬yaang ma¬buhay kung babae.”
17 Subalit may takot sa Diyos ang mga hilot kaya hindi nila tinupad ang utos ng hari ng Ehipto; sa halip ay pina¬bayaan nilang mabuhay ang mga sang¬gol na lalaki. 18 Kaya ipinatawag ng hari ang mga hilot at sinabi sa kanila: “Bakit ninyo ginawa ito? Ba’t ninyo pinabaya¬ang ma¬buhay ang mga batang lalaki?” 19 Suma¬got naman ang mga hilot: “Sa¬pagkat ang mga babaeng Hebreo ay hindi tulad ng mga babaeng Ehipsiyo; malalakas sila at nakapanganganak na bago pa duma¬ting ang hilot.”
20 Kinalugdan ng Diyos ang mga hilot at dumami ang sambayanan at lalo pang lumago. 21 At dahil nagka-roong-pitagan sa Diyos ang mga hilot, ginawa niya si¬lang mga ina ng mga pamilya.
22 Pagkatapos ay iniutos ni Paraon sa buong bayan: “Bawat sanggol na lala¬king isilang ng mga Hebreo ay kaila¬ngang iha¬gis sa Ilog Nilo, pero pabaya¬ang mabuhay ang mga babae.”
Iniligtas si Moises mula sa ilog
2 • 1 May isang lalaki mula sa tribu ni Levi na nakapag-asawa ng isang babae mula rin sa sariling tribu. 2 Nagsilang ang babae ng isang sang¬gol na lalaki, at nang makita niyang magan¬da ang bata, itinago niya ito sa loob ng tatlong buwan. 3 Nang hindi na niya ma¬itatago pa ang bata, gumawa siya ng isang basket na yari sa papiro, at pinintahan iyon ng alkitran at aspalto. Inihi¬ga niya sa basket ang bata, at inilagay iyon sa karamihan ng mga puno ng tambo, malapit sa pampang ng Ilog Nilo. 4 Ngunit tumayo sa malayu-layo ang ate ng bata para tingnan kung ano mangyayari sa bata.
5 Noon nama’y lumusong sa Nilo ang anak na babae ni Paraon para maligo, at naglalakad-lakad naman sa pampang ang kanyang mga utusan. Nang matanaw niya ang basket sa mga tam¬bo, ipinakuha niya iyon sa kanyang utu¬¬¬san. 6 Binuksan niya ang basket at nakita ang sanggol – isang lalaki, at umi¬¬¬iyak! Gayon na lamang ang kanyang awa at naisaloob niya: “Isang batang Hebreo!”
7 Pagkatapos ay sinabi ng ate ng bata sa anak ni Paraon: “Hahanap po ba ako ng babaeng Hebreo na magpa¬pasuso sa sanggol para sa inyo?” 8 Sumagot ang anak ni Paraon: “Sige.” Kaya luma¬kad ang batang babae at tinawag ang ina ng sanggol.
9 Sinabi ng anak ni Paraon sa babae: “Dalhin mo ang sanggol at alagaan siya para sa akin, at babayaran kita.” Kaya kinuha ng babae ang sanggol at inala¬gaan, 10 at nang malaki na ang bata ay dinala niya sa anak ni Paraon na umampon sa bata. Pinangalanan niya ito ng Moises upang alalahanin na ang bata ay kanyang iniahon sa tubig.
Nakilala ni Moises ang kanyang bayan
• 11 Pagkalipas ng mahaba-habang panahon, binata na si Moises, at pinuntahan niya ang kanyang mga kapatid. Nasaksihan niya kung gaano kabigat ang trabaho ng mga ito, at nakita niyang binubugbog ng isang Ehipsiyo ang isang Hebreo na isa sa kanyang mga kapatid. 12 Luminga-linga siya at nang walang makitang sinuman ay pinatay niya ang Ehipsiyo, at ibinaon iyon sa buhangin.
13 Nang lumabas siya kinabukasan, nakita naman niya ang dalawang Heb¬reo na nag-aaway. Kinausap ni Moises ang lalaking may kasalanan: “Bakit mo sinasaktan ang iyong kapwa?” 14 Ngu¬nit sumagot ang lalaki: “Sino ang nag¬ta¬¬laga sa iyo na maging pinuno at hukom namin? Balak mo rin ba akong patayin, tulad ng pagpatay mo sa Ehipsiyo?” Natakot si Moises at kanyang naisip: “Kung gayo’y may nakaaalam pala sa nangyari.”
15 Nang mabalitaan ni Paraon ang tungkol dito, tinangka niyang patayin si Moises, ngunit nakatakas si Moises kay Paraon, at nagpunta siya sa lupain ng Madian upang doon manirahan. At doo’y naupo siya sa tabi ng isang balon.
Si Moises sa Madian
• 16 Sa Madian ay may isang paring may pitong anak na dalaga. Nagpunta ang mga ito sa balon para sumalok ng tubig, at punuin ang mga labangan para painumin ang mga tupa ng kani¬lang ama. 17 Pero may dumating na mga pastol at sila’y itinaboy; ngunit tinulu¬ngan ni Moi¬ses ang mga dalaga at pina¬inom din niya ang mga tupa.
18 Nang umuwi ang mga dalaga sa kanilang amang si Reuel, tinanong niya ang mga ito: “Bakit napakaaga yata ng uwi ninyo ngayon?” 19 Suma¬got sila: “Ipinag¬¬tanggol kami ng isang Ehipsiyo laban sa mga pastol, at isinalok pa kami ng tubig at pinainom pa ang mga tupa.” 20 Sinabi ng ama: “Nasaan siya? Ba’t ninyo siya iniwan doon? Tawagin ninyo siya’t imbitahang kumain.”
21 Pumayag si Moises na manatili roon, at ipinakasal ng lalaki ang kanyang anak na si Sefora kay Moises. 22 Nagkaanak si Sefora ng isang lalaki, at ito’y pinanga¬la¬nang Gersom ni Moises bilang pag-aala¬ala na siya ay dayuhan sa isang lupaing banyaga.
Inalala ng Diyos ang Israel
• 23 Sa loob ng mahabang panahong iyon, namatay ang hari ng Ehipto. At dumaing ang mga Israelita dahil sa kani¬lang pagkaalipin; sumigaw sila sa Diyos, at mula sa lugar ng pagkaalipi’y pumaitaas sa Diyos ang kanilang sigaw.
24 Narinig ng Diyos ang kanilang bun¬tung-hininga, at inalala niya ang kanyang pakikipagtipan kina Abraham, Isaac at Jacob.
25 At nakita ng Diyos ang mga anak ng Israel, at ipinakilala ang sarili sa kanila.
Ang naglalagablab na palumpong
3 • 1 Inalagaan ni Moises ang mga tupa ni Yetro na kanyang biyenang pari ng Madian. Isang araw, ipinastol niya ang kawan ng kanyang biyenan sa malayong panig ng disyerto at nakarating siya sa Horeb, ang Bundok ng Diyos.
2 Napakita sa kanya ang Anghel ni Yawe sa pamamagitan ng lagablab ng apoy na nagmumula sa isang mababang punongkahoy. Nakita ni Moises na ba¬ga¬mat nag-aapoy ang puno ay hindi iyon nasusunog. 3 Inisip ni Moises: “Lala¬pit ako para makita ang kagila-gilalas na tanawing ito. Ba’t kaya di nasusunog ang puno?”
4 Nakita ni Yawe na lumalapit si Moises para magmasid, at tinawag siya ng Diyos mula sa mababang punong¬kahoy: “Moi¬ses, Moises.” Sumagot siya: “Narito ako.” 5 Sinabi naman ni Yawe: “Huwag kang lalapit; hubarin mo ang iyong mga san¬dalyas sapagkat ang lugar na kinatatayuan mo ay banal na lupa.” 6 At nag-patuloy ang Diyos: “Ako ang Diyos ng iyong mga ninuno, ang Diyos ni Abra¬ham, ang Diyos ni Isaac, at ang Diyos ni Jacob.”
Tinakpan ni Moises ang kanyang mukha pagkat natatakot siyang tumi¬ngin sa Diyos.
7 Sinabi ni Yawe: “Nasaksihan ko ang kahihiyan ng aking bayan sa Ehipto, at narinig ko ang kanilang daing nang pag¬malupitan sila ng kanilang mga ka¬patas. Alam ko ang kanilang paghi¬hirap. 8 Na¬naog ako upang palayain sila mula sa kapang¬yarihan ng mga Ehipsiyo, at iahon sila mula sa lupaing iyon tungo sa isang maganda at malawak na lupain, sa lu¬paing dinadaluyan ng gatas at pulot-pukyutan,

sa lupain ng mga Kananeo, Heteo, Amorreo, Pereceo, Heveo at Yebuseo. 9 Nakarating sa akin ang daing ng mga anak ng Israel, at nakita ko kung paano sila inaapi ng mga Ehipsiyo.

10 Lumakad ka ngayon! Sinusugo kita kay Paraon upang ilabas mula sa Ehipto ang aking bayan, ang mga anak ng Israel.”
11 Sinabi ni Moises sa Diyos: “Sino ako para humarap kay Paraon, at ilabas ang bayan ng Israel mula sa Ehipto?”
12 Sumagot ang Diyos: “Sasaiyo ako, at ito ang magiging tanda na sinugo kita. Pag nailabas mo na sa Ehipto ang bayan, sasambahin ninyo ang Diyos sa bundok na ito.”
13 Sumagot naman si Moises sa Diyos: “Kung pupunta ako sa mga Israelita at sasabihin sa kanilang ‘Sinugo ako sa inyo ng Diyos ng inyong mga ninuno,’ tata¬nungin nila ako, ‘Ano ang pangalan niya?’ Ano ang isasagot ko sa kanila?”
• 14 Sinabi ng Diyos kay Moises: “AKO SIYANG UMIIRAL. Ito ang sasabihin mo sa mga anak ng Israel: SIYANG UMIIRAL ang nagsugo sa akin sa inyo.” 15 At sinabi rin ng Diyos kay Moises: “Sasabihin mo sa mga anak ng Israel: Si YAWENG Diyos ng inyong mga ninuno, ang Diyos ni Abra¬ham, ang Diyos ni Isaac, at ang Diyos ni Jacob ang nagsugo sa akin. Ito ang ma¬giging pangalan ko magpakailan¬man, at sa pangalang ito sila tatawag sa akin sa lahat ng salinlahi.
Ang pagsisimula ni Moises
16 Humayo ka! Tipunin mo ang mga matatanda ng Israel at sabihin sa kanila: Si Yaweng Diyos ng inyong mga ninu¬no, ang Diyos ni Abraham, ang Diyos ni Isaac, at ang Diyos ni Jacob ay napa¬kita sa akin at sinabi: Kitang-kita ko ang pag¬trato sa inyo ng mga Ehipsiyo, at 17 iaahon ko kayo mula sa lahat ng ka¬apihang ito sa Ehipto at dadalhin ka¬yo sa lupain ng mga Kananeo, sa lupaing dinadaluyan ng ga¬tas at pulot-pukyutan.
18 Pakikinggan ka ng mga matatanda ng Israel at magkakasama kayong pu¬punta sa palasyo ng hari ng Ehipto, at sasabihin sa kanya: Si Yaweng Diyos ng mga Hebreo ay nakipagtagpo sa amin. Kaya payagan mo kaming maglakbay nang tatlong araw patungo sa ilang upang maghan¬dog ng hain kay Yaweng Diyos namin.
19 Ngunit alam kong hindi kayo paa¬alisin ng hari ng Ehipto hangga’t hindi siya pipilitin. 20 Kaya iuunat ko ang aking kamay at bubugbugin ko ang Ehipto sa lahat ng kahanga-hangang bagay na gagawin ko sa kanila, at pagkatapos ay paaalisin din nila kayo. 21 At pagagaanin ko ang loob ng mga Ehipsiyo sa aking bayan pag alis ninyo; hindi kayo aalis nang walang dala. 22 Bawat babae ay hi¬hingi sa kanyang kapitbahay at sa sinu¬mang babaeng Ehipsiyong nasa kanyang bahay ng mga bagay na yari sa pilak at ginto, at ng mga damit. At ibi¬bihis ninyo ang mga ito sa inyong mga anak, at sa gayo’y sasamsaman ninyo ang mga Ehip¬siyo.”
Ang kapangyarihang gumawa ng himala
4 • 1 Sumagot si Moises kay Yawe: “Paano kung hindi sila mani¬wala o makinig sa akin, at sabihin nilang ‘Hindi naman totoong napakita sa iyo si Yawe!’?”
2 Kaya tinanong siya ni Yawe: “Ano ’yang hawak mo?” Sumagot siya: “Tung¬kod.” 3 Sinabi ni Yawe: “Ihagis mo sa lupa.” Inihagis niya ito sa lupa at naging ahas, at napaurong si Moises. 4 Sinabi ni Yawe: “Hulihin mo sa buntot.” Hinuli iyon ni Moises at naging tungkod uli sa kan¬yang kamay. 5 At sinabi ni Yawe: “Ito ay para maniwala sila na napakita sa iyo si Yaweng Diyos ng inyong mga ninuno, ang Diyos ni Abraham, ang Diyos ni Isaac, ang Diyos ni Jacob.”
6 At muling sinabi sa kanya ni Yawe: “Ipatong mo ang iyong kamay sa dibdib mo. Ipinatong niya ang kanyang kamay sa kanyang dibdib, at nang iangat niya iyo’y naging ketongin ang kanyang ka¬may, simputi ng niyebe. 7 At sinabi ng Diyos: “Ipatong mo uli ang iyong kamay sa dibdib mo.” Ipinatong nga niyang muli ang kan¬yang kamay sa kanyang dibdib, at nang muli niya iyong iangat, naging malusog na muli ang kanyang kamay, tulad ng kanyang katawan.
8 Idinugtong ni Yawe: “Kapag hindi sila naniwala sa iyo at hindi nakum¬binsi ng unang tanda, maniniwala sila kapag na¬saksihan nila ang ikalawa. 9 Ngunit kung hindi pa sapat ang dalawang tan¬dang ito para maniwala sila sa iyo, ku¬mu¬ha ka ng tubig sa Ilog Nilo at ibuhos iyon sa tuyong lupa; at ang tubig na ga¬ling sa ilog ay magiging dugo sa lupa.”
Si Aaron, ang interpreter ni Moises
• 10 Sinabi ni Moises kay Yawe: “O Yaweng Panginoon ko, kailanma’y hindi ako naging magaling sa pagsa¬salita, kahit na ngayong kinausap mo ako. Mabigat ang aking bibig, mapurol ang aking dila.” 11 Sinabi sa kanya ni Yawe: “Sino ba ang nagbigay sa tao ng bibig? Sino ang nag¬paging-pipi sa kanya o bingi, nakakakita o bulag? Hindi ba’t akong si Yawe? 12 Sige, humayo ka na – sasabibig mo ako at itu¬turo ko sa iyo ang sasabihin mo.”
13 Ngunit iginiit ni Moises: “Panginoon ko naman, iba na lang sana ang isugo mo.” 14 Kaya nagalit si Yawe kay Moises, at sinabi: “Di ba’t kapatid mo si Aaron, ang Levita? Alam kong maga¬ling siyang magsalita. Hayu’t dumara¬ting siya para salubungin ka, at matutuwa siya kapag nakita ka. 15 Kausapin mo siya at sabihin ang sinabi kong sa¬bi¬hin mo. At sasainyo ako kapag kina¬usap mo siya o nagsalita siya, at ituturo ko ang dapat ninyong gawin. 16 Magsa¬salita si Aaron sa bayan para sa iyo; siya ang magiging pinaka-bibig mo, at ikaw nama’y magiging parang Diyos sa kanya. 17 At sa pama¬ma¬gitan ng tungkod na ito sa iyong kamay, gagawa ka ng mga kahanga-hangang tanda.”
18 Umuwi si Moises sa kanyang biyenang si Yetro, at sinabi: “Babalik ako sa aking mga kapatid sa Ehipto para mala¬man kung buhay pa sila.” Sinabi ni Yetro kay Moises: “Lumakad ka sa kapa¬ya¬paan!”
Bumalik si Moises sa Ehipto
• 19 Sinabi ni Yawe kay Moises sa lupain ng Madian: “Bumalik ka sa Ehipto sa¬pag¬kat patay nang lahat ang mga taong nag¬hangad pumatay sa iyo.”
20 Isinama ni Moises ang kanyang may¬bahay at mga anak. Isinakay niya sila sa asno, at umalis patungong Ehipto. At hawak ni Moises sa kanyang kamay ang tungkod ng Diyos.
21 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Sa pag¬balik mo sa Ehipto, alalahanin mo ang lahat ng kahanga-hangang bagay na ipi¬nagkatiwala ko sa iyo, at gawin ang mga ito sa harap ni Paraon. Gayun¬¬¬¬ma’y pa¬ti¬tigasin ko ang kanyang puso kaya hindi niya paa¬alisin ang aking bayan. 22 At sa¬sabihin mo kay Paraon – Ito ang sabi ni Yawe – Ang Israel ang aking panga¬nay na anak, 23 at sinabi ko sa iyo: Paalisin mo ang aking anak upang makasamba sa akin. Ngunit tu¬manggi kang paalisin siya kaya baba¬wian ko ng buhay ang iyong panganay na anak.”
24 Sa isang bahay-pahingahan sa daan, nilapitan si Moises ng Anghel ni Yawe, at tinangka siyang patayin. 25 Ngu¬nit ku¬muha si Sefora ng matalas na bato, at hiniwa ang supot ng ari ng kanyang anak na lalaki, at ipinahid ito sa mga paa ni Moises, at sinabi: “Ikaw na nga ngayon ang asawa ko sa pamamagitan ng dugo.” 26 At iniwan ng Anghel si Moises. Sinabi ni Sefora na “asawa sa pamamagitan ng dugo” dahil sa pagtutuli.
Tinanggap ng mga Israelita sina Moises at Aaron
27 Sinabi ni Yawe kay Aaron: “Pu¬mun¬ta ka sa disyerto at salubungin ang iyong kapatid na si Moises.” Kaya luma¬kad si Aaron at sinalubong si Moises sa Bundok ng Diyos. Hinalikan niya ito, 28 at isina¬laysay ni Moises kay Aaron ang lahat ng sinabi sa kanya ni Yawe at lahat ng tan¬dang ipinagagawa sa kanya. 29 Tinipon nina Moises at Aaron ang lahat ng matatanda ng mga Israelita, 30 at sinabi sa kanila ni Aaron ang lahat ng sinabi ni Yawe kay Moises. Ginawa rin niya ang mga tanda sa harap ng buong bayan, 31 at sila’y naniwala. Nang marinig nila na dinalaw ni Yawe ang mga anak ng Israel at nakita ang kani¬lang paghihirap, nagpatirapa sila sa lupa at sumamba.
Nakipag-usap si Moises kay Paraon
5 • 1 Pagkatapos ay nagpunta sina Moises at Aaron kay Paraon, at sinabi: “Ito ang sinasabi ni Yaweng Diyos ng Israel – Paalisin mo ang aking bayan upang maipagpiyesta nila ako sa dis¬yerto.”
2 Sumagot si Paraon: “Sino si Yawe para pakinggan ko ang kanyang tinig at pa¬alisin ang Israel? Hindi ko kilala si Yawe, at hindi ko paaalisin ang Israel.”
3 At sinabi naman nila: “Nakipagtag¬po sa amin ang Diyos ng mga Hebreo. Pa¬yagan mo kaming makapaglakbay nang tatlong araw sa disyerto, at mag-aalay kami roon ng mga hain kay Yaweng Diyos namin. Kung hindi’y paru¬rusahan niya kami ng mga salot o tabak.”
4 Sinabi sa kanila ng hari ng Ehipto: “Moises at Aaron, bakit ninyo pinatitigil ang mga tao sa kanilang trabaho? Buma¬lik kayo sa inyong mga trabaho. 5 Napa¬karami na ng mga anak-pawis na ito at inaabala pa ninyo sa kanilang mga tra¬baho.”
6 Nang araw ding iyon, iniutos ni Pa¬raon sa mga kapatas ng bayan at sa mga sekretaryong Israelita: 7 “Huwag na nin¬yong bibigyan ng dayami tulad ng dati ang mga tao para sa paggawa ng tisa. Sila mismo ang palakarin ninyo at pakunin ng dayami para sa kanilang sarili, 8 pero dati pa ring dami ng tisa ang ipagagawa ninyo sa kanila, tulad ng dati, at huwag bawasan kahit isa. Mga tamad sila kaya sila sumi¬sigaw na paalisin para mag-alay ng hain sa ka¬nilang Diyos. 9 Mas pabigatin pa ninyo ang trabaho ng mga taong ito, at nang hindi nila bigyang-pansin ang mga kasi¬nu¬ngalingang ito.”
Mga unang paghihirap
10 Lumakad ang mga kapatas at ang kanilang mga sekretaryong Israelita, at sinabi sa bayan: “Hindi na kayo bibig¬yan pa ni Paraon ng dayami. 11 Kayo mismo ang lumakad at manguha ng dayami para sa inyong sarili saanman kayo maka¬kakita, pero di dapat maba¬wasan ni isa man ang inyong trabaho.”
12 Kumalat ang bayan sa buong Ehipto upang manguha ng pinaggapa¬sang ma¬ga¬gamit na dayami. 13 Patuloy silang mi¬na¬¬madali ng mga kapatas sa pagsasabing “Tapusin ang trabahong dapat matapos sa araw-araw, tulad no¬ong mayroon ka¬yong dayami.” 14 Binug¬bog ng mga kapa¬tas ang mga sekretar¬yong Israelita na kanilang pinamahala, at sinabi: “Bakit hindi ninyo natapos kaha¬pon ni ngayon ang dating dami ng tisa tulad ng dati?”
15 Nagreklamo kay Paraon ang mga sekretaryong Israelita, at sinabi: “Bakit naman ninyo kami ginaganito? 16 Hindi na nga kami binibigyan ng dayami, pero pinagagawa pa kami ng tisa. Binu¬bug¬bog kami, pero ang inyong mga ta¬uhan ang mali.” 17 Sumagot si Paraon: “Mga batugan! Mga tamad! Kaya gusto ninyong makaalis para mag-alay ng hain kay Yawe. 18 Sige, balik sa inyong mga tra¬baho. Hindi kayo bibigyan ng dayami, ngu¬nit parehong dami pa rin ng tisa ang inyong gagawin.”
19 Nakita ng mga sekretaryong Israe¬lita na masama ang kanilang lagay. 20 Pag¬ka¬alis nila sa bahay ni Paraon, nakipag¬kita sila kina Moises at Aaron na nag¬hihintay sa kanila, 21 at sinabi nila sa mga ito: “Ma¬kita sana kayo ni Yawe at hatulan, sapag¬kat pinabaho ninyo kami kay Pa¬raon at sa kanyang mga opisyal, at inilagay ninyo sa kani¬lang kamay ang tabak upang patayin kami.”
22 Bumaling si Moises kay Yawe at sinabi: “O Panginoon! Bakit naman ganito kasama ang trato mo sa iyong bayan? Bakit mo pa ako sinugo? 23 Mula nang kausapin ko si Paraon sa iyong pangalan, pinahirapan na niya ang ba¬yang ito, at wala ka man lang ginawa para iligtas ang iyong bayan!”

6 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Dahil sa malakas na kamay, paaalisin niya kayo; at dahil sa malakas na bisig ay ipag¬¬¬¬¬¬tatabuyan niya kayo sa kanyang lu¬pain. Makikita mo ngayon ang gagawin ko kay Paraon.”
Isa pang salaysay ng pagtawag kay Moises
• 2 Nagsalita ang Diyos kay Moises at sinabi: “Ako si Yawe! 3 Napakita ako kina Abraham, Isaac at Jacob, bilang Diyos na Makapangya¬rihan, ngunit hindi ako nag¬pakilala sa kanila sa pangalang Yawe. 4 Nakipagtipan ako sa ka¬nila na ibibigay sa kanila ang lupain ng Kanaan, ang lupaing tinirhan nila bilang mga dayuhan. 5 At ngayon, pagkarinig ko sa daing ng mga Israelitang inaalipin ng mga Ehipsiyo naaalaala ko ang aking pakikipagtipan.
6 Kaya sabihin mo sa kanila: Ako si Yawe, ilalabas ko kayo mula sa pamatok ng Ehipto at palalayain sa pagkaalipin sa kanila. Tutubusin ko kayo sa pamamagitan ng mga kahanga-hangang gawa at sa mga suntok ng aking maka¬pangyarihang kamay. 7 Kukunin ko kayo bilang aking bayan at ako ang inyong magi¬ging Diyos. At malalaman ninyo na ako si Yaweng Diyos ninyo na naglabas sa inyo mula sa pa¬matok ng Ehipto. 8 Dadalhin ko kayo sa lupaing ipinangako kong ibibigay kina Abraham, Isaac at Jacob, at ibibigay ko ito sa inyo bilang ari-arian ninyo. Ako si Yawe.”
9 Sinabi ito ni Moises sa mga anak ng Israel, pero hindi sila nakinig sa kanya sapagkat labis na silang nasiraan ng loob bunga ng malupit na pang-aalipin sa kanila.
10 Nagsalita si Yawe kay Moises: 11 “Humayo ka at kausapin si Paraong hari ng Ehipto, at sabihin sa kanya na paalisin sa lupain ang bayan ng Israel.” 12 Ngunit sinabi ni Moises: “Kung ang mga Israelita na nga mismo ay hindi nakinig sa akin, paano pa akong pakikinggan ni Paraon, ako na may mapurol na dila?” 13 Ngu¬nit kinausap ni Yawe sina Moises at Aaron, at inutusan sila gayundin si Paraon na paalisin sa Ehipto ang bayan ng Israel.
Mga ninuno nina Moises at Aaron
14 Narito ang mga pinuno ng mga tribu:
Mga anak ni Ruben na panganay ni Israel: sina Hanok, Falu, Hesron at Karmi – ito ang angkan ni Ruben.
15 Mga anak ni Simeon: sina Hamuel, Hamin, Ahod, Hakin, Sojar at Saul na anak ng isang Kananea – ito ang angkan ni Simeon.
16 Ito naman ang mga anak ni Levi at ang kanilang mga inapo: sina Gerson, Kehat at Merari. Nabuhay si Levi nang sandaa’t tatlum¬pu’t pitong taon.
17 Mga anak ni Gerson: sina Lobni at Semei, at ang kanilang mga inapo.
18 Mga anak ni Kehat: sina Amram, Hishar, Hebron at Oziel. Nabuhay si Kehat nang san¬daa’t tatlumpu’t tatlong taon.
19 Mga anak ni Merari: sina Majli at Musi. Ito ang mga inapo ni Levi at ang kanilang mga pamilya.
20 Napangasawa ni Amram ang kanyang tiyahing si Yokabed na nagkaroon ng dalawang anak na lalaki, sina Moises at Aaron. Nabuhay si Amram nang sandaa’t tatlumpu’t pitong taon.
21 Mga anak ni Hishar: sina Kore, Nefeg at Zicri.
22 Mga anak ni Oziel: sina Misael, Elisafan at Sitri.
23 Napangasawa ni Aaron si Elizabeth na anak ni Aminadab, at kapatid ni Najason, at nagkaanak ng apat na lalaki: sina Nadab, Abihu, Eleazar at Itamar.
24 Mga anak ni Kore: Aser, Elkana at Abiasat. Ito ang angkan ng mga Koreita.
25 Napangasawa naman ni Eleazar na anak ni Aaron ang isa sa mga anak ni Futiel, at ipinanganak nito sa kanya si Finjas.
Ito ang mga pinuno ng angkan ng mga Levita, ayon sa mga pamilya.
26 Ang Aaron at Moises na ito ang sinabihan ni Yawe na “Ilabas ninyo ang bayan ng Israel nang bata-batalyon mula sa lupain ng Ehipto.”
27 Sila ang nakipag-usap kay Paraong hari ng Ehipto tungkol sa paglalabas sa mga anak ng Israel mula sa Ehipto.
Sila nga sina Moises at Aaron.
28 Nang magsalita si Yawe kay Moises sa lupain ng Ehipto, 29 sinabi niya: “Ako si Yawe. Sabihin mo kay Paraong hari ng Ehipto ang lahat ng sinasabi ko sa iyo.” 30 Ngunit sinabi ni Moises: “Mapurol ang aking dila, paano ako pakikinggan ni Paraon?”
Pahayag ng mga salot
7 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Tingnan mo, ginawa kitang parang diyos kay Paraon, at ang kapatid mong si Aaron ang iyong magiging propeta. 2 Sasabihin mo kay Aaron ang lahat ng iniuutos ko, at sasabihin naman niya kay Paraon na paalisin ang bayan ng Israel sa lupaing ito. 3 Ngunit patitigasin ko ang puso ni Paraon, at bagamat pararamihin ko ang aking mga tanda at kahanga-hangang bagay, 4 ay hindi siya makikinig sa iyo. Kaya gagamitin ko ang aking kamay laban sa Ehipto at palalabasin ko ang aking mga hukbo, ang aking bayan, ang mga anak ng Israel mula sa Ehipto sa pamamagitan ng mabigat na mga parusa. 5 At ma¬lalaman ng mga Ehipsiyo na ako si Yawe kapag iniunat ko ang aking kamay laban sa Ehipto upang ilabas ang bayan ng Israel mula sa kanilang lupain.
6 Ginawa nga nina Moises at Aaron ang ini¬utos ni Yawe. 7 Walumpung taon noon si Moises at walumpu’t tatlo naman si Aaron nang ka¬usapin nila si Paraon.
8 Nagsalita si Yawe kina Moises at Aaron sa pagsasabing 9 “Kapag sinabi sa inyo ni Paraon na gumawa ng himala para patu¬nayan ang inyong mga sinabi, sasabihin mo kay Aaron – Kunin mo ang iyong tungkod at ihagis sa hara¬pan ni Paraon – at iyon ay magiging ahas.”
10 Pinuntahan nga nina Moises at Aaron si Paraon, at ginawa ang iniutos ni Yawe. Inihagis ni Aaron ang kanyang tungkod sa harap ni Paraon at ng mga opisyal nito, at iyon ay naging ahas. 11 Kaya ipinatawag naman ni Paraon ang mga pantas at mga salamangkero, at nagawa rin ng mga ito ang gayon sa pamamagitan ng kanilang mga lihim na kaalaman. 12 Inihagis ng bawat isa ang kanyang tungkod at naging ahas din ang mga iyon. Ngunit nilulon ng tungkod ni Aaron ang mga tungkod ng mga sala-mangkero. 13 Gayunma’y tumigas ang puso ni Paraon at hindi sila pinakinggan, tulad ng sinabi ni Yawe.
Mga salot sa Ehipto
• 14 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Ma¬tigas ang puso ni Paraon; tumatanggi siyang paalisin ang bayan. 15 Kaya sa umaga’y puntahan mo si Paraon paglabas niya ng palasyo patungo sa tubig. Hin¬tayin mo siya sa tabing-ilog at hawa¬kan ang tungkod na naging ahas. 16 Sa¬sa¬bihin mo sa kanya – Si Yaweng Diyos ng mga Hebreo ang nagsugo sa akin para sabihin sa iyo: Paalisin mo ang aking bayan upang sambahin ako sa disyerto. Ngunit hanggang ngayo’y hin¬di ka pa nakiki- nig. 17 Ito ang sinasabi ni Yawe: Malalaman mo sa pamamagitan nito na ako si Yawe: tingnan mo, haham¬pasin ko ng hawak kong tungkod ang tubig ng Nilo, at magiging dugo ito! 18 Mamamatay ang mga isda sa ilog at babaho ang Nilo, at hindi na maiinom ng mga Ehipsiyo ang tubig nito.”
19 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Sabihin mo kay Aaron – Kunin mo ang iyong tungkod at iunat ang iyong kamay sa ibabaw ng mga tubig ng Ehipto, sa mga ilog, kanal, sapa at lahat ng ipunan ng tubig, at magiging dugo iyon. Magkakaroon ng dugo sa buong Ehipto, maging sa mga sisidlang kahoy at bato.” 20 Ginawa nga nina Moises at Aaron ang iniutos ni Yawe.

Itinaas ni Aaron ang kanyang tungkod at hinampas ang tubig ng Nilo, nang nakikita ni Paraon at ng mga opisyal nito, at naging dugo ang lahat ng tubig ng Nilo. 21 Namatay ang mga isda sa ilog, at bumaho ang Nilo, kayat hindi na mainom ng mga Ehipsiyo ang tubig ng Nilo.

Nagkaroon ng dugo sa buong lupain ng Ehipto. 22 Gayunman, nagawa rin ng mga salamangkerong Ehipsiyo ang gayon sa pamamagitan ng kanilang mga lihim na kaalaman, at tumigas ang puso ni Paraon. At hindi ito nakinig kina Moises at Aaron, tulad ng sabi ni Yawe.
23 Umuwi si Paraon na parang walang anumang nangyari. 24 Ngunit naghu¬hukay ang lahat ng Ehipsiyo sa pampang ng Nilo sa paghanap ng tubig na maiinom sapagkat hindi nila mainom ang tubig sa ilog.
Ikalawang salot: mga palaka
25 Lumipas ang pitong araw matapos hampasin ni Yawe ang Nilo.
26 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Puntahan mo si Paraon at sabihin sa kanya na sinasabi ni Yawe – Paalisin mo ang aking bayan para su¬mam¬ba sa akin! 27 Kung hindi mo sila paaalisin, paruru¬sa¬han ko ang iyong lupain sa salot ng mga palaka. 28 Babaha ng palaka ang Nilo, papasukin nila ang iyong palasyo, ang iyong kuwarto at ang iyong kama, pati ang bahay ng iyong mga opisyal at iyong mga mamamayan, ang inyong mga hurno at pinagmamasahan ng harina. 29 Lulundag sa iyo at sa iyong bayan at sa lahat ng iyong opisyal ang mga palaka.”

8 1 Kinausap ni Yawe si Moises: “Sabihin mo kay Aaron – Iunat mo ang iyong kamay, hawak ang iyong tungkod, sa ibabaw ng mga ilog, kanal at sapa ng Ehipto, at paahunin ang mga palaka sa buong lupain ng Ehipto.” 2 Iniunat nga ni Aaron ang kanyang kamay sa mga tubig ng Ehipto, at nag-ahunan ang mga palaka at naglipana sa buong lupain ng Ehipto. 3 Gayon din ang ginawa ng mga salamangkero ng Ehipto sa pamamagitan ng kanilang mga lihim na kaalaman, at nagpalabas din sila ng mga palaka sa lupain ng Ehipto!
4 Kaya ipinatawag ni Paraon sina Moises at Aaron, at sinabi: “Hingin ninyo kay Yawe na alisin ang mga palaka sa akin at sa aking bayan, at paaalisin ko ang inyong bayan para makapag-alay ng mga hain kay Yawe.” 5 Ngu¬nit sumagot si Moises: “Sabihin mo sa akin kung kailan kita ipagdarasal at ang iyong mga opisyal sampu ng iyong bayan upang maalis sa iyo at sa iyong mga opisyal ang mga palaka maliban sa Nilo.” 6 Sumagot si Paraon: “Bukas!” At sinabi ni Moises: “Ayon sa sabi mo, at nang malaman mo na walang katulad si Yaweng Diyos namin, 7 aalis ang mga palaka sa iyo at sa iyong mga bahay, sa iyong mga opisyal at sa iyong bayan; sa Nilo lamang mananatili ang mga iyon.” 8 Pagkasabi nito, iniwan nina Moises at Aaron si Paraon.
At tumawag si Moises kay Yawe tungkol sa mga palaka ayon sa napagkasunduan nila ni Paraon. 9 Ginawa ni Yawe ang sinabi ni Moises kay Paraon, at namatay ang mga palaka sa mga bahay, sa mga bakuran, at mga bukirin. 10 Ti¬nipon iyon at ibinunton, at umalingasaw ang buong lupain. 11 Ngunit nang maginhawahan si Paraon, nag-ibayo ang katigasan ng kanyang puso, at ayaw na namang makinig kina Moises at Aaron, tulad ng sinabi ni Yawe.
Ikatlong salot: mga lamok
12 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Sabihin mo kay Aaron na hampasin niya ng kanyang tungkod ang alabok ng lupa, at gawin itong lamok sa buong lupain.” 13 Gayon nga ang ginawa ni Aaron; hinampas niya ang alikabok ng lupa at naging mga lamok na nagpahirap sa mga tao at mga hayop. Ang lahat ng alikabok sa lupa sa buong Ehipto ay naging lamok. 14 Ngunit nang tangkain ng mga salamangkero, sa pamama¬gitan ng kanilang mga lihim na kaalaman, na bugawin ang mga lamok, ay hindi nila nagawa iyon, kaya nagpatuloy ang mga lamok sa pag¬papahirap sa mga tao at mga hayop. 15 Sinabi ng mga salamangkero kay Paraon: “Ito ang daliri ng Diyos!” ngunit matigas ang puso ni Paraon at ayaw niyang makinig, tulad ng sinabi ni Yawe.
Ikapat na salot: mga bangaw
16 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Gumising ka nang maaga bukas at makipagharap ka kay Paraon, sa pagpunta niya sa ilog. Sabihin mo sa kanya – Ito ang sabi ni Yawe: Paalisin mo ang aking bayan upang sumamba sa akin. 17 Kung hindi mo paaalisin ang aking bayan, padarag¬sain ko sa iyo ang mga bangaw, pati sa iyong mga opisyal at sa iyong bayan at sa iyong mga bahay. Mapupuno ng mga bangaw ang mga bahay ng mga Ehipsiyo, kahit na ang lupang kinatitirikan ng mga ito. 18 Ngunit sa araw na iyon ay ibubukod ko ang lupain ng Gosen na tirahan ng aking bayan. Hindi magkakaroon ng bangaw roon, para malaman mo na akong si Yawe ay nasa lupaing ito. 19 Kaya hindi magi¬ging pareho ang pakikitungo ko sa aking bayan at sa iyong bayan. Makikita mo bukas.”
20 Ginawa nga ito ni Yawe, at nagdagsaan ang napakakapal na bangaw sa palasyo ni Paraon at sa mga bahay ng kanyang mga opisyal at sa buong Ehipto, at winasak ang buong lupain.
21 Ipinatawag ni Paraon sina Moises at Aaron, at sinabi: “Sige, mag-alay na kayo ng mga hain sa inyong Diyos sa lupaing ito.” 22 Ngunit su¬magot si Moises: “Hindi ito maaari pagkat ang mga hayop na iniaalay namin kay Yaweng Diyos namin ay sagrado para sa mga Ehipsiyo. Kaya tingnan mo, kung mag-aalay kami ng haing hindi tama sa harap ng mga Ehipsiyo, hindi ba nila kami babatuhin? 23 Kailangan na¬ming mag¬lakbay nang tatlong araw sa disyerto, at doon kami mag-aalay ng hain kay Yaweng Diyos namin, tulad ng iniutos niya sa amin.”
24 Sumagot si Paraon: “Paaalisin ko kayo para mag-alay ng hain sa disyerto kay Yaweng Diyos ninyo, sa kundisyong hindi kayo lalayo. At ipagdasal ninyo ako sa Diyos!”
25 Sinabi ni Moises: “Pagkaalis na pagka¬alis ko’y ipagdarasal kita kay Yawe, at bukas ay iiwan na ng mga bangaw si Paraon, ang kanyang mga opisyal at ang kanyang bayan. Ngunit huwag mong ipagpatuloy ang panlilinlang sa amin sa pagtangging paalisin ang bayan para mag-alay kay Yawe.” 26 Umalis si Moises sa bahay ni Paraon at nanalangin kay Yawe. 27 At ginawa ni Yawe ang sinabi ni Moises, at iniwan ng mga bangaw si Paraon, ang kanyang mga opisyal, at ang kanyang bayan. Walang naiwan isa mang bangaw.
28 Ngunit matigas pa rin ang puso ni Paraon, at tumanggi siyang paalisin ang bayan.
Ikalimang salot: ang peste
9 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Puntahan mo si Paraon at sabihin sa kanya – Ito ang sabi ni Yaweng Diyos ng mga Hebreo – Paalisin mo ang aking bayan para sumamba sa akin. 2 Kung tatanggihan mong paalisin sila at patuloy silang pipigilan, 3 magdadala ng ka¬kila-kilabot na salot ang kamay ni Yawe sa iyong mga hayop na nasa bukid – sa iyong mga kabayo, mga asno, mga kamelyo, mga baka at mga tupa. 4 Ngunit iba ang magiging pakikitungo ni Yawe sa mga alagang hayop ng Israel sa mga hayop ng Ehipto. Walang mamamatay sa mga hayop ng bayan ng Israel.”
5 At itinakda ni Yawe ang oras, at sinabi: “Ga¬gawin ito ni Yawe bukas.” 6 Ginawa nga ito ni Yawe kinabukasan: namatay ang lahat ng alagang hayop ng mga Ehipsiyo, ngunit wala isa mang namatay sa pag-aari ng mga Israelita. 7 Nagsiyasat si Paraon, at totoo ngang wala isa mang namatay sa mga hayop ng mga Israelita. Ngunit matigas pa rin ang puso ni Paraon, at hindi pa rin niya pinaalis ang bayan.
Ikanim na salot: mga pigsa
8 Sinabi ni Yawe kina Moises at Aaron: “Kumuha kayo ng ilang dakot na abo mula sa hurnong tisa at isaboy ito ni Moises sa langit na nakikita ni Paraon. 9 Magiging pinong alikabok iyon sa buong lupain ng Ehipto, at magdadala ng nagnanaknak na pigsa sa mga tao at mga hayop.” 10 Kaya kumuha sila ng abo sa hurno, at sa harapan ni Parao’y inihagis iyon ni Moises sa langit, at nagdala nga iyon ng nagnanaknak na pigsa sa mga tao at mga hayop. 11 At hindi makaharap kay Moises ang mga salamangkero sapagkat sila man ay may pigsa rin, tulad ng lahat ng Ehipsiyo.
12 Ngunit pinatigas ni Yawe ang puso ni Paraon, at hindi nito pinakinggan sina Moises at Aaron, tulad ng sinabi ni Yawe kay Moises.
Ikapitong salot: mga batong yelo
13 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Gumising ka nang maaga, humarap kay Paraon at sabihin sa kanya – Ito ang sabi ni Yaweng Diyos ng mga Hebreo: Paalisin mo ang aking bayan para sumamba sa akin! 14 Sapagkat sa pagka¬ka¬taong ito ay ipadadala ko ang buong lakas ng aking mga salot laban sa iyo, sa iyong mga opisyal at sa iyong bayan, upang malaman mong walang tulad ko sa buong daigdig. 15 Sapagkat kung gugustuhin ko ay naiunat ko na sana ang aking kamay laban sa iyo, at binugbog ka na at ang iyong bayan sa salot na lilipol sa inyo sa balat ng lupa. 16 Ngunit ito ang dahilan kung bakit pina¬ba¬bayaan pa kitang mabuhay: upang masak-sihan mo ang aking kapangyarihan at upang maipagbunyi ang aking pangalan sa buong daigdig. 17 Tutol ka pa rin ba sa pag-alis ng aking bayan sa lupain? 18 Bukas, sa ganitong oras, magpapaulan ako ng mga batong yelo na hindi pa nangyayari sa Ehipto mula nang ma¬tatag ito hanggang ngayon. 19 Kaya ipasilong mo ang lahat ng iyong kawan at lahat ng pag-aari mo na nasa bukirin, sapagkat pag bagsak ng yelo sa anumang ma¬la-labi sa mga bukirin, maging tao o hayop, ma¬mamatay ang mga iyon.” 20 Nagmadaling isinilong ng ilang opisyal ni Paraon na natakot sa salita ni Yawe ang kanilang mga alipin at mga hayop; 21 ngunit pinabayaan ng mga bumale-wala sa babala ni Yawe ang kanilang mga alipin at mga hayop sa bukid.
22 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Iunat mo ang iyong kamay sa langit para umulan ng mga batong yelo sa buong Ehipto – sa mga tao, mga hayop at sa lahat ng tumutubo sa bukid.” 23 Ini¬unat nga ni Moises ang kanyang tungkod sa langit, at nagpadala si Yawe ng kulog at mga batong yelo, at tinamaan ng kidlat ang lupa, at nagpaulan ng mga batong yelo sa lupain ng Ehipto. 24 Gumuhit ang kidlat sa gitna ng pag-ulan ng yelo. Napakalakas ng pag-ulan ng mga batong yelo na hindi pa nangyayari sa buong Ehipto mula nang iyon ay maging bansa.
25 Sa buong Ehipto, tinamaan ng mga batong yelo ang lahat ng nasa bukid, maging tao o hayop. Pinadapa niyon ang lahat ng tumutubo sa bukid at ibinuwal ang lahat ng puno. 26 Tanging sa lupain lamang ng Gosen hindi bumagyo ng yelo, kung saan naroon ang mga Israelita.
27 Ipinatawag ni Paraon sina Moises at Aaron, at sinabi: “Maliwanag na ngayon na nagkasala ako. Tama si Yawe; ako at ang aking bayan ang mali. 28 Idalangin ninyo kay Yawe na husto na ang kulog at pag-ulan ng yelo! Paaalisin ko na kayo, at hindi na kayo mananatili pa rito.”
29 Sinabi ni Moises sa kanya: “Pagkalabas ko ng siyudad, itataas ko ang aking kamay kay Yawe; titigil ang kulog at hindi na uulan ng yelo, at malalaman ninyo na kay Yawe ang lupa. 30 Ngu¬nit alam kong ikaw at ang iyong mga opis¬yal ay wala pa ring takot kay Yaweng aming Diyos.” 31 Nasalanta ang mga tanim na linen at sebada, sapagkat nagpuso na ang butil ng sebada at namumulaklak na ang linen, 32 ngunit hindi napinsala ang mga trigo at mga trigong-habaan na huli na nang itanim.
33 Iniwan ni Moises si Paraon, at lumabas ng lunsod, at itinaas ang mga kamay kay Yawe. Tumigil nga ang kulog at yelo, at huminto ang pagbuhos ng ulan. 34 Nang makita ni Paraon na tumila na ang ulan at napawi na ang kulog at yelo, muli siyang nagkasala. Nanatiling matigas ang puso niya at ng kanyang mga opisyal. 35 Nagmatigas nga si Paraon at hindi pinaalis ang mga Israelita, tulad ng sinabi ni Yawe sa pamamagitan ni Moises.
Ikawalong salot: mga balang
10 • 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Puntahan mo si Paraon sapagkat pina¬tigas ko ang puso niya at ng kanyang mga opisyal, upang ipakita sa kanila ang aking mga tanda, 2 at nang maisa¬laysay mo sa iyong mga anak at mga apo kung paano ako lumaban sa mga Ehipsiyo sampu ng mga tanda na ginawa ko sa kanila, upang malaman ninyo na ako si Yawe.”
3 Kaya pumunta sina Moises at Aaron kay Paraon, at sinabi: “Ito ang sabi ni Yaweng Diyos ng mga Hebreo – Hanggang kailan ka tatang¬ging yumuko sa harap ko? Paalisin mo ang aking bayan upang sumamba sa akin. 4 Kung tatanggi kang paalisin ang aking bayan, bukas na bukas di’y magpapadala ako ng mga balang sa bansa mo, 5 at tatakpan nila ang balat ng lupa, at wala nang ibang makikita. Lalamunin ng mga iyon ang anumang natira pagkatapos ng ulan ng yelo, pati ang bawat punong tumutubo sa bukid. 6 Pupunuin ng mga iyon ang iyong bahay at ang mga bahay ng iyong mga opisyal at lahat ng bahay sa Ehipto – isang pangyayaring hindi nasaksihan ng iyong mga ninuno o ng mga ninuno ng iyong mga ninuno mula nang tumira sila rito hanggang sa araw na ito.” Pagkasabi nito, tumalikod si Moises at iniwan si Paraon.
7 Sinabi ng mga opisyal ni Paraon: “Hang¬gang kailan magiging bitag para sa atin ang lalaking ito? Paalisin na ninyo ang bayan upang makasamba sila kay Yaweng Diyos nila. Hindi pa ba ninyo nakikitang wasak na ang Ehipto?”
8 Kaya muling iniharap sina Moises at Aaron kay Paraon, at sinabi nito sa kanila: “Sige, uma¬¬lis na kayo! Sambahin ninyo si Yaweng Diyos ninyo. Pero sino nga bang talaga ang aalis?” 9 Sinabi ni Moises: “Aalis kaming kasama ang aming mga bata at matatanda, ang aming mga anak na lalaki at babae, ang aming mga tupa at mga baka, sapagkat malaking piyesta ni Yawe ang aming ipagdiriwang.” 10 Sinabi ni Pa¬raon: “Sumainyo nawa si Yawe kung paalisin ko ka¬yong kasama ang inyong mga batang maliliit! Maliwanag na may masama kayong binabalak. 11 Hindi! Mga lalaki lamang ang aalis para su¬mam¬ba kay Yawe, kung iyon ang gusto ninyo!” At pinalayas sila sa harapan ni Paraon.
12 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Iunat mo ang iyong kamay sa lupain ng Ehipto upang mag¬datingan ang mga balang sa lupain, at lalamunin ng mga iyon ang lahat ng tumu¬tubo sa lupain, lahat ng natira pagkatapos umulan ng yelo.” 13 At iniunat nga ni Moises ang kanyang tungkod sa lupain ng Ehipto. Maghapo’t mag-damag na pinaihip ni Yawe ang hanging sila¬ngan sa lupain, at kinaumagaha’y dala na ng hanging silangan ang mga balang. 14 Nagdati¬ngan ang napaka¬raming balang, at dumapo sa buong lupain ng Ehipto – umaatikabo – na hindi pa kailan man nagkaroon at hindi na magkakaroon pang muli. 15 Parang ulap sa kapal ang mga balang sa buong lupain, at dumilim ang lupa. Nilamon ng mga iyon ang lahat ng tumutubo sa lupa, ang lahat ng bungang¬kahoy na natira pagkatapos umulan ng yelo. Walang nalabing luntian, ma¬ging puno o halaman sa bukid, sa buong lupain ng Ehipto.
16 Dahil sa lahat ng ito, agad na ipinatawag ni Paraon sina Moises at Aaron, at sinabi sa kanila: “Nagkasala ako laban kay Yaweng Diyos ninyo at laban sa inyo. 17 Kahit ngayon lang ay patawarin na sana ninyo ang aking kasalanan, at ipakiusap kay Yaweng inyong Diyos sa hu¬ling pagkakataon na alisin sa akin ang nakama-matay na salot na ito.”
18 Iniwan ni Moises si Paraon, at nana¬la¬ngin kay Yawe 19 na nagpadala ng napaka¬lakas na hangin mula sa kanluran na tuma¬ngay naman sa mga balang at dinala ang mga ito sa Dagat ng Mga Tambo. Wala isa mang balang na na¬iwan sa buong lupain ng Ehipto.
20 Ngunit pinatigas ni Yawe ang puso ni Pa¬raon, kaya hindi pa rin nito pinaalis ang mga Israelita.
Ikasiyam na salot: dilim
21 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Iunat mo sa langit ang iyong kamay upang lukuban ng ka¬rimlan ang lupain ng Ehipto, isang maka¬pal at nadaramang karimlan.” 22 Iniunat nga ni Moises ang kanyang kamay sa langit, at agad na na¬balot ng dilim ang buong lupain ng Ehipto sa loob ng tatlong araw. 23 Hindi nila makita ang isa’t isa kaya hindi sila maka¬galaw sa loob ng tatlong araw, ngunit may liwanag sa tinitirhan ng lahat ng Israelita.
24 Ipinatawag ni Paraon si Moises, at sinabi: “Sige, umalis na kayo, at sumamba kay Yawe. Isama ninyo ang inyong mga anak, iwan lamang ninyo ang inyong mga tupa at mga baka.” 25 Sinabi naman ni Moises: “Bakit? Ikaw ba ang magbibigay sa amin ng mga hayop para sa aming mga hain at sinunog na handog kay Yaweng Diyos namin? Hindi! 26 Isasama rin namin ang aming mga hayop, walang maiiwan ni isang pata man, sapagkat sa aming hayupan kami pipili ng mga iaalay kay Yaweng Diyos namin. At hindi namin malalaman kung alin ang aming isasakripisyo kay Yawe hanggang hindi kami nakararating sa lugar na iyon.”
27 Pinatigas pa rin ni Yawe ang puso ni Pa¬raon, ayaw na naman nitong paalisin ang mga Israelita.
28 Sinabi ni Paraon kay Moises: “Lumayas ka sa harap ko, at huwag ka nang haharap pa sa akin! Mag-ingat ka, sapagkat mama¬matay ka sa oras na humarap ka sa akin.” 29 Sinabi ni Moises: “Gaya ng sabi, hinding-hindi na ako haharap pang muli sa iyo.”
Pagbabalita sa ikasampung salot
11 • 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Isa pang salot ang ipadadala ko kay Paraon at sa Ehipto. Pagka¬tapos niyon, paaalisin na niya kayo at ipagtatabuyan pa. 2 Kausapin mo ang bayan at sabihin sa kanila na humingi sila sa kanilang mga kapitbahay ng mga bagay na yari sa pilak at ginto.”
3 Pinagmagandang-loob ni Yawe ang mga Ehipsiyo sa sambayanan. At si Moi¬ses mismo ay iginalang ng mga opis¬yal ni Paraon at ng mga tao, tulad ng isang ta¬ong kinikilala sa Ehipto.
4 Sinabi ni Moises: “Ito ang sabi ni Yawe – Dadaan ako sa buong Ehipto pagha¬hatinggabi 5 at mamamatay ang lahat ng panganay na anak sa Ehipto – mula sa pinakapanganay ni Paraon na siyang tagapagmana ng trono hang¬gang sa panganay ng utusang babaeng nasa gilingan at sa mga unang anak ng mga hayop. 6 Magkakaroon ng matin¬ding pagtangis sa buong lupain ng Ehip¬to na hindi pa kailan man nang¬yayari at hindi na mangyayari pang muli. 7 Ngu¬nit sa mga Israelita, isa mang aso’y hindi aalulong dahil sa kamatayan ng tao o hayop. At mala¬laman ninyong mag¬kaiba ang paki¬kitungo ni Yawe sa Ehipto at sa Israel.
8 Lahat ng iyong pinunong ito ay la¬lapit sa akin at yuyuko sa harap ko, at sasabihin: Umalis na kayo, ikaw at ang buong bayang sumusunod sa iyo. Pag¬ka¬tapos nito ako aalis.” At nag-aapoy sa galit na iniwan ni Moises si Paraon.
9 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Hindi ka pakikinggan ni Paraon, kaya mag¬ka¬karoon ng maraming kahanga-hangang bagay sa lupain ng Ehipto.”
10 Ginawa na nga nina Moises at Aaron ang mga kahanga-hangang bagay na ito sa harap ni Paraon ngunit pinatigas naman ni Yawe ang puso ni Paraon kaya hindi pa rin niya pinaalis ang mga Israelita sa kanyang lupain.
Ang Paskuwa
12 • 1 Nakipag-usap si Yawe kina Moises at Aaron sa lupain ng Ehipto, at sinabi: 2 “Ang buwang ito ang magiging simula ng lahat ng bu¬wan para sa inyo, ang unang buwan ng inyong taon. 3 Kau¬sapin mo ang bu¬ong pama¬yanan ng Israel, at sabihin sa kanila:
Sa ikasampung araw ng buwang ito, kukuha ng isang kordero ang bawat pamilya, isang kordero para sa bawat sambahayan. 4 Kung ang pamilya ay napakaliit para sa isang kordero, kaila¬ngang magsalo sila ng pinakamalapit nilang kapitbahay, batay sa bilang ng mga tao at kung gaano ang kayang kainin ng bawat isa.
5 Pipili kayo ng isang korderong wa¬lang kapintasan, walang kapansanan, lalaki at inianak ngayong taong ito. Kukunin ninyo ito sa mga tupa o mga kambing. 6 Isasama ninyo iyon sa inyo hanggang sa ikalabing-apat na araw ng buwan.
Sa dapithapong iyon, kakatayin ng buong pamayanan ng Israel ang kani¬lang mga kordero, 7 at kukuha kayo ng kaun¬ting dugo at ilalagay iyon sa mga poste at hamba ng pinto ng mga bahay na kaka¬inan ninyo.
8 Kakanin ninyo sa gabi ring iyon ang karne niyon na inihaw sa apoy, ka¬ulam ang tinapay na walang lebadura at ma¬pait na gulay.
9 Huwag ninyong kakanin nang ma¬la¬sado ang karne o nilaga, kundi inihaw na buo sa apoy – kasama ang ulo, ang mga pata at mga lamang-loob. 10 Huwag kayong magtitira para sa kinabukasan. At kung may matira man, sunugin iyon sa apoy kina¬umagahan.
11 At ganito ninyo ito kakanin: naka¬sinturon ang inyong baywang, nakasandalyas ang inyong mga paa, at may hawak na tungkod sa inyong kamay. Dalian ninyo itong kakanin, sapagkat ito ang paskuwa sa kara¬ngalan ni Yawe. 12 Sa gabing iyon, dadaanan ko ang buong Ehipto at tatagain ang bawat panganay sa Ehipto – sa mga tao at mga hayop – at parurusahan ko ang lahat ng diyos ng Ehipto. Ako si Yawe! 13 Ang dugo sa inyong mga bahay ang magiging tanda na kayo ay naroon. Ma¬kikita ko ang dugo at ito ang dahilan ng pag¬lampas ko; at hindi magkakaroon sa inyo ng nakama¬matay na salot kapag tinaga ko ang lupain ng Ehipto.
14 Ito ang araw na aalalahanin ninyo at ipagdiriwang sa karangalan ni Yawe. Ipagdiriwang ninyo ang araw na ito bilang araw ng kapistahan kay Yawe sa lahat ng inyong salinlahi; ipagdiri¬wang ninyo ito bilang kautusang pang¬habang-panahon.
Piyesta ng Tinapay na Walang Lebadura
• 15 Pitong araw kayong kakain ng tinapay na walang pampaalsa. Mula sa unang araw ay aalisin na ninyo sa inyong mga bahay ang lahat ng lebadura, sapagkat sinumang kumain ng tinapay na may lebadura mula sa una hanggang ikapitong araw ay hindi na ma¬bubuhay sa Israel. 16 Magkakaroon ng banal na pagtitipon sa unang araw, at isa pa sa ikapitong araw. Walang magtatrabaho sa mga araw na ito maliban sa kinakailangang paghahanda ng pagkain.
17 Ipagdiwang ninyo ang Piyesta ng Tinapay na Walang Lebadura, sapagkat sa araw na iyon ko inilabas ang inyong mga hukbo mula sa Ehipto. Ipagdiwang ito sa mga susunod na salinlahi bilang panghabam¬panahong ka¬utu¬san. 18 Sa unang buwan, mula sa hapon ng ikalabing-apat na araw hanggang sa ikadala¬wampu’t isa, tinapay na walang lebadura ang inyong kakanin.
19 Hindi dapat magkaroon ng lebadura sa inyong mga bahay sa loob ng pitong araw. Sinu¬mang kakain ng anumang may lebadura ay hin¬di na mabubuhay pa sa Israel, maging dayuhan man o katutubo. 20 Huwag kakain ng anumang may lebadura; tinapay na walang lebadura ang kakanin ninyo sa lahat ng inyong tirahan.”

• 21 Tinawag ni Moises ang lahat ng matatanda ng Israel, at sinabi sa kanila: “Pumili kayo at kumuha ng isang hayop para sa bawat pamilya, at ka¬tayin ang kordero ng Paskuwa. 22 Kumu¬ha ng isang sanga ng isopo at ilubog sa dugong nasa planggana, at iwilig ang dugo sa mag¬kabilang poste at hamba ng pintuan: at walang sinu¬man sa inyo ang lalabas sa pinto ng kanyang bahay hang¬¬gang umaga. 23 Sapagkat dadaan si Ya¬we para tagain ang Ehipto at kapag nakita niya ang dugo sa hamba at mga poste ng pin¬tuan, lalampasan niya ang pinto at hindi pahihintulutang pumasok ang Mamu¬muksa sa inyong mga bahay para managa.
24 Sundin ninyo at ng inyong mga ina¬po ang tagubiling ito bilang pang¬habam¬panahong kautusan; 25 gagawin ninyo ang seremonyang ito pagpasok ninyo sa lupaing ibibigay sa inyo ni Ya¬we, tulad ng kanyang ipinangako. 26 At kung tanungin kayo ng inyong mga anak – Ano ang ibig sabihin ng sere¬¬monyang ito? – 27 sasa¬bihin ninyo sa ka¬nila – Ito ang pag-aalay ng Paskuwa kay Yawe: nilampasan niya ang mga bahay ng mga Israelita sa Ehipto nang tagain niya ang mga Ehipsiyo, at iniligtas ang ating mga bahay.”
Nang marinig ito ng sambayanan, yumuko sila at sumamba. 28 At nagsilakad ang mga Israelita at ginawa ang iniutos ni Yawe kina Moises at Aaron.
Kamatayan ng mga panganay
29 Kinahatinggabihan, tinaga ni Yawe ang lahat ng panganay sa Ehipto, mula sa pinakapanganay ni Paraon na taga¬pag¬mana ng trono hanggang sa pa¬nganay ng bilanggong nasa piitan pati ang unang anak ng lahat ng hayop.
30 Nagising nang gabing iyon si Pa¬raon, ang kanyang mga opisyal at lahat ng Ehipsiyo, at nagkaroon ng ma¬lakas na panangisan sa Ehipto sapagkat wa¬lang bahay na hindi namatayan.
31 Nang gabi ring iyon, ipinatawag ni Paraon sina Moises at Aaron, at sinabi: “Sige, tumindig kayo at iwan ang aking bayan. Umalis na kayo at sumamba kay Yawe tulad ng sabi ninyo. 32 Dalhin ninyo ang inyong mga tupa at mga baka, tulad ng sabi ninyo, at magsila¬yas kayo! At sumaakin nawa ang pag¬papala.” 33 Ina¬pura rin ng mga Ehipsiyo ang samba¬yanan na umalis sa lupain sa lalong ma¬daling panahon, at sinabi nila: “Mama-matay tayong lahat kapag hindi sila umalis.”
34 Kaya dinala ng mga Israelita ang masa ng harina na hindi pa nalalagyan ng lebadura, at pinasan ito na nasa la¬lag¬yang pinagmamasahan na naka¬balot sa kani¬lang mga kapa. 35 Ginawa ng mga Israelita ang sinabi sa kanila ni Moises, at nang¬hingi sila sa mga Ehipsiyo ng mga bagay na yari sa ginto at pilak at ng mga damit. 36 Pinagmagandang-loob ni Yawe ang mga Ehipsiyo sa kanyang bayan, at ibi¬nigay ng mga ito sa kanila ang kanilang hinihingi, kaya nasamsaman nila ang Ehipto.

Pag-alis ng mga Israelita
• 37 Umalis ang mga Israelita sa Ra¬meses patungo sa Sukot; halos anim¬naraang libong lalaki na naglalakad, hindi pa kasama sa bilang ang mga bata.
38 Kasama rin nilang umalis ang isang makapal na pulutong ng lahat ng uri ng tao, gayundin ang napa¬kara¬ming kawan ng mga tupa at mga baka.
39 Ginawa naman nilang tinapay na walang lebadura ang masa na kanilang dala mula sa Ehipto. Hindi pa iyon nalalagyan ng lebadura dahil hindi sila pu¬wedeng maantala nang palayasin sila sa Ehipto kaya hindi na sila nakapag¬baon.
40 Tumira sa Ehipto ang mga Israelita sa loob ng apatnaraa’t tatlumpung taon. 41 Sa katapusan ng apatnaraa’t tatlumpung taong ito, sa pinakahuling araw mismo, umalis sa Ehipto ang lahat ng hukbo ni Yawe.
42 Ito ang gabi ng pagbabantay ni Yawe upang ilabas sa Ehipto ang Israel. Para kay Yawe ang gabing ito, at ang gabi ring ito ang gabi ng pagbabantay ng mga Israelita, taun-taon, sa habang panahon.
Mga batas tungkol sa Paskuwa
43 Sinabi ni Yawe kina Moises at Aaron: “Ito ang mga kautusan sa pagdiriwang ng Pas¬kuwa. Walang dayuhang kakain nito, 44 liban sa aliping tinuli pagkabili sa kanya. Makaka¬kain siya nito, 45 ngunit hindi ang pansamantalang naninirahan o ang upa¬hang mangga¬gawa. 46 Kakainin ang buong kordero sa loob ng isang bahay lamang, at sa karne nito ay walang ilalabas ng bahay. Huwag babaliin ang alinman sa mga buto nito. 47 Ipagdiriwang ng buong pama¬yanan ng Israel ang seremonyang ito.
48 Kung may dayuhang nakikipamayan sa inyo at gustong ipagdiwang ang Paskuwa ni Yawe, kailangang ipatuli niya ang lahat ng lalaki sa kanyang samba¬hayan. At maaari na siyang dumulog tulad ng isang isinilang sa lupain, ngunit walang lalaking di-tuli ang ma¬aaring makisalo dito. 49 Iisa lang ang batas para sa mga katutubo at mga dayuhang nakikipa¬mayan sa inyo.”
50 Ginawa nga ng lahat ng Israelita ang ini¬utos ni Yawe kina Moises at Aaron. 51 At nang araw ding iyon, inilabas ni Yawe ang mga Israelita, bata-batalyon, mula sa lupain ng Ehipto.
Pag-aalay sa mga panganay na anak
13 1 Nagsalita si Yawe kay Moises sa pagsa¬sabing: 2 “Italaga ninyo sa akin ang lahat ng panganay: akin ang mga anak na lalaki ng Israel na magbubukas sa bawat si¬napupunan, maging tao o hayop.”

3 Sinabi ni Moises sa sambayanan: “Alala¬hanin ninyo ang araw na lumabas kayo sa Ehipto mula sa bahay ng pagkaalipin, sapagkat inilabas kayo ni Yawe mula roon nang may ma¬lakas na kamay; at dahil dito, hindi kayo kakain ng tinapay na pinaalsa.

• 4 Buwan ng Abib ang inyong pag-alis. 5 Kapag dinala na kayo ni Yawe sa lupain ng mga Kananeo, Heteo, Amorreo, Heveo at Yebu¬seo, sa lupaing dinadaluyan ng gatas at pulot-pukyutan na isinumpa niya sa inyong mga ninuno na ibibigay sa inyo, gagawin ninyo ang seremonyang ito sa buwang ito.
6 Kakain kayo ng tinapay na walang leba¬dura sa loob ng pitong araw, at magpipiyesta kayo sa karangalan ni Yawe sa ikapitong araw. 7 Tinapay na walang lebadura ang kakanin ninyo sa loob ng pitong araw, at hindi kayo dapat kakitaan ng tinapay na may lebadura, o ng lebadura sa buo ninyong nasasakupan. 8 Sa araw na iyon, sa¬sabihin ninyo sa inyong anak – Ginagawa ko ito dahil sa ginawa ni Yawe para sa akin nang lu¬mabas ako sa Ehipto.
9 Ang seremonyang ito ay magiging pinaka¬tanda para sa iyo sa iyong kamay at isang pag-aalaala sa iyong noo, upang laging sumaiyong mga labi ang Aral ni Yawe, sapagkat inilabas ka ni Yawe mula sa Ehipto nang may malakas na kamay. 10 Dahil dito, tutuparin mo ang kautu¬sang ito sa takdang panahon taun-taon.
11 Kapag dinala ka na ni Yawe sa lupain ng mga Kananeo at ibinigay iyon sa iyo, tulad ng isinumpa niya sa iyo at sa iyong mga ninuno, 12 ibubukod mo para kay Yawe ang lahat ng unang magbubukas ng sinapupunan, at lahat ng panganay pati ng inyong mga hayop. Para kay Yawe ang mga panganay na lalaking ito.
13 Bawat panganay na asno ay tutubusin ng isang kordero, at kung hindi ninyo ito tutubusin, babaliin ninyo ang leeg nito. Tutubusin ninyo ang bawat panganay sa inyong mga anak na lalaki. 14 Kung sa hinaharap ay tanungin kayo ng inyong anak kung ano ang ibig sabihin nito, sasabihin ninyo – Inilabas kami ni Yawe mula sa Ehipto nang may malakas na kamay, mula sa bahay ng pagkaalipin. 15 Nang magmatigas si Paraon na payagan kaming umalis, pinatay ni Yawe ang bawat panganay sa Ehipto, maging tao o hayop. Ito ang dahilan kung bakit iniaalay ko kay Yawe ang lahat ng panganay na lalaki sa aking mga hayop, at tinutubos naman ang ba¬wat panganay sa aking mga anak na lalaki.
16 Ito ang magiging pinakatanda sa iyong kamay at tatak sa pagitan ng iyong mga mata, na magpapaalaala sa iyo na inilabas kami ni Yawe mula sa Ehipto nang may malakas na kamay.
Ang pag-alis
17 Nang paalisin ni Paraon ang samba¬yanan, hindi sila dinala ng Diyos sa daang nasa lupain ng mga Pilisteo, bagamat iyon ang mas ma¬lapit, sapagkat naisip ng Diyos na maaaring ma¬siraan ng loob at magbalik sa Ehipto ang sambayanan kung makita nilang sila’y mapa¬palaban. 18 Kaya pinaliko ng Diyos ang sambayanan sa daang nasa ilang patungo sa Dagat ng Mga Tambo. At umalis nga ang mga Israelita sa Ehipto, nakahanay na lima-lima.
19 Dinala ni Moises ang mga buto ni Jose sapagkat pinasumpa nito ang mga anak ng Israel sa pagsasabing “Tiyak na dadalawin kayo ng Diyos kayat dalhin ninyo ang aking mga buto mula rito.”
20 Mula sa Sukot, tumigil sila sa Etam na nasa may hangganan ng disyerto. 21 Sa araw ay nasa unahan nila si Yawe sa isang haliging ulap upang ituro sa kanila ang daan, at sa gabi nama’y sa isang haliging apoy upang bigyan sila ng li¬wanag, kaya nakapaglakbay sila araw at gabi. 22 Hindi nawala sa harap ng samba¬yanan maging ang ulap kung araw o ang apoy kung gabi.
Hinabol ng mga Ehipsiyo ang mga Israelita
14 1 At sinabi ni Yawe kay Moises: 2 “Sa¬bihin mo sa mga Israelita na bumalik at tumigil sa harap ng Pihahirot, sa pagitan ng Migdol at ng dagat, paharap sa Baal-Sefon. Mag¬kampo kayo sa tapat mismo ng lugar na ito at malapit sa dagat. 3 Kaya iisipin ni Paraon na naligaw ang mga Israelita at nakulong sa dis-yerto. 4 At patitigasin ko naman ang puso ni Paraon upang habulin kayo, at luluwalhatiin ako dahil kay Paraon at sa kanyang mga hukbo, at malalaman ng mga Ehipsiyo na ako si Yawe.”
Gayon nga ang ginawa ng mga Israelita.
Pagtawid sa Dagat ng Mga Tambo
• 5 Nang maipagbigay-alam sa hari ng Ehipto na nakaalis na ang samba¬yanan, nagbago ng isip si Paraon at ang kanyang mga opisyal tungkol sa sambayanan. Si¬nabi nila: “Ano itong nagawa natin? Pina¬yagan nating ma-ka¬alis ang Israel at ma¬ka¬laya sa pa¬ninilbihan sa atin!”
6 Ipinahanda ni Paraon ang kanyang karuwahe at isinama ang kanyang hukbo. 7 Dinala niya ang animnaraan sa kanyang pinakamahusay na mga kar¬¬wahe, pati ang lahat ng karwahe ng Ehipto, at sakay sa mga ito ang mga man¬dirigma.

8 Pinatigas ni Yawe ang puso ni Paraong hari ng Ehipto, kaya hinabol niya ang mga Israelita na matagumpay namang nag¬lalakad. 9 Hinabol ng mga Ehipsiyo – ng lahat ng karwahe at ka¬bayo ni Paraon, ng kanyang mga manganga¬bayo at hukbo – ang mga Israelita, at naabutan ang mga ito na nagkakampo sa tabing-dagat, malapit sa Pihahirot, sa tapat ng Baal-Sefon.

10 Papalapit na si Paraon, tumingin ang mga Israelita, at naku! kasunod nilang du¬marating ang mga Ehipsiyo. Lubha silang natakot, at sumigaw kay Yawe. 11 Si¬nabi nila kay Moises: “Wala bang libingan sa Ehipto kaya mo kami dinala sa disyerto para mamatay? Ano itong gi¬nawa mo sa amin at inilabas mo kami sa Ehipto? 12 Di ba’t sinabi na namin sa iyo sa Ehipto – Huwag mo kaming pakialaman; pabayaan mo kaming manilbihan sa mga Ehipsiyo. Mas mabuti pa nga sanang na¬nil¬bihan na lamang kami sa mga Ehip¬siyo kaysa mamatay sa disyerto!”
13 Sinabi ni Moises sa sambayanan: “Huwag kayong matakot! Manatili kayo sa inyong kinatatayuan at tingnan ang pagliligtas na gagawin ni Yawe para sa inyo ngayon. Hindi na ninyo makikita pang muli kailanman ang mga Ehipsiyo na nakikita ninyo ngayon! 14 Ipakiki¬pag¬laban kayo ni Yawe; at wala kayong anu¬mang gagawin.”

15 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Bakit ka du¬ma¬raing sa akin? Sabihin mo sa mga Israelita na magpatuloy sa paglakad. 16 Itaas mo ang iyong tungkod at iunat ang iyong kamay sa dagat, at hatiin iyon upang makatawid sa dagat ang mga Israelita nang hindi nababasa ang mga paa. 17 Patitigasin ko ang puso ng mga Ehipsiyo, kayat hahabulin nila kayo. At lulu¬wal¬hatiin ko ang aking sarili nang dahil kay Paraon at sa buo niyang hukbo, nang dahil sa kanyang mga karwahe at mga manganga¬bayo. 18 Malalaman ng mga Ehipsiyo na ako si Yawe kapag ako’y dinakila nang dahil kay Paraon at sa kanyang mga karwahe at mga mangangabayo!”

19 Nagpahuli naman ngayon ang Ang¬hel ng Diyos na nangunguna sa mga Israelita. Lumipat din ang haliging ulap mula sa harap, at tumayo sa likod nila, 20 sa pagitan ng mga kampo ng mga Israelita at ng mga Ehipsiyo. Nag¬bigay ng liwanag ang ulap sa isang hukbo, at ka¬rim¬lan naman sa kabila, kaya hindi nag-abot ang mga hukbo sa buong mag¬¬da¬mag. 21 Iniunat ni Moises ang kan¬yang kamay sa dagat, at magdamag na pina¬ihip ni Yawe ang malakas na ha¬nging silangan, at tinuyo ang dagat.

Nahati ang mga tubig, 22 at pumunta ang mga Israelita sa tuyong lupa sa gitna ng dagat, samantalang ang mga tubig ay naging pader sa kanan at sa kaliwa nila. 23 Hinabol sila ng mga Ehipsiyo, at sinundan sila sa laot ng dagat ng lahat ng kabayo ni Paraon, ng kanyang mga karwahe at mga mangangabayo.

24 Nang sumapit ang madaling-araw, tiningnan ni Yawe mula sa haliging apoy at ulap ang kampo ng mga Ehipsiyo, at ginulo iyon. 25 Pinabaon niya ang mga gulong ng kanilang mga karwahe kayat bahagya na silang makagalaw. At sinabi ng mga Ehipsiyo: “Tumakas na tayo sa mga Israelita sapagkat si Yawe ang luma¬¬laban sa Ehipto para sa kanila.”
26 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Iunat mo ang iyong kamay sa dagat at pabalikin mo ang mga tubig sa mga Ehipsiyo, sa kanilang mga karwahe at mga mangangabayo.” 27 Iniunat nga ni Moises ang kanyang kamay sa dagat.
Sa pagbubukanliwayway, nanum¬ba¬lik sa dati ang dagat. Nagsikap tuma¬kas ang mga Ehipsiyo ngunit itinumba sila ni Yawe sa dagat.
28 Bumalik ang mga tubig at tina¬bunan ang mga karwahe at mga manga¬¬ngabayo – ang buong hukbo ni Paraon na sumunod sa mga Israelita sa dagat.
Wala isa mang nakaligtas sa kanila. 29 Luma¬kad naman ang mga Israelita sa tuyong lupa sa kalagitnaanan ng dagat, na ang mga tubig ay naging pader sa kanan at kaliwa nila.

30 Sa araw na iyon, iniligtas ni Yawe ang Israel sa mga kamay ng mga Ehipsiyo, at nakita ng Israel ang mga Ehipsiyong patay sa dalampasigan. 31 Nakita ng Israel ang mga kahanga-hangang ba¬gay na ginawa ni Yawe laban sa Ehipto para sa kanila. At nagkaroong-pitagan kay Yawe ang sambayanan, at naniwala sila kay Yawe at kay Moises na kanyang lingkod.


15 • 1 At inawit ni Moises at ng mga Israelita ang awit na ito kay Yawe:
“Aawitan ko si Yawe,
dahil itinampok niya ang kanyang sarili
kabayo at sakay, itinapon niya sa dagat.
2 Si Yawe ang aking lakas at awit,
at siya ang aking kaligtasan.
Siya ang aking Diyos, at pupurihin ko siya;
ang Diyos ng aking ama, ipagbubunyi ko siya.

3 Si Yawe ay mandirigma,
Yawe ang kanyang pangalan.
4 Itinapon niya sa dagat
mga karwahe at hukbo ni Paraon;
nalunod sa Dagat ng Mga Tambo
mga pinakamagaling niyang mandirigma;
5 tinabunan sila ng kalaliman,
parang batong lumubog sa kailaliman.
6 Maluwalhati’t makapangyarihan
ang kanang kamay mo, O Yawe,
dinudurog ng iyong kanang kamay
ang kaaway, O Yawe.
7 Sa malaki mong kapangyarihan,
ibinabagsak mo ang iyong mga kalaban;
ipinadadala mo ang iyong poot
at tinutupok silang parang dayami.
8 Sa hininga ng iyong ilong,
nagpatung-patong ang mga tubig
at tumayong parang pader ang mga alon,
tumigas ang kalaliman sa pusod ng dagat.
9 Sabi ng kaaway – Hahabulin ko sila’t aabutan,
hahatiin ko ang nasamsam
at ako’y magpapakabusog,
huhugutin ko ang aking tabak
at pupuksain sila ng aking kamay.
10Hinipan mo sila sa iyong hininga,
at tinabunan sila ng dagat,
parang tingga silang lumubog
sa kagila-gilalas na dagat.
11 Sino sa mga diyos ang tulad mo, O Yawe?
Sino ang tulad mo, kagila-gilalas sa kabanalan,
nakasisindak sa kapuri-puri mong mga gawa,
gumagawa ng mga kahanga-hangang bagay?
12 Iniunat mo ang iyong kanang kamay,
at nilulon sila ng lupa.
13 Sa walang maliw mong pag-ibig,
inakay mo ang bayang tinubos mo,
pinatnubayan sila sa iyong lakas
tungo sa iyong banal na tirahan.
14 Narinig ito ng mga bansa at sila’y nanginginig:
pinagharian ng takot ang mga Pilisteo,
15 nasindak ang mga pinuno ng Edom,
nangatog ang mga heneral ng Moab,
nanlupaypay ang mga Kananeo.
16 Nilukuban sila ng takot at sindak
at sa lakas ng iyong bisig,
sila’y naging parang bato
hanggang magdaan ang bayan mo, O Yawe!
hanggang makatawid ang bayang binili mo.
17 Dadalhin mo sila’t itatanim
sa bundok ng iyong pamana,
ang lugar ng ginawa mong tirahan, O Yawe,
ang santuwaryo na itinayo ng iyong mga kamay, O Panginoon.
18 Maghahari si Yawe magpakailanman!”

19 Nang sumugod sa dagat ang mga karwahe, sa mga kabayo at mga ma¬nga¬ngabayo ni Paraon, pinabalik ni Yawe ang mga tubig ng dagat sa kanila, ngunit lu¬makad sa tuyong lupa ang mga Israelita sa gitna ng dagat.
20 At kumuha ng tamborin si Miriam na propetisa at kapatid ni Aaron, at su¬munod sa kanya ang lahat ng kaba¬baihan, may hawak ding mga tamborin at sumasayaw. 21 Inawitan sila ni Miriam: “Umawit kay Yawe dahil itinampok niya ang kanyang sarili; kabayo at sakay, itinapon niya sa dagat.”
Paglalakbay sa disyerto
• 22 At pinalakad ni Moises ang mga Israelita mula sa Dagat ng Mga Tambo patungo sa Disyerto ng Sur. Tatlong araw silang naglakad sa disyerto, ¬ngunit wala silang natagpuang tubig.
23 Dumating sila sa Mara pero hindi nila mainom ang tubig doon sapagkat mapait ito. (Kaya tinawag na Mara ang lugar na iyon.)
24 Nagreklamo ang sambayanan laban kay Moises, at sinabi: “Ano ngayon ang iinumin natin?” 25 Kaya dumaing si Moises kay Yawe na nagpakita sa kanya ng kapi¬rasong kahoy. Inihagis niya iyon sa tubig, at sumarap ang tubig.
Doon binigyan ni Yawe ng mga ka¬utusan at mga batas ang sambayanan. Doon niya sila sinubok, 26 at sinabi niya: “Kung pakikinggan mong mabuti ang tinig ni Yaweng Diyos mo, at gagawin ang tama sa kanyang paningin, diring¬gin ang kanyang mga utos, at tutuparin ang lahat niyang kautusan, hindi ko ilalapat sa iyo ang alinman sa sakit na ipinataw ko sa mga Ehipsiyo, sapagkat ako si Yawe na nagpapaga¬ling sa iyo.”
27 At nakarating sila sa Elim kung saan may labindalawang bukal at pitumpung palmera, at nagkampo sila sa tabi ng tubig.
Ang manna
16 • 1 Umalis ang mga Israelita sa Elim at dumating ang buong pa¬mayanan sa Disyerto ng Sin, sa pa¬gi¬tan ng Elim at Sinai, sa ikalabinlimang araw ng ikalawang buwan pag¬kalabas nila sa Ehipto.
2 Sa disyerto, nagreklamo ang buong pamayanan ng Israel laban kina Moises at Aaron, 3 at sinabi sa kanila: “Namatay na sana kami sa kamay ni Yawe sa Ehipto, habang nakaupo sa tabi ng kal¬dero ng karne at kumakain ng tinapay hanggang mabusog. Pero dinala mo kami sa disyertong ito para patayin sa gutom ang buong pama¬yanan!”
4 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Mag¬papaulan ako ngayon ng tinapay mula sa langit para sa inyo. Lalabas ang sam¬¬bayanan araw-araw para manguha ng kailangan nila sa araw na iyon. Kaya ma¬susubok ko sila kung susun¬din nga nila ang aking Aral o hindi. 5 Sa ikanim na araw, habang inihahanda nila ang kani¬lang pinanguha, maki¬kita nilang ito’y doble ng dati nilang natitipon sa bawat araw.”
6 At sinabi naman nina Moises at Aaron sa lahat ng Israelita: “Mala¬laman ninyo sa dapithapon na si Yawe ang naglabas sa inyo mula sa Ehipto, 7 at makikita ninyo sa umaga ang Luwal¬hati ni Yawe. Sapag¬kat narinig niya ang inyong reklamo laban sa kanya, sapagkat sino kami para pagreklamu¬han ninyo?
8 Bibigyan kayo ni Yawe sa dapit¬hapon ng karneng makakain at ng tina¬pay sa umaga upang mabusog kayo, sapagkat narinig ni Yawe ang pagre¬reklamo ninyo laban sa kanya. Hindi ka¬mi ang pinag¬reklamuhan nin¬yo kundi si Yawe, sapag¬kat sino ba naman kami?”
9 At sinabi ni Moises kay Aaron na sa¬bihin sa buong pamayanan ng Israel: “Lu¬¬mapit kayo kay Yawe sapagkat narinig niya ang inyong mga reklamo.”
10 Habang nagsasalita si Aaron sa buong pamayanan ng Israel, bumaling sila sa disyerto. At masdan, lumitaw ang Luwalhati ni Yawe sa gitna ng ulap.
11 At sinabi ni Yawe kay Moises: 12 “Na¬rinig ko ang mga reklamo ng mga Israeli¬ta. Kausapin mo sila at sabihin – Ka¬kain kayo ng karne sa dapit¬hapon, at mag¬ka¬karoon kayo ng tinapay sa uma¬¬ga hang¬gang gusto ninyo; at ma¬lalaman ninyo na ako si Yaweng Diyos ninyo.”
13 Nang dapithapon ding iyon, nagda¬tingan ang mga pugo at pinuno ng mga ito ang kampo. At kina-umagahan, nag¬ka¬roon naman ng hamog sa paligid ng kampo. 14 Nang pumailanlang ang ha¬mog, hayun at naiwan sa ibabaw ng dis¬yerto ang kung anong manipis na pa¬rang biskwit panotsa. 15 Nang makita iyon ng mga Israelita, sinabi nila sa isa’t isa: “Manna (Ano ito?)” sapagkat hindi nila alam kung ano ’yon. Sinabi sa ka-ni¬¬la ni Moises: “Iyan ang tinapay na bigay sa inyo ni Yawe bilang pagkain.
16 Ito ang iniutos ni Yawe: tipunin ninyo ito batay sa kayang kainin ng bawat isa, mga apat na litro bawat isa, at ayon din sa bilang ng taong nasa tolda ng bawat isa.”
17 Ganito nga ang ginawa ng mga Israelita. Tinipon nila iyon, may nanguha ng mas marami at mayroon namang kaunti lamang. 18 Ngunit nang takalin nila iyon sa omer, walang sumobra sa nanguha ng mas marami, at hindi kinulang ang nanguha ng kaunti. Nanguha ang bawat isa ayon sa kaya nilang ubusin.
Bigyan mo kami ngayon ng amingkakanin
19 At sinabi sa kanila ni Moises: “Wa¬lang sinumang magtitira nito hang¬gang kina¬umagahan.” 20 Ngunit hindi nila pina¬¬¬king¬gan si Moises, at itinira iyon ng iba hang¬gang kinaumagahan. Inuod iyon at bu¬¬maho, at nagalit sa kanila si Moises.
21 Tuwing umaga, nangunguha ang bawat isa ayon sa kaya niyang kainin, at natutunaw iyon sa init ng araw.
22 Sa ikanim na araw, dobleng dami ng ti¬na¬pay ang kinukuha nila, dalawang omer bawat isa, at lumapit kay Moises ang mga pinuno ng pamayanan at sinabi iyon kay Moises. 23 Sinabi naman ni Moises sa kanila: “Ito ang iniutos ni Yawe – Magpapahinga kayo bukas, sapagkat ang araw na iyon ay isang Pahinga – o sabbat – na sagrado para kay Yawe. Kaya lutuin ninyo ngayon ang dapat lutuin, at pakuluan ang dapat pakuluan, at itabi ang anumang matitira para sa susunod na araw.”
24 Kaya itinabi nila iyon hanggang umaga tulad ng iniutos ni Moises at hindi iyon buma¬ho o inuod. 25 At sinabi ni Moises: “Kanin ninyo ito ngayon, sapagkat ngayon ay araw ng Pahinga – o sabbat – sa kara¬ngalan ni Yawe. Hindi ni¬nyo ito makikita ngayon sa lupa. 26 Manguha ka¬yo nito sa loob ng anim na araw, ngunit wal¬a nito sa ikapitong araw, ang Araw ng ¬Pahinga.”
27 Lumabas ang ilan para manguha sa ikapitong araw pero wala silang nakita. 28 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Hanggang kailan kayo tatangging sumunod sa aking mga utos at batas? 29 Tingnan ninyo, binigyan kayo ni Yawe ng Araw ng Pahinga! Kaya naman binibigyan niya kayo sa ikanim na araw ng tinapay na para sa dalawang araw. Manatili ang bawat isa sa kanyang kinaroroonan, at walang lalabas sa kan¬yang tirahan sa ikapitong araw.”
30 Kayat nagpahinga ang sambayanan sa ikapitong araw.
31 Tinawag ng mga Israelita ang pag¬kaing ito ng manna. Maputi itong pa¬¬¬¬rang buto ng kulantro at lasang gal¬yetas na may pulot-pukyutan.
32 At sinabi ni Moises: “Ito ang iniutos ni Yawe – Kumuha kayo ng isang takal ng manna, at itabi iyon para sa susunod na mga salinlahi upang makita nila ang tinapay na ibinigay ko sa inyo bilang pagkain sa disyerto nang ilabas ko kayo mula sa Ehipto.” 33 Kaya sinabi ni Moises kay Aaron: “Kumuha ka ng isang banga at lagyan mo ng isang takal na manna, at ilagay sa harap ni Yawe para sa iyong mga inapo.” 34 Ni-lagyan nga ni Aaron ng isang punong takal ng manna ang banga, tulad ng iniutos ni Yawe kay Moises, at inilagay iyon sa harap ng mga tapyas ng Kautusan ng Diyos upang doon itabi.
35 Kumain ng manna ang mga Israelita hang¬gang makarating sila sa isang lupaing may mga naninirahan. Kumain sila ng manna sa loob ng apatnapung taon hanggang makarating sila sa hangganan ng Kanaan.
Tubig mula sa bato
17 • 1 Nagpatuloy ang buong pama¬¬¬¬ya¬nan ng mga Israelita mula sa Dis¬yerto ng Sin, at nagpunta sa iba’t ibang lugar ayon sa ipinag-uutos ni Yawe. Nag¬kampo sila sa Refidim, ngu¬nit walang ma¬inom na tubig doon ang sambaya¬nan.
2 Inaway ng sambayanan si Moises, at sinabi: “Bigyan mo kami ng tubig na mai¬inom.” Ngunit sumagot si Moises: “Bakit ako ang inaaway ninyo? Bakit ninyo si¬nusubok si Yawe?”
3 Ngunit nauuhaw ang bayan at nag¬reklamo sila laban kay Moises: “Ba’t mo pa kami pinaalis sa Ehipto para patayin lamang kami sa uhaw, pati ang mga aming mga anak at mga hayop?”
4 Kaya sumigaw si Moises kay Yawe: “Ano ang gagawin ko sa bayang ito? Halos batuhin na nila ako!” 5 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Pumunta ka sa harap ng sam¬¬bayanan, at isama mo ang mga ma¬tatanda ng Israel. Kunin mo ang tung¬kod na ipinanghampas mo sa Ilog Nilo, at pu¬munta ka sa harap ng samba¬yanan. 6 Ta¬tayo ako roon sa harap mo sa bato sa Horeb. Hampasin mo ang bato, at aagos mula rito ang tubig at may maiinom na ang bayan.”
Ginawa nga iyon ni Moises sa harap ng mga matatanda ng Israel.
7 Tinawag na Masa (o Pagsubok) at Meriba (o Reklamo) ang lugar na iyon, dahil sa mga reklamo ng mga Israelitang sumubok kay Yawe sa pagsasa¬bing “Ka¬sama ba natin si Yawe o hindi?”
Tagumpay laban sa Amalec
• 8 Nasa Refidim ang mga Israelita nang dumating ang mga Amalecita at sina¬lakay sila. 9 Kaya sinabi ni Moises kay Josue: “Pumili ka ng ilang lalaki at laba¬nan ang mga Amalecita bukas ng umaga. Tatayo naman ako sa tuktok ng burol na hawak ang tungkod ng Diyos.”
10 Nakipaglaban nga si Josue sa mga Amalecita tulad ng iniutos ni Moises, at umahon naman sa tuktok ng burol sina Moises, Aaron at Hur. 11 Hang¬ga’t na¬ka¬taas ang mga kamay ni Moises, na¬nanalo ang mga Israelita; ngunit kapag ibinababa niya ang mga iyon, ang mga Amalecita naman ang nakalalamang.
12 Nang mangawit ang mga bisig ni Moises, kumuha sila ng isang bato para makaupo siya, at itinaas naman nina Aaron at Hur na nasa magkabilang tabi niya ang kanyang mga kamay, kayat nanatiling nakataas ang mga iyon hang¬gang sa paglubog ng araw. 13 Nagapi naman ni Josue sa kanyang tabak si Amalec at ang mga tauhan nito.
14 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Isulat mo ito sa isang aklat bilang alaala, at sabihin kay Josue na papawiin ko ang alaala ni Amalec sa silong ng langit.”
15 Pagkatapos niyon, gumawa si Moises ng isang altar, at tinawag iyon na “Si Yawe ang aking watawat” 16 sapagkat sinabi niya, “Ibandila ang watawat ni Yawe. Makikidigma si Yawe sa mga Amalecita sa mga sali’t salinlahi.”
Dumating si Yetrong biyenan ni Moises
18 1 Nabalitaan ni Yetrong pari ng Madian at biyenan ni Moises ang lahat ng ginawa ng Diyos para kay Moises at sa kanyang bayang Israel nang ilabas ni Yawe ang Israel mula sa Ehipto.
2 Matapos pauwiin ni Moises ang kanyang maybahay na si Sefora, tinanggap ito ni Yetrong biyenan ni Moises, 3 pati ang dalawa nitong anak na lalaki. Pinangalanang Gersom ni Moises ang panganay upang magunita niya na naging dayuhan siya sa isang lupaing banyaga, 4 at ang isa nama’y Eliezer sapagkat sinabi niya, “Tinutulungan ako ng Diyos ng aking ama, at iniligtas ako sa tabak ni Paraon.”
5 Kaya dumating sa disyerto si Yetro kasama ang maybahay at ang mga anak ni Moises sa pinagkakampuhan ng samba¬yanan sa bundok ng Diyos.
6 At ipinasabi kay Moises: “Narito ang biyenan mong si Yetro, kasama ang iyong maybahay at ang dalawa nitong anak na lalaki.” 7 Kaya sinalubong ni Moises ang kanyang biyenan at yumuko sa harap nito at hinagkan. At pumasok sila sa tolda pagka¬tapos magkumustahan tungkol sa lagay ng bawat isa. 8 Sinabi ni Moises sa kanyang biyenan ang lahat ng ginawa ni Yawe kay Paraon at sa Ehipto alang-alang sa Israel, ang lahat ng paghihirap na na¬ranasan nila sa daan at kung paano sila iniligtas ni Yawe.
9 Nagalak si Yetro sa lahat ng kabutihang ginawa ni Yawe sa Israel sa pagliligtas sa kanila mula sa kamay ng Ehipto, 10 at sinabi niya: “Purihin si Yawe na nagligtas sa inyo sa kapang¬yarihan ng Ehipto at ni Paraon, na nag¬ligtas sa sambayanan sa ilalim ng kapang¬yarihan ng Ehipto. 11 Alam ko na nga¬yon na mas dakila si Yawe kaysa lahat ng iba pang diyos sapagkat iniligtas niya ang kanyang bayan nang ina¬alipin sila.”
12 Nag-alay pagkatapos si Yetro ng sinunog na handog at iba pang mga hain sa Diyos; at dumating si Aaron kasama ang lahat ng matatanda ng Israel upang makisalo sa biyenan ni Moises sa pagkaing ito sa harap ng Diyos.
Paghirang sa mga hukom
• 13 Kinabukasan, naupo si Moises upang maggawad ng katarungan sa bayan, at tumayo ang sambayanan sa paligid niya mula umaga hanggang da¬pithapon.
14 Nang makita ng biyenan ni Moises ang lahat ng ginagawa niya para sa sam¬bayanan, sinabi nito sa kanya: “Ano itong ginagawa mo para sa bayan? Ba¬kit nag-iisa kang nakaupo bilang hu¬kom, saman¬talang nakatayo naman ang buong sam¬ba¬yanan na nakapaligid sa iyo mula umaga hanggang dapit¬hapon?” 15 Suma-got si Moises: “Ang bayan ang lumalapit sa akin upang malaman ang pasya ng Diyos 16 kapag mayroon silang sigalot. Lumalapit sila sa akin upang ako ang hu¬matol sa dala¬wa, at ipaalam sa kanila ang mga batas at mga aral ng Diyos.”
17 Sumagot si Yetro: “Hindi mabuti ang ginagawa mo. 18 Tiyak na sisirain mo ang iyong sarili pati ang bayang ito, sapagkat napakabigat ng trabahong ito para sa iyo, hindi mo ito maga¬gampa¬nang mag-isa. 19 Makinig ka ngayon sa akin at papa¬yuhan kita, at sumaiyo nawa ang Diyos. Ikaw ang kakatawan sa sam-bayanan sa harap ng Diyos, at iha¬harap mo sa kanya ang kanilang usapin. 20 Ituturo mo sa kanila ang mga batas at mga aral, ipaaalam mo sa kanila ang daang dapat nilang tahakin at kung ano ang dapat nilang gawin. 21 Ngunit pumili ka ng mga lalaking may-¬kakayahan at may pitagan sa Diyos mula sa sam¬bayanan, mga taong pinani¬nindigan ang katotohanan at na¬mu¬muhi sa lagay, at hirangin mo sila bilang mga puno ng mga pangkat na binubuo ng sanlibo, san¬daan, limampu at sampu.
22 Sila ang papaggagawarin mo ng ka¬tarungan sa bayan sa lahat ng pag¬ka¬kataon, at idudulog naman nila sa iyo ang mabibigat na kaso, pero sila na ang ba¬halang magpasya sa maliliit na usapin. Kaya gagaan ang iyong pasa¬nin. Tutulu¬ngan ka nila. 23 Kung gagawin mo ito, ma¬papatnubayan ka ng Diyos at mapanga¬nga-tawanan mo ang iyong tungkulin, at maluwalhating makara¬rating ang lahat ng taong ito sa kanilang lugar.”
24 Sinunod nga ni Moises ang payo ng kanyang biyenan, at ginawa ang lahat niyang sinabi. 25 Pumili siya ng mga lala¬king may-kakayahan mula sa mga Is¬raelita at inilagay niya sila bilang mga pinuno ng mga pangkat ng sanlibo, san¬daan, li¬mampu at sampu. 26 Sila ang nag¬gawad ng katarungan sa lahat ng pag¬ka¬kataon, at mabibigat na usapin lamang ang inihaharap kay Moises, ngu¬nit sila na mismo ang humahatol sa iba pang mga kaso.
27 At pinauwi na ni Moises ang kanyang biyenan, kayat bumalik siya sa sariling lupain.
Paghahanda ng Tipan
19 • 1 Sa ikatlong buwan mula nang umalis ang mga Israelita sa Ehipto, dumating sila sa Dis¬yerto ng Sinai nang araw ring iyon. 2 Dumating sila roon mula sa Refidim at nagkampo sa Disyerto ng Sinai.
Doon nagkampo ang mga Israelita sa tapat ng bundok, 3 ngunit umahon si Moises sa Diyos, at tinawag siya ni Yawe mula sa bundok, at sinabi: “Ito ang sasabihin mo at ipaliliwanag sa mga Israelita –
4 Nakita ninyo ang ginawa ko sa mga Ehipsiyo at kung paano ko kayo pinasan sa mga pakpak ng agila at pina¬pun¬ta sa akin. 5 Kung maki¬kinig ka nga¬yon sa akin at tutupdin ang aking tipan, kayo ang ma¬giging natatangi kong ari-arian sa la¬hat ng bansa. Sapagkat akin ang buong daigdig, 6 ngu¬nit kayo ay ma¬¬¬giging kaha-rian ng mga pari at banal na bansa para sa akin. – Ito ang mga salitang sasabihin mo sa mga anak ng Israel.”
7 Kaya umalis si Moises, at ipinatawag ang lahat ng matatanda ng bayan at ini¬lahad sa kanila ang lahat ng salitang ini¬utos ni Yawe na sabihin niya. 8 Sumagot sa iisang tinig ang buong bayan: “Ga¬gawin namin ang lahat ng sinabi ni Yawe.” At inihatid naman ni Moises kay Yawe ang sagot ng bayan.
9 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Darating ako sa iyo sa isang makapal na ulap upang marinig ako ng bayan na na¬ki¬kipag-usap sa iyo at nang lagi silang maniwala sa iyo.” At sinabi ni Moises kay Yawe ang sinabi ng sambayanan.
10 Sinabi naman ni Yawe kay Moises:
“Puntahan mo ang sambayanan at ha¬yaan silang magpakabanal ngayon at bukas; palabhan mo sa kanila ang kani¬lang mga suot, 11 at maging handa para sa ikatlong araw. Sapagkat bababa si Yawe sa ikatlong araw sa Bundok Sinai sa harap ng buong sambayanan. 12 Lagyan mo ng mga hangganan sa pa¬ligid ang samba-yanan, at sabihin sa kanila – Hu¬wag ka¬yong aahon sa ¬bundok ni hihipuin ang pa¬a¬nan niyon; ma¬mamatay ang sinumang humipo sa bun¬dok. 13 Hindi siya pagbu¬buhatan ng ka¬may kundi babatuhin o pa¬panain. Hu¬wag bubu¬hayin, maging tao o ha¬yop. Pag tunog lamang ng trum¬peta saka sila maka¬kaakyat sa bundok.”
14 Bumaba si Moises mula sa bundok at sinabihan ang sambayanan na mag¬pa¬¬ka¬banal, at nilabhan nila ang kani¬lang mga suot. 15 At sinabi niya sa ba¬yan: “Mag¬handa kayo sa loob ng tat¬long araw, at huwag makipagtalik.”
16 Sa umaga ng ikatlong araw, kumulog at kumidlat at may makapal na ulap sa bundok at may napakalakas na tunog ng trumpeta. Nanginig ang lahat ng nasa kampo. 17 Pinaalis ni Moises ang sam¬ba¬yanan sa kampo para luma¬pit sa Diyos, at tumayo sila sa paanan ng bundok.
18 Nabalot ng usok ang buong Bundok Sinai sapagkat bumaba si Yawe sa apoy, at tumaas ang usok na parang galing sa pugon. Yumanig nang ubod lakas ang buong bundok, 19 samantalang palakas naman nang palakas ang tunog ng trumpeta. Nagsalita si Moises at sumagot naman ang Diyos sa pamamagitan ng kulog.
20 Bumaba si Yawe sa tuktok ng Bun¬dok Sinai, at tinawag niya si Moises na umahon sa tuktok. Umahon nga siya, 21 at sinabi ni Yawe sa kanya: “Bumaba ka at ibigay ang babalang ito sa sambayanan, kung hindi’y baka sila sumu¬god para tingnan si Yawe at marami sa kanila ang mamamatay. 22 Kailangang magpaka¬banal din kahit ang mga pa¬ring lumalapit kay Yawe, kung hindi’y sasabog sa kanila si Yawe.”
23 Sumagot si Moises kay Yawe: “Hindi makaaakyat sa Bundok Sinai ang sam¬ba¬yanan sapagkat ikaw na rin ang nag-utos sa amin na maglagay ng hangganan sa paligid ng bundok, at ibukod ito bilang banal.” 24 Sumagot si Yawe: “Bu¬maba ka at isama mo sa pag-akyat si Aaron, ngu¬nit huwag mong palalampa¬sin ang mga pari at ang sambayanan pa¬ra umahon kay Yawe, kung hindi’y sasabog sa kanila si Yawe.”
25 Kayat bumaba si Moises sa samba¬ya¬nan at sinabi sa kanila…
Ang Sampung Utos
20 • 1 Sinabi ng Diyos ang lahat ng salitang ito. 2 Sinabi niya: “Ako si Yaweng iyong Diyos na naglabas sa iyo mula sa lupain ng Ehipto, mula sa bahay ng pagkaalipin.
– 3 Huwag kang magkakaroon ng ibang diyos sa harap ko.
– 4 Huwag kang gagawa ng inukit na diyus-diyusan o imahen ng anumang nasa langit sa itaas o nasa lupa sa ibaba o nasa mga tubig sa ilalim ng lupa; 5 hu¬wag kang yuyuko o magli¬lingkod sa ka¬nila. Sapagkat akong si Yaweng iyong Diyos ay selosong Diyos, at pinarurusahan ko ang mga anak hanggang sa ikatlo at ikapat sa salinlahi dahil sa kasalanan ng kani¬lang mga magulang na naghi¬magsik sa akin; 6 ngunit nagpapa¬kita ako ng walang maliw na pag-ibig hanggang sa ikasanlibong salinlahi sa mga nagma¬mahal sa akin at sumu¬sunod sa aking mga utos.
– 7 Huwag mong gamitin nang wa¬lang katuturan ang pangalan ni Yaweng iyong Diyos, sapagkat hindi pinaka¬kawalan ni Yawe ang sinumang guma¬gamit nang walang katuturan sa kanyang pangalan.
– 8 Alalahanin mo ang Araw ng Pa¬hinga at pabanalin ito. 9 Magtrabaho ka sa loob ng anim na araw at gawin ang lahat mong gawain, 10 ngunit ang ikapitong araw ay araw ng pahinga para kay Yaweng iyong Diyos. Huwag kang gaga¬wa ng anumang trabaho sa araw na iyon, ikaw man ni ang iyong anak na lalaki o anak na babae, ni ang iyong mga katulong, maging lalaki o babae, ni ang iyong mga hayop, ni ang dayuhang nasa loob ng iyong bakuran. 11 Sapagkat sa loob ng anim na araw, ginawa ni Yawe ang langit at lupa at ang dagat at lahat ng naroroon, ngunit nag¬pahinga siya sa ikapitong araw. Kaya pinagpala ni Yawe ang Araw ng Pahinga at pinabanal ito.
– 12 Isaalang-alang mo ang iyong ama at ina upang humaba ang iyong buhay sa lupaing ibinigay sa iyo ni Yawe.
– 13 Huwag kang papatay.
– 14 Huwag kang makikiapid.
– 15 Huwag kang magnanakaw.
– 16 Huwag kang sumaksi nang mali laban sa iyong kapwa.
– 17 Huwag mong pagnasahan ang bahay ng iyong kapwa. Huwag mong pag¬nasahan ang maybahay ng iyong kapwa, o ang kanyang katulong, lalaki man o ba¬bae, o ang kanyang baka o ang kan¬yang asno o anumang kanya.”
18 Samantala, nasaksihan ng buong bayan ang kulog at kidlat, at narinig ang tunog ng trumpeta at nakitang umuusok ang bundok. Nanginig sila sa takot at nana¬tiling nakatayo sa malayo.
19 At sinabi nila kay Moises: “Ikaw mismo ang magsalita sa amin at maki¬kinig kami. Ngunit huwag magsalita sa amin ang Diyos, kung hindi’y mamamatay kami.” 20 Sinabi ni Moises sa sam¬ba¬yanan: “Huwag kayong matakot, sa¬pag¬kat naparito ang Diyos upang subu¬kin kayo, upang sumainyo ang pitagan sa Diyos at nang hindi kayo magkasa¬lang muli.” 21 Kaya nanatiling malayo ang sam¬¬bayanan samantalang lumakad si Moises patungo sa ulap na kinaroroonan ng Diyos.
Ang mga tuntunin ng Tipan
• 22 Nakipag-usap si Yawe kay Moises: “Sabi¬hin mo ito sa mga anak ng Israel – Nakita ninyo na nagsalita ako sa inyo mula sa langit. 23 Huwag ninyong itatabi sa akin ang anumang diyus-diyusang pilak o ginto.
24 Igawa mo ako ng altar na lupa, at doon mo ialay ang iyong mga sinunog na handog at hain para sa mabuting pagsasamahan, ang iyong mga tupa at mga baka. Sa lahat ng lugar na pupuntahan mo para alalahanin ang aking pa¬ngalan, pupuntahan kita at pag¬papalain.
25 Kung gagawa ka ng altar na bato para sa akin, huwag mo itong gagawing yari sa tinap¬yas na bato, sapagkat lalapastanganin mo ito sa paggamit dito ng sinsel. 26 Huwag mong lalagyan ng mga baitang ang aking altar, at baka makita ang iyong kahubaran.”

21 1 “Ito ang mga batas na ihaharap mo sa kanila:
2 Kung bibili ka ng aliping Hebreo, magli¬lingkod siya sa iyo nang anim na taon, ngunit pa¬¬¬la¬layain mo siya sa ikapitong taon nang walang anumang babayaran.
3 Kung dumating siyang nag-iisa, aalis si¬yang nag-iisa. Kung may asawa naman siya, aalis siyang kasama ang kanyang maybahay. 4 Kung binigyan naman siya ng kanyang amo ng asawa at nagkaanak iyon, magiging pag-aari ng amo ang maybahay at ang mga anak niyon; aalis siyang nag-iisa.
5 Ngunit kung sabihin ng alipin – Mahal ko ang aking amo, ang aking asawa, at ang aking mga anak, kaya ayaw kong lumaya, – 6 ihaharap siya ng kanyang amo sa Diyos; dadalhin siya sa pinto o sa haligi ng pintuan, at bubutasan ng kanyang amo ng pantusok ang isa niyang tainga, at habambuhay na siyang mani¬nilbihan sa kanya.
7 Kung ipinagbili ng isang lalaki ang kanyang anak na dalaga bilang alipin, hindi ito makalalaya tulad ng mga aliping lalaki. 8 Kung hindi siya magiging kasiya-siya sa kanyang amo na pumili sa kanya para sa kanyang sarili, papayag ito na matubos siya ng iba; wala itong karapatan na ipagbili siya sa mga dayuhan sa¬pagkat nakipagsira siya sa kanya. 9 Kung siya nama’y pinili niya para sa kanyang anak na lalaki, iga¬galang niya ang karapatan nito bilang anak na babae. 10 Kung mag-asawa naman siya ng ibang babae, hindi niya babawasan ang kan¬yang pagkain, damit o mga karapatan ng may-asawa. 11 Kung magkulang siya sa kanya sa tat¬long bagay na ito, malayang makaaalis ang babae nang walang binabayarang anuman.
12 Patayin ang sinumang manakit sa kapwa at makamatay. 13 Ngunit kung hindi naman niya sinadyang pumatay, bibigyan kita ng isang lugar na kanyang matatak¬buhan.
14 Subalit kung sadya niyang sinunggaban ang kanyang kapwa para patayin nang pataksil, alisin mo siya kahit sa aking altar at patayin.
15 Patayin ang sinumang manakit sa kanyang ama o ina.
16 Patayin ang sinumang kumidnap sa kapwa at ipagbili ito o mahulihang bihag pa niya ito.
17 Patayin ang sinumang uminsulto sa kan¬yang ama o ina.
18 Kung may mga nag-aaway, at sinuntok o binato ng isa ang kanyang kapwa, at hindi naman namatay kundi naratay lamang 19 at pag¬katapos ay nakabangon at nakapag¬lakad na sa kalye, hawak ang kanyang tungkod, walang pananagutan ang sumuntok. Gayunman, ba¬bayaran nito sa nasaktan ang nasa¬yang na panahon at ipagagamot hanggang ganap na gumaling.
20 Kung hampasin ng isang lalaki ang kanyang aliping babae o lalaki, at namatay iyon sa kanyang kamay, dapat siyang parusahan. 21 Ngu¬nit kung nabuhay iyon pagkalipas ng isa o dalawang araw, hindi siya parurusahan sapag¬kat ari-arian niya ang alipin.
22 Kung may nag-aaway, at tinamaan nila ang isang buntis kayat napaanak ito nang wala sa panahon ngunit hindi naman napinsala ang babae, kailangang bayaran ng nakasakit sa babae ang anumang multang itatakda ng asawa nito at ipinahihintulot ng hukuman. 23 Ngunit kung magkaroon ng malubhang pinsala, buhay ang ibabayad sa buhay, 24 mata sa mata, ngipin sa ngipin, kamay sa kamay, paa sa paa, 25 sunog sa sunog, sugat sa sugat, galos sa galos.
26 Kapag pinalo sa mata ng isang lalaki ang kanyang alipin, lalaki man o babae, at ito ay nabulag, palalayain niya ang alipin bilang kaba¬yaran sa mata nito, 27 o kung mabu¬ngian ito dahil sa kanya, palalayain din niya ang alipin bilang kabayaran sa ngipin nito.
28 Kung sinuwag ng isang bakang kapon ang isang lalaki o babae, at namatay iyon, babatuhin ang baka hanggang mamatay, at hindi kakainin ang laman niyon, ngunit hindi parurusahan ang may-ari ng baka.
29 Kung dati nang nanunuwag ang baka, at binalaan na ang may-ari niyong ngunit hindi pa rin iyon ikinulong, at may napatay ito pagkatapos, babatuhin ang baka at papa¬tayin din ang may-ari nito. 30 Gayun-man, kung pagmumultahin siya para masagip ang kanyang buhay, kailangang bayaran niya ang lahat ng hihingin sa kanya.
31 Pareho ring batas ang ipapataw, maging batang lalaki man o babae ang sinuwag ng baka. 32 Kung aliping lalaki o babae naman ang sinuwag ng baka, magbabayad ng tatlumpung pirasong pilak ang may-ari nito sa amo ng alipin, at babatuhin naman ang baka.
33 Kung iniwang bukas ng isang lalaki ang isang balon o kung naghukay siya at hindi iyon tinakpan, at may nahulog na baka o asno roon, 34 babayaran ng may-ari ng balon ang may-ari ng hayop, ngunit magiging kanya na ang hayop.
35 Kung sinaktan ng baka ng isa ang baka ng kanyang kapwa, at namatay iyon, ipagbibili nila ang buhay na toro at paghahatian kapwa ang pera at ang laman ng namatay na hayop. 36 Subalit kung dati nang nanunuwag ang baka, at hindi pa rin iyon ikinulong ng may-ari, kaila¬ngang magbayad ang may-ari – baka sa baka – ngunit kanya na ang patay na baka.
37 Kung nagnakaw ng baka o tupa ang isang lalaki, at kinatay iyon o ipinagbili, babayaran niya ng limang baka ang bakang ninakaw, at apat na tupa naman para sa tupang ninakaw.

22 1 Kung mahuli ang isang magnanakaw na nanloloob sa isang bahay, at siya ay hinampas at namatay, walang pana¬nagutan ang nakamatay sa kanya. 2 Ngunit mananagot na ang nakamatay kung nangyari ito pagkasikat ng araw. Kailangang bayaran ng magnanakaw ang lahat niyang ninakaw. Kung walang-wala naman siya, ipagbibili siya para sa kanyang ni¬nakaw. 3 Kung matagpuang buhay sa kanyang pag-iingat ang kanyang ninakaw, maging baka, asno o tupa, magbabayad siya ng doble.
4 Kung ipastol ng isang tao ang kanyang mga alagang hayop, at pinabayaang gumala at manginain sa bukid o ubasan ng iba, babayaran niya iyon ng pinakamainam na ani mula sa kanyang bukid at ubasan.
5 Kung nagkasunog at kumalat ang apoy sa dawagan, at nasunog nito ang mga butil na nakabunton o tumutubo roon o ang buong bu¬ki¬¬rin, magbabayad ang nagsindi ng apoy.
6 Kung ang isang tao ay nagpatago sa iba ng salapi o anumang bagay para ingatan, at iyon ay nanakaw, magbabayad nang doble ang mag¬¬¬na¬nakaw kung mahuhuli. 7 Kung hindi na¬man mahuli ang magnanakaw, ang may-ari ng bahay ay manunumpa sa harap ng mga hukom na hindi siya ang nagnakaw sa ari-arian ng kanyang kapwa.
8 Anumang usapin tungkol sa tunay na pagmamay-ari ng baka, asno, tupa o damit o anu¬mang bagay na nawala ay kailangang iharap sa mga hukom. Sinumang mapatu¬nayan ng mga hukom na wala sa katwiran ay magbabayad nang doble sa kanyang kapwa.
9 Kung ipinagkatiwala ng isang tao sa kanyang kapwa ang kanyang asno, baka, tupa o anumang hayop, at ang hayop ay namatay o napinsalaan o may humuli nang walang naka¬ka¬kita, 10 manunumpa sa harap ni Yawe ang pi¬nag¬¬iwanan na hindi niya ninakaw ang ari-arian ng kanyang kapwa. Tatanggapin ng may-ari ng hayop ang patotoo, at wala namang ka¬ila¬ngang isauli ang isa. 11 Ngunit kung ninakaw sa kanya ang hayop, kaila¬ngang ibalik niya iyon. 12 Kung ang hayop ay nilapa ng mabangis na hayop, ihaharap niya ang nalabi bilang ebidensiya, ngunit hindi niya kailangang magbayad.
13 Kung nanghiram ang isang tao ng hayop sa kanyang kapwa at ang hayop ay napinsala o namatay nang wala ang may-ari, kailangang bayaran iyon ng nanghiram. 14 Ngunit kung naroon naman ang may-ari, hindi kailangang magbayad ang nanghiram.
15 Kung akitin ng isang lalaki ang isang dalagang wala pang katipan at sumiping sa kanya, babayaran niya ito ng dote at pakakasalan. 16 Kung tumanggi naman ang ama ng dalaga na ibigay ito sa kanya, baba¬yaran pa rin niya ang halagang katumbas ng dote sa isang ikakasal na dalaga.
17 Patayin ang mangkukulam.
18 Patayin ang sinumang makipagtalik sa hayop.
19 Puksain ang sinumang maghandog sa ibang diyos liban kay Yawe.
20 Huwag mong pahirapan o apihin ang isang dayuhan, sapagkat kayo man ay naging dayu¬han din sa lupain ng Ehipto.
21 Huwag ninyong apihin ang biyuda o ulila. 22 Sakaling apihin mo sila at du¬ma¬ing sa akin, tiyak na pakikinggan ko sila, 23 at mag-aapoy ang aking poot at pa¬pa¬tayin kita sa tabak, at mabibiyuda rin ang iyong asawa at mauulila naman ang iyong mga anak.
24 Kung nagpautang ka ng pera sa aking bayan, sa dukhang kasama mo, huwag kang maging gaya ng usurero – huwag mo siyang patawan ng tubo.
25 Kung may inilit kang balabal, ibalik mo iyon paglubog ng araw, 26 sapagkat iyon lamang ang pantakip niya sa kan¬yang katawan. Ano pa ang kanyang tutu¬lugan? At kapag dumaing siya sa akin, pakikinggan ko siya sapagkat ako ay ma¬a¬wain.
27 Huwag mong lapastanganin ang Diyos o murahin ang pinuno ng iyong bayan.
28 Huwag mong antalahin ang pagbi¬bi¬gay sa akin ng aking bahagi sa iyong trigo at alak.
Ibigay mo sa akin ang panganay sa iyong mga anak na lalaki. 29 Gayundin ang gagawin mo sa iyong mga baka at mga tupa. Pitong araw na mananatili ang mga ito sa piling ng ina, ngunit ibibigay mo sa akin sa ikawalong araw.
30 Mga taong banal kayo para sa akin. Huwag kayong kakain ng karne ng ha¬yop na nilapa ng mabangis na hayop, iha¬gis iyon sa mga aso.

23 1 Huwag kang gagawa ng maling pahayag, ni tutulungan ang ma¬sama sa pagiging saksi ng karaha¬san.
2 Huwag kang susunod sa nakara¬ra¬mi sa paggawa ng masama o kung bi¬na¬¬ba¬luk¬tot nila ang katarungan sa isang usa¬pin. 3 Huwag mong kikilingan ang si¬nu¬man, maging ang dukha.
4 Kung makita mo ang nawawalang baka o asno ng iyong kaaway, ihatid mo iyon sa kanya.
5 Kung makita mong nabubuwal sa bi¬gat ng dala ang asno ng namumuhi sa iyo, huwag mong lampasan iyon, sa ha¬lip ay tulungan mo siya.
6 Huwag mong ipagkait ang kataru¬ngan sa sinumang dukha sa kanyang usapin.
7 Lumayo ka sa kasinungalingan.
Huwag mong patayin ang walang gina¬wang mali o ang matuwid, sapagkat hindi ko patatawarin ang masama.
8 Huwag kang tatanggap ng lagay, sa¬pagkat binubulag ng suhol ang mali¬naw na paningin at binabaluktot ang mga sa¬lita ng matuwid.
9 Huwag ninyong apihin ang dayu¬han; alam na ninyo kung paano maging da¬¬¬yu¬han, sapagkat naging dayuhan kayo sa Ehipto.
10 Anim na taon kang maghahasik sa iyong bukirin at mag-aani ng bunga, 11 ngunit pagpapahingahin mo ang lupa at huwag tataniman sa ikapitong taon. Kayat ma¬kakain ng dukha ang anumang ibubunga nito, at makakain naman ng mababangis na hayop ang kanilang iiwan. Ga¬yon din ang gagawin mo sa iyong ubasan at sa taniman ng olibo.
12 Anim na araw kang magtatrabaho, ngunit magpapahinga ka sa ikapito upang makapag¬pahinga rin ang iyong baka at asno, at maginhawahan ang anak ng iyong aliping babae, pati na ang dayuhan.
13 Sundin ninyo ang lahat ng sinasabi ko at huwag tumawag sa ibang mga diyos, ni hindi dapat marinig ang kanilang mga pangalan sa inyong mga labi.
14 Tatlong beses kang magpipiyesta sa aking karangalan sa loob ng isang taon.
15 Ipagdiwang mo ang Piyesta ng Tinapay na Walang Lebadura tulad ng iniutos ko. Tinapay na walang lebadura ang kakanin mo sa loob ng pitong araw sa takdang panahon sa buwan ng Abib, sapagkat noon ka lumabas mula sa Ehipto. At walang haharap sa akin nang walang dala.
16 At ang Piyesta ng Pag-aani, sa mga unang bunga ng iyong pagod, sa paghahasik mo sa iyong bukirin.
At ang Piyesta ng Pamimitas sa pagta¬tapos ng taon, sa pagtitipon mo sa mga bunga ng mga bukirin.
17 Tatlong beses sa santaon na haharap kay Yawe ang buo mong kalalakihan.
18 Hindi mo dapat samahan ng tinapay na may lebadura ang aking sakripisyo ng dugo, o ititira hanggang kinaumagahan ang taba ng pagpipiyesta sa akin.
19 Dalhin mo sa bahay ni Yaweng iyong Diyos ang pinakauna sa mga unang bunga ng iyong lupa.
Huwag mong lulutuin ang batang kambing sa gatas ng ina nito.
• 20 Tingnan mo, nagsusugo ako ng Anghel na mauuna sa iyo, para pangalagaan ka sa daan at ihatid ka sa lugar na aking inihanda. 21 Mag-ingat ka sa harap niya at makinig sa kanya; huwag mo siyang paghihimagsikan sapagkat hindi niya palalampasin ang iyong maling gawa, dahil sumasakanya ang aking pangalan.
22 Kung pakikinggan mo siyang ma¬buti at gagawin ang lahat ng sinasabi ko, magiging kaaway ako ng iyong mga ka¬away at kalaban ng iyong mga kalaban. 23 Mangunguna sa iyo ang aking Anghel at ihahatid ka sa lupain ng mga Amorreo, Heteo, Pereceo, Ka¬na¬neo, Heveo, Yebu¬seo – pupuksain ko silang lahat.
24 Huwag kang yuyuko sa harap ng kani¬lang mga diyos o maglilingkod sa ka¬nila o tutularan ang kanilang mga kauga¬lian; sa halip ay lubusan mo silang puk¬sain at durugin ang kanilang mga sagra¬dong bato.
25 Kung paglilingkuran ninyo si Yaweng Diyos ninyo, babasbasan niya ang iyong tinapay at tubig – at ilalayo kita sa karam¬daman.
26 Walang makukunan o magiging baog sa iyong lupain. Pararamihin ko ang iyong mga araw.
27 Maghahasik ako ng takot sa harap mo, at lilituhin ko ang lahat ng bayang pu¬puntahan mo; patatalikurin ko’t patatakbuhin ang lahat mong kaaway.
28 Magpapauna ako ng mga bubuyog sa iyo para itaboy sa harap mo ang mga Heveo, Kananeo at Heteo. 29 Hindi ko sila palalayasin sa loob ng isang taon lamang, kung hindi’y magi¬ging disyerto ang lupain at dadami ang maba¬bangis na hayop at pipinsalain ka. 30 Unti-unti ko silang palalayasin hanggang dumami ka at maangkin ang lupain.
31 Itatakda ko ang iyong mga hangganan mula sa Dagat ng Mga Tambo hanggang sa dagat ng mga Pilisteo (Mediterraneo), at mula sa Disyerto hanggang sa Ilog Eufrates; sapag¬kat ibibigay ko sa iyong mga kamay ang mga nasa lupain at palalayasin ko sila sa harap mo.
32 Huwag kang makikipagtipan sa kanila o sa kanilang mga diyos. 33 Hindi sila titira sa iyong lupain, kung hindi’y ibubulid ka nila sa pag¬ka¬kasala sa akin sa paglilingkod sa kanilang mga diyos. Tiyak na magiging bitag iyan sa iyo.

24 1 At sinabi niya kay Moises: “Umakyat ka kay Yawe, ikaw at sina Aaron, Nadab at Abihu, kasama ang pitumpu sa mga matatanda ng Israel, at sasamba sila mula sa malayo. 2 Si Moises lamang ang lalapit kay Yawe, at hindi ang iba, at hindi rin aakyat ang bayan kasama niya.”
Pagtatapos ng Tipan
• 3 Dumating si Moises at sinabi sa sambayanan ang lahat ng salita ni Yawe at lahat ng batas nito. Sumagot sa iisang tinig ang buong bayan: “Gaga¬win namin ang lahat ng sinabi ni Yawe!”
4 Isinulat ni Moises ang lahat ng salita ni Yawe. At kinabukasan, maaga siyang gumising, at gumawa ng isang altar sa paanan ng bundok at ng labin¬dalawang batong nakatayo para sa labin¬¬dalawang tribu ng Israel.
5 At inutusan niya ang ilang kabata¬ang lalaking Israelita na mag-alay kay Yawe ng mga sinunog na handog at ng mga ba¬tang toro bilang hain sa mabuting pag¬sasamahan.
6 Kinuha ni Moises ang kalahati sa dugo at inilagay sa mga planggana, at iwinisik naman sa altar ang kalahati.
7 At kinuha niya ang Aklat ng Pakiki¬pagtipan, at binasa sa harap ng samba¬yanan. Sinabi nila: “Gagawin namin at susundin ang lahat ng sinabi ni Yawe.”
8 At kinuha ni Moises ang dugo at iwi¬¬nisik ito sa sambayanan, habang sina¬sabi: “Narito ang dugo ng paki-kipag¬¬tipang ginawa ni Yawe sa inyo ayon sa lahat ng salitang ito.”
9 At umakyat si Moises kasama sina Aaron, Nadab, Abihu at ang pitum¬pung matatanda ng Israel. 10 At nakita nila ang Diyos ng Israel. Nasa ilalim ng kan¬yang mga paa ang parang baldo¬sang sapiro, sindalisay mismo ng langit. 11 Ngu¬¬nit hindi niya iniunat ang kanyang kamay laban sa mga hinirang na ito sa mga anak ng Israel; nakita nila ang Diyos, at kumain sila at uminom.
Ibinigay kay Moises ang Batas
12 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Umak¬¬¬yat ka rito sa akin sa bundok at tumigil dito. Ibibigay ko sa iyo ang mga tapyas ng bato, ang Aral at Utos na isinulat ko upang turuan sila.”
13 Kaya umalis si Moises at ang kanyang ayudanteng si Josue, at bago umak¬yat sa Diyos, 14 sinabi ni Moises sa mga matatanda: “Maghintay kayo rito hang¬gang sa aming pagbabalik. Kasa¬ma ninyo sina Aaron at Hur, sa kanila dumulog ang sinumang may problema.”
15 Nang umakyat si Moises sa bundok, tinakpan iyon ng ulap. 16 Bumaba ang Luwalhati ni Yawe sa Bundok Sinai, at binalot ng ulap ang bundok sa loob ng anim ng araw. At sa ikapitong araw, tinawag niya si Moises mula sa gitna ng ulap.
17 Napakitang parang naglalagablab na apoy sa tuktok ng bundok ang Luwalhati ni Yawe sa paningin ng mga Israelita.
18 At pumasok sa ulap si Moises at umak¬yat sa bundok.
Apatnapung araw at apatnapung gabi si Moises sa bundok.

IKALAWANG BAHAGI
ANG PAGTATAYO NG TIRAHAN

25 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: 2 “Sa¬bi¬hin mo sa mga Israelita na tang¬gapin ang abuloy para sa akin; tanggapin ninyo ang abuloy ng sinumang nagbibigay nang bu¬ong-puso.
3 Tanggapin ninyo mula sa kanila ang mga bagay na ito: ginto, pilak at tanso, 4 telang kulay asul-purpura at pula, pinong linen, hinabing balahibo ng kambing, 5 mga katad na balat ng lalaking tupa na kinulayan ng pula, malambot na katad, kahoy ng akasya, 6 langis para sa lam¬para, pabango para sa langis ng pagtatalaga at sa insenso, 7 mga mamahaling bato at hiyas na palamuti sa mga damit ng pari.
8 Kailangang gumawa ang mga Israelita ng isang santuwaryo para sa akin upang manahan ako sa piling nila. 9 Ipakikita ko sa iyo ang plano ng Tirahan at ng mga kasang¬kapan nito, at gagawin ninyo ang mga iyon ayon sa planong ito.
Ang Kaban
10 Igagawa n’yo ako ng Kabang yari sa akasya na apatnapu’t limang pulgada ang haba, da¬lawampu’t pito ang lapad at dalawampu’t pito rin ang taas. 11 Babalutan mo ito ng lantay na ginto sa loob at labas, at palalamutian ang pa¬¬ligid nito ng minoldeng ginto. 12 Gumawa ka rin ng apat na gintong pulseras para sa Kaban at ikabit ang mga ito sa apat na paa ng Kaban, dalawa sa isang tabi at dalawa sa kabila. 13 Gu¬mawa ka rin ng pampasang yari sa akasya at balot sa ginto, 14 at paraanin ang mga ito sa mga pulseras na nasa magkabilang tabi ng Kaban para ma¬dala ang Kaban. 15 Ilalagay ang mga pam¬pasan sa mga pulseras na nasa Kaban at hindi na huhugutin. 16 Ilalagay mo sa loob ng Kaban ang Pahayag na ibibigay ko sa iyo.
17 Gawin mong lantay na ginto ang Lugar ng Pagpapatawad na may apatnapu’t limang pulgada ang haba, at dalawampu’t pito ang lapad. 18 Gumawa ka rin ng dalawang keru¬bim na pinanday na ginto para sa magka-bilang gilid ng Lugar ng Pagpa¬patawad. 19 Ila¬gay ang isang kerubim sa isang gilid at sa kabila naman ang isa pa, at ikabit ang dala¬wang kerubim sa mag¬¬¬kabilang dulo ng takip. 20 Nakabukang paitaas ang mga pakpak ng mga kerubim para lukuban nila ang Lugar ng Pagpapatawad, magkaharap at nakatingin sa Lugar ng Pag-papatawad. 21 Ila¬gay mo ang Lugar ng Pagpapatawad sa ibabaw ng Kaban at ilagay naman sa loob ng Kaban ang mga tapyas ng bato na ibibigay ko sa iyo.
22 Dito ako makikipagtagpo sa iyo at ibibigay ko sa iyo ang lahat kong kautusan para sa sambayanan ng Israel.
Ang mesa at ang kandelabra
23 At gumawa ka ng isang mesang yari sa akasya na may apatnapung pulgada ang haba, dalawampu ang lapad at tatlumpu ang taas. 24 Balutan mo ito ng lantay na ginto at lagyan ng minoldeng ginto sa paligid. 25 Paligiran mo ito ng balangkas na tatlong pulgada ang lapad na may palamuting minol¬deng ginto. 26 Gumawa ka ng apat na gintong pulseras at ilagay ang mga ito sa apat na sulok na kinalalagyan ng mga paa ng mesa. 27 Kailangang malapit sa balangkas ang mga pulseras upang doon isuot ang mga pam¬pasan sa mesa. 28 Mula sa kahoy ng akasya ang gagawin mong mga pasanan na babalutan ng ginto, at sa mga ito mo bubu¬hatin ang mesa.
29 Gumawa ka rin ng mga pinggan, kopa, mga banga at mangkok na gagamitin sa pag¬hahandog ng alak; gawin mong yari sa lantay na ginto ang mga ito. 30 Ilalagay mo sa mesa sa harap ko ang mga tinapay ng pag-aalay.
31 Gumawa ka ng gintong kandelabra na may paa at tangkay na yari sa pinitpit na ginto. Gawin mong buo ang kandelabra, pati na ang mga palamuting bulaklak, mga buko at talulot. 32 Lag¬¬yan mo ng anim na sanga ang ilawan, tigatlo sa magkabila. 33 Lagyan mo rin ang bawat sanga ng tatlong palamuting bulaklak na may buko at talulot tulad ng bulaklak ng almond. 34 Lagyan mo rin ang mis¬mong ilawan ng apat na palamuting bulaklak na may mga buko at talulot. 35 Isang buko ang nasa ilalim ng unang dalawang sanga, isa naman sa ilalim ng su¬sunod na dalawang sanga, at isa pa uli sa ilalim ng huling dalawang sanga, kaya may buko sa ilalim ng bawat dalawang sanga. 36 Kaila¬ngang nakakabit ang mga buko at sanga sa katawan ng ilawan, at yari sa iisang piraso ng pinitpit na ginto ang lahat ng ito. 37 At saka gumawa ka rin ng pitong ilaw para sa ilawan, at iayos ang mga ito para magliwanag sa harap ng ilawan. 38 Ang mga pansipit ng mitsa sa mga ilaw at mga trey ay kailangang yari din sa lantay na ginto. 39 Ga¬gamit ka ng pitumpu’t limang libra ng lantay na ginto sa paggawa sa ilawan at mga palamuti nito. 40 Hala, gawin mo ang mga ito ayon sa planong ipinakita sa iyo sa bundok.
Ang Tirahan
26 1 Gawin mo mula sa sampung tela ng hinabing pinong linen na kulay asul-purpura at pula ang banal na Tirahan. Paburdahan mo ng mga kerubim ang mga telang ito ng linen. 2 Pare-parehong apatnapung talampakan ang haba at anim na talampakan ang luwang ng bawat tela; iisa lamang ang sukat ng lahat ng tela. 3 Tatahiin at pagka¬kabit-kabitin ang limang tela at ganoon din ang gagawin sa lima pa. 4 Kakabitan mo ng sintas na biyoleta ang gilid ng huling piraso sa unang lima at gayundin ang gagawin mo sa gilid ng huling piraso ng isa pa. 5 Limam¬pung sintas ang ilalagay mo sa unang piraso at gayundin naman sa ikalawa. 6 Saka ka gagawa ng limampung gintong kawit para pag¬kabitin ang dalawang telang linen. Sa ganito mabubuo ang banal na Tirahan.
7 Gagawa ka ng mga tela sa hinabing bala¬hibo ng kambing para maging takip sa Tirahan. Ga¬gawa ka ng labing-isang tela. 8 Apatnapu’t tatlong talampakan ang haba at anim na talam¬pa¬kan ang luwang ng bawat tela; pare-pareho ng sukat ang lahat ng tela. 9 Pagkakabit-kabitin mo ang limang tela para maging isang piraso at gagawin ding isa pang piraso ang nalalabing anim na tela. Itutupi ang ikaanim sa harapan ng Tirahan. 10 Kabi¬tan mo ng limam¬pung sintas ang gilid ng huling tela sa unang lima at ganoon din ang gawin mo sa gilid ng huling piraso sa anim na magkakasama. 11 Gagawa ka ng limam¬¬¬pung kawit na tanso at isusuot ang mga ito sa mga sintas para pag¬kabitin ang dalawang piraso at gawin itong toldang pantakip sa Tirahan.
12 Isang bahagi ang iiwan sa anim na mag¬ka¬kasama; lalaylay ito sa likod ng Tirahan. 13 Ang sobrang ito ang magiging takip sa Tirahan.
14 Gagawa ka pa ng ibang takip para sa banal na Tirahan: isang yari sa pulang katad ng toro, at sa ibabaw nito’y may isa pang takip na yari sa malambot na katad.
15 Gagawa ka ng mga tablang yari sa akasya, at itatayo mo ang mga ito sa Tira¬han. 16 Bawat isa’y labinlimang talampakan ang haba at da¬lawampu’t pitong pulgada naman ang lapad. 17 May dalawang nakausli sa bawat isa kung saan ikakabit ang isa pang tablang kasunod, at ganito nga ang gagawin mo para sa lahat ng tabla ng Tirahan. 18 Dalawampung tabla ang ilalagay mo sa dakong timog ng Tirahan. 19 At gagawa ka ng apatnapung paang pilak para sa dala¬wampung tabla: dalawang paa para sa dalawang nakausli sa bawat tabla. 20 Para sa kabilang dako naman ng Tirahan, sa hilaga, mag¬¬lagay ka rin ng dalawampung tabla 21 na na-katayo sa apatnapung paang pilak, dalawang paa sa bawat tabla. 22 Para naman sa likuran ng Tirahan, sa dakong kanluran, guma¬wa ka ng anim na tabla, 23 at dalawa pang tabla para sa mga panulukan sa likod ng Tirahan. 24 Pagka¬kabitin ang mga ito sa ibaba at itaas, sa unang bilog na kawit, at gayundin ang gagawin sa da¬lawang tabla ng dalawang panulukan. 25 Ka¬yat magkakaroon ng walong tabla at la¬bing-anim na paang pilak; dalawang paa sa ilalim ng unang tabla at gayundin sa iba pa.
26 Gagawa ka rin ng limang pahalang na ka¬hoy ng akasya para pagdugtungin ang mga tabla sa isang tabi ng Tirahan, 27 at lima pang pahalang para naman sa mga tabla sa kabilang tabi ng Tirahan. 28 Lalagos ang mga pahalang sa gitna ng mga tabla, sa mag¬kabilang dulo. 29 Ba¬balutin ng ginto ang mga tabla, at lalagyan ng gintong pulseras na suutan ng mga pahalang na nababalot din ng ginto.
30 Ganito mo gagawin ang banal na Tirahan ayon sa planong ipinakita ko sa iyo sa bundok.
31 Gagawa ka ng kurtinang yari sa lineng asul-purpura at pula, at lanang matingkad na pula, at hinabing pinong linen, at pabuburdahan mo ito ng kerubim. 32 Isasabit mo ito sa apat na haliging akasya na nakatayo sa apat na paang pilak at binalutan ng ginto at nilagyan ng gintong pulseras. 33 Isasabit mo ang kurtina sa mga ka¬wit at sa likuran nito mo ilalagay ang Kaban ng Pahayag, at ang kurtina ang maghi¬hiwalay ng Banal na Lugar mula sa Kabanal-banalan.
34 Ilalagay mo ang Lugar ng Pagpapa¬tawad sa ibabaw ng Kaban na nasa loob ng Kabanal-banalan.
35 Sa labas ng kurtina, ilalagay mo naman ang mesa sa gawing hilaga ng Tirahan at ang kandelabra sa gawing timog sa tapat ng mesa.
36 Para sa pintuan ng Tirahan, gagawa ka ng kurtinang yari sa lanang asul-purpura at pula, at hinabing linen, na gawa ng isang magaling na burdadora. 37 Gagawa ka sa kurtinang iyon ng limang haliging akasya na balot ng ginto at may mga kawit na ginto at may limang paang tanso.
Ang altar ng mga susunuging handog
27 1 Gumawa ka ng isang parisukat na altar na yari sa akasya, walong talampakan ang haba at lapad, at limang talampakan ang taas. 2 Lagyan mo ng mga sungay ang apat na sulok ng altar at balutan ng tanso ang altar pati ang mga sungay. 3 Gagawa ka ng mga gamit na tanso para sa altar – mga sisidlan para sa abo, mga pala, mga plang¬ganang pangwisik, kawit at mga lalagyan ng baga. 4 Gagawa ka rin ng barandilyang tanso para sa altar at kakabitan mo ng apat na pulseras na tanso ang apat na sulok nito. 5 Ikakabit mo ang mga pulseras na tanso sa ilalim ng tuntungan ng altar na aabot ang mga ito sa kalagitnaan ng altar. 6 At para sa pagbuhat sa altar, gagawa ka ng mga pampa¬sang yari sa akasya at babalutin mo ng tanso ang mga ito. 7 Isusuot mo ang mga pampasan sa mga pulseras na tanso upang nasa magkabilang tabi ang mga ito kapag binuhat ang altar. 8 Ga¬win mong walang-laman at guwang ang loob ng altar gaya ng ipinakita sa iyo sa bundok.
9 Gagawa ka rin ng patyo para sa Tirahan. Sa dakong timog ng patyo’y may mga kurtinang yari sa hinabing pinong linen na sandaa’t limampung talampakan ang haba. 10 Ang mga kur¬tina’y may dalawampung tansong haliging may mga kawit at baras na pilak, at nakapatong sa dalawampung tansong paa. 11 Maglalagay ka rin naman sa dakong hilaga ng mga kurtinang linen na sandaa’t limampung talampakan ang haba, at dalawampung haliging may kawit at baras na pilak at nakapatong sa dalawampung paa. 12 Sa dakong kanluran ng patyo, magsa¬sabit ka pa ng mga kurtinang may pitumpu’t limang talam¬pakan ang haba, sa sampung haliging naka¬patong sa sampung paa. 13 Pitumpu’t limang talampakan din ang luwang ng patyo na naka¬harap sa silangan. 14 Mga kurtinang dala¬wam¬pu’t limang talampakan ang haba ang nakasabit sa tatlong haliging nakapatong sa tatlong paa sa isang tabi ng pintuan. 15 May mga kurtina ring dala¬wampu’t limang talampakan ang haba sa kabilang tabi ng pintuan, at naka¬sabit sa tatlong haliging nakapatong sa tatlong paa. 16 At para sa pintuan sa patyo, maglalagay ka ng mga kur¬tinang tatlumpung talampakan ang lapad na gawa ng isang magaling na bur¬dadora mula sa lanang asul-purpura at pula, at hinabing linen, at isasabit mo ang mga ito sa apat na haliging may apat na paa.
17 Pagdurugtungin ng mga pilak na baras ang lahat ng haliging nakapaligid sa patyo at ga¬gawin mong yari sa pilak ang mga kawit at sa tanso naman ang mga paa ng mga ito. 18 San¬daa’t limampung talampakan ang haba ng patyo, at pitumpu’t limang talam¬pakan ang lu¬wang at pitong talampakan ang taas. Yari sa hinabing linen ang lahat ng kurtina nito na may mga paang tanso.
19 Yari sa tanso ang lahat ng kagamitan sa Tirahan, pati na ang mga tulos na ginagamit dito at sa patyo.
20 Iutos mo sa bayang Israelita na dalhan ka ng dalisay na langis ng olibo para sa ilaw upang doo’y laging magningas ang isang apoy. 21 Si Aaron at ang kanyang mga anak na lalaki ang maglalagay ng apoy na ito sa Toldang Tagpuan na nasa labas ng kurtina ng Kaban ng Tipan. Magniningas ang apoy sa harap ni Yawe mula gabi hanggang umaga at sa habang panahon. Utos itong dapat sundin ng bayang Israel mag¬pa¬kailanman.
Ang mga damit ng mga pari
28 1 Ibukod mo mula sa mga Israelita ang kapatid mong si Aaron at ang kanyang mga anak: sina Aaron, Nadab at Abihu, Eleazar at Itamar upang maging pari ko.
2 Magpagawa ka ng mga sagradong damit para sa iyong kapatid na si Aaron upang maging kagalang-galang siya at marangal. 3 Iutos mo sa mga magagaling na mana¬nahing pinuspos ko ng diwa ng katalinuhan na gumawa ng mga damit para kay Aaron para sa pagtatalaga sa kanya bilang aking pari. 4 Ito ang mga damit na gagawin nila: damit pandibdib, efod, damit pang-ibabaw, burdadong tunika, turban at sinturon. Isusuot ng iyong kapatid na si Aaron at ng kanyang mga anak na mga pari ko ang mga sagra¬dong damit na ito. 5 Gagamit ka ng ginto, lanang asul-purpura at pula at hinabing linen para sa mga damit na ito.
6 Gawing maganda ang efod na yari sa ginto, telang asul-purpura at pula at hinabing mamahaling linen. 7 Lalagyan ito ng dala¬wang sintas para sa balikat upang pagkabitin ang harap at likod nito. 8 Gagawing kasama at katulad ng efod ang hinabing pamigkis nito na yari rin sa gintong sinulid, telang asul-purpura at pula, at hinabing pinong linen. 9 At kukuha ka ng dalawang mamahaling batong onix at iukit mo sa mga ito ang mga pangalan ng mga anak ng Israel, 10 tig-anim na panga¬lan sa bawat bato, ayon sa ayos ng kapa-nganakan. 11 Gaya ng pag-¬ukit sa mga batong pantatak, iukit mo sa dalawang bato ang mga pangalan ng mga anak ng Israel, at ilagay mo ang mga bato sa enggasteng ginto. 12 Ikabit mo sa mga tirante ng efod ang dalawang bato sa pag-alaala sa mga anak ng Israel. Dadalhin ni Aaron sa kanyang mga balikat ang kanilang mga pangalan para ma¬alaala sila ni Yawe. 13 Gagawa ka rin ng mga gintong enggaste 14 at ng dalawang tanikalang ginto na itinirintas, at ikakabit mo ito sa mga enggaste.
15 Gumawa ka rin at magpaburda ng eskapularyong panghatol gaya ng pagkagawa sa efod. Gawin mo ito na yari sa ginto, telang asul-pur¬pura at pula at hinabing pinong linen. 16 Ga¬ga¬win mo itong pinagtaklob na parisukat na may siyam na pulgada ang lapad. 17 Lalagyan mo ito ng apat na hanay ng mga batong-hiyas: rubi, topasyo at karbusyo para sa unang hanay; 18 esme¬ralda, sapiro at brilyante para sa panga¬lawang hanay; 19 haspe, rubi at amatista para sa pangatlong hanay; 20 at berilo, krisolito at onix para sa pang-apat. Ilalagay ang mga ito sa mga enggasteng ginto. 21 Labindalawang la¬hat ang mga bato taglay ang labin¬dalawang pa¬ngalan ng mga anak ng Israel. Iuukit na parang tatak sa mga bato ang labindalawang pangalan ng la-bindalawang tribu; tig-isang pa¬ngalan sa ba¬wat bato.
22 Para naman sa damit panghatol, gagawa ka ng mga tanikalang ginto na itinirintas, 23 at dalawa pang gintong bilog na kawit na ilalagay sa dalawang sulok sa itaas ng damit-panghatol. 24 Itatali mo ang dalawang gintong tanikala sa dalawang bilog na kawit na nakakabit sa mga sulok ng eskapularyong panghatol. 25 Ang kabilang dulo ng mga tanikalang lubid nama’y ika¬¬kabit mo sa dalawang enggaste para maika¬bit ang mga ito sa tiranteng nasa harapan ng efod.
26 Gumawa ka rin ng dalawang gintong bilog na kawit at ilagay ang mga ito sa dalawang sulok sa ibaba ng eskapularyo, sa tupi nito sa loob na malapit sa efod. 27 Ga¬gawa ka ng da¬lawa pang bilog na kawit na ginto at ilalagay ang mga ito sa harap ng efod, sa may ibaba ng dalawang tirante nito na malapit sa tupi, at sa ibabaw ng hinabing sinturon ng efod. 28 Itatali mo sa sintas na kulay asul-purpura ang mga bi¬log na kawit ng eska-pularyo sa bilog na kawit ng efod para manatili ang eskapularyo sa iba¬baw ng hina¬bing sinturon at hindi ito maalis sa efod.
29 Kayat tuwing papasok sa banal na lugar si Aaron, isusuot niya ang damit-pandibdib o ang panghatol, dala ang mga pangalan ng mga anak ni Israel sa kanyang dibdib upang lagi silang maalaala ni Yawe.
30 Ilalagay mo rin sa eskapularyo ng pag¬hatol ang Urim at Tumim na gagamitin ni Aaron sa pagpapasya niya para sa mga Israelita. Da¬dal¬hin din ni Aaron ang mga ito sa kanyang dibdib sa pagharap niya kay Yawe.
31 Gawin mong kulay asul-purpura ang pang-ibabaw sa efod. 32 Lagyan mo ito sa gitna ng bu¬tas na suutan ng ulo; gagawin ang butas sa paghabi tulad sa kuwelyo ng isang kamisadentro para hindi ito mapunit. 33 Gaga¬wa ka ng mga bilog na palamuti na yari sa lanang asul-purpura at pula, at hinabing pinong linen sa laylayan ng balabal ng efod, 34 at lalagyan mo ng mga kam¬pa¬nilya ang pagitan ng mga ito. Ilalagay na magkakasalit ang mga gintong kampa¬nilya at bilog na palamuti sa paligid ng lay¬layan ng ba¬labal.
35 Isusuot ito ni Aaron tuwing magli¬lingkod siya sa Diyos, kayat maririnig ang kuliling ng mga kampanilya tuwing papasok siya sa banal na lugar sa harap ni Yawe o kung luma¬labas siya rito. Kung hindi’y mama¬matay siya.
36 Gumawa ka ng isang kapirasong metal na yari sa lantay na ginto at iukit mo rito ang: ‘Itinalaga kay Yawe’. 37 Itatali mo ito ng isang laso na asul-purpura sa harap ng turban. 38 Ilalagay ito ni Aaron sa kanyang noo; kayat siya mismo ang mananagot sa mga banal na handog na iaalay ng mga Israelita kay Yawe. Laging isusuot ni Aaron ang metal na ito sa kanyang noo upang makamit niya ang kagandahang-loob ni Yawe para sa mga Israelita.
39 Humabi ka rin ng tunikang linen at turbang linen at ng sinturon, na magaling ang pagka¬gawa.
40 Gagawa ka ng damit at sinturon at turban para sa mga anak ni Aaron upang sila’y maging kagalang-galang at marangal.
41 Ikaw ang magbibihis sa iyong kapatid na si Aaron at sa kanyang mga anak. At papahiran mo sila ng langis at itatalaga, at ilalaan silang maglingkod sa akin bilang mga pari. 42 Magpapagawa ka ng mga karson-silyong linen para sa kanila upang takpan ang kanilang baywang hanggang hita. 43 Isusuot ni Aaron at ng kanyang mga anak ang mga ito sa pagpasok nila sa Toldang Tagpuan at sa paglapit nila sa altar para maglingkod sa banal na lugar. Kung hindi’y magkakaroon sila ng pagkasala at mamamatay. Batas ito magpasawalang hanggan para kay Aaron at sa lahat niyang inapo.
Ang pagtatalaga sa mga pari
29 1 Ito ang seremonyang gagawin mo sa pagtatalaga kay Aaron at sa kanyang mga anak bilang mga paring maglilingkod sa akin. Pipili ka ng batang toro at dalawang kam¬bing na lalaki na walang kapintasan. 2 Ga¬gawa ka ng tinapay na walang lebadura at may halong langis, at biskwit na walang lebadura at pina¬hiran ng langis; magagawa mo ang mga ito mula sa pinong harina. 3 Ilagay mo ang lahat ng ito sa isang basket na iaalay mo kasama ng batang toro at dalawang lalaking kambing.
4 At pagkahatid mo kay Aaron at sa kanyang mga anak na lalaki sa bungad ng Toldang Tag¬puan pagkapaligo nila, 5 ku¬kunin mo ang tunika, ang damit na pang-ibabaw sa efod, ang efod at ang eskapularyo, at ang may burdang sinturon at isusuot mo ang mga ito kay Aaron. 6 Ilalagay mo ang turban sa kanyang ulo at ita¬tali rito ang sagradong metal. 7 Kukunin mo ang langis ng pagtatalaga at ibubuhos ito sa kanyang ulo.
8 Palalapitin mo naman pagkatapos ang kan¬yang mga anak at bibihisan din sila ng tunika. 9 Sisinturunan mo ang kanilang mga baywang at lalagyan ng turban ang kanilang mga ulo. At sa pagtatalaga mo kay Aaron at sa kanyang mga anak, mapapasakanila ang pagkapari mag¬pakailanman.
10 At saka mo dadalhin ang toro sa harap ng Toldang Tagpuan at ipapatong naman ni Aaron at ng kanyang mga anak ang kanilang kamay sa ulo nito. 11 Papatayin mo ang toro sa harap ni Yawe sa may pintuan ng Toldang Tagpuan. 12 Ku¬kuha ka ng kaunting dugo nito sa iyong daliri at ipapahid sa mga sungay ng altar. I¬bu¬buhos mo pagkatapos ang tirang dugo sa pa¬anan ng altar. 13 At kukunin mo ang lahat ng tabang nakabalot sa mga laman-loob, ang ta¬bang nakabalot sa atay, ang dalawang bato at ang taba ng mga ito, at susunugin mong la¬hat sa altar. 14 Susunugin mo naman sa labas ng kampo ang karne ng toro at ang balat niyon at mga bituka, sapagkat hain ito para sa kasa¬lanan.
15 Kukunin mo ang isa sa mga lalaking kam¬bing at ipapatong ni Aaron at ng kanyang mga anak ang kanilang mga kamay sa ulo nito. 16 Ka¬katayin mo ang lalaking tupa, kukunin ang dugo nito at ibubuhos sa lahat ng gilid ng altar. 17 Pagparti-partihin mo ang lalaking tupa, at hugasan ang mga laman-loob at pata, at ilagay ang mga ito sa ibabaw ng ulo at iba pang bahagi. 18 Sunugin mo pagkatapos ang buong kambing sa altar. Ito ang susunuging handog na kalugud-lugod kay Yawe.
19 At kukunin mo ang isa pang lalaking tupa. Ipapatong ni Aaron at ng kanyang mga anak ang kanilang mga kamay sa ulo nito. 20 Kaka¬tayin mo ang lalaking tupa, kukuha ng kaun¬ting dugo nito at ipapahid sa dulo ng kanang tainga ni Aaron at ng kanyang mga anak, sa hinlalaki ng kanilang kanang kamay at kanang paa. Ibuhos mo rin ang natirang dugo sa paligid ng altar. 21 Kukuha ka ng kaunti sa natitira pang dugo sa altar, at ka¬sa¬ma ng langis sa pagtatalaga ay wiwisikan mo nito si Aaron at ang kan¬yang mga damit at ang kanyang mga anak at ang kanilang mga damit, upang siya at ang kanyang mga damit at ang kanyang mga anak at ang kanilang mga damit ay maitalaga kay Yawe.
22 Kunin mo ang matatabang bahagi nito – ang buntot, ang tabang nakabalot sa mga laman-loob, ang taba sa ibabaw ng atay; ang dalawang bato at ang taba ng mga ito, pati ang kanang hita – ito ang lalaking kambing para sa pagtatalaga. 23 Kukuha ka pa rin ng tinapay, bibingkang nilutong may langis at biskwit mula sa basket ng mga tinapay na walang pampaalsa na inihain sa harap ni Yawe, 24 at ilalagay mo ang lahat sa mga kamay ni Aaron at ng kanyang mga anak upang ihandog na pain¬dayog kay Yawe. 25 Kunin mo uli ang lahat ng ito at sunugin sa ibabaw ng sinunog na handog sa altar bilang mabangong sinunog na handog kay Yawe.
26 Kukunin mo ang dibdib ng lalaking tupa at paindayog na iaalay kay Yawe, at magiging ba¬hagi mo sa pag-aalay. 27 At saka mo itatalaga ang dibdib na inialay at ang hitang ini¬indayog – ang dibdib ng lalaking kambing na para sa pagtatalaga ni Aaron at ng kanyang mga anak. 28 Habang panahong karapatan ni Aaron at ng kanyang mga anak na tanggapin ang mga ba¬haging ito mula sa mga Israelita; ito ang baha¬ging ibinukod ng mga Israelita mula sa kanilang handog sa mabuting pagsasama na bahaging para kay Yawe.
29 Ipapasa ni Aaron ang mga sagradong da¬mit sa kanyang mga anak at isusuot nila ang mga ito sa pagbubuhos ng langis at pagtatalaga. 30 Pitong araw na isusuot ang mga ito ng mga anak ni Aaron na hahalili sa kanya sa pagkapari at papasok sa Toldang Tagpuan para maglingkod sa banal na lugar.
31 Kukunin mo ang lalaking tupa ng pagtatalaga at lulutuin ang karne nito sa isang banal na lugar. 32 Sa pintuan ng Toldang Tag¬puan ka¬ka¬nin ni Aaron at ng kanyang mga anak ang karne ng tupa at ang tinapay na nasa basket. 33 Kaka¬nin nila ang lahat ng alay sa pagba¬bayad-sala na ginamit sa kanilang pagtatalaga o ordinasyon. Banal ang mga ito kayat walang karaniwang tao ang kakain ng mga ito. 34 Kung may matitira man sa karne ng kambing ng pagtatalaga o sa tinapay, susunugin ito kinabukasan. Hindi ito kakanin sapagkat banal ito. 35 Gagawin mo kay Aaron at sa kanyang mga anak ang mga iniutos ko sa iyo – pitong araw silang oordinahan.
36 Sa pagtatalaga mo sa altar, araw-araw kang mag-aalay ng toro bilang hain para sa ka¬salanan; sa gayon mo inihihingi ng tawad sa altar para maitalaga iyon, at saka mo iyon pa¬¬¬pahiran at magiging banal. 37 Pitong araw mong gagawin ang pagtatalaga sa altar. Kayat magi¬ging ganap na banal ito, at magiging banal ang anumang ilagay dito.
38 Araw-araw kang mag-aalay sa altar ng da¬lawang korderong tig-isang taong gulang. 39 Iaalay mo ang isang kordero sa umaga, at ang isa pa sa dapithapon. 40 Kasama ng unang kordero, mag-aalay ka ng dalawang librang pinong harina na inihalo sa anim na litrong purong langis, at ng anim na litrong alak.
41 Sa dapithapon mo naman iaalay ang isa pang kordero kasama ng harina, langis ng olibo at alak na sindami ng sa umaga. Ito ang handog na pinadaan sa apoy at may bangong kalugud-lugod kay Yawe. 42 Ito ang panghabampana¬hong sinunog na handog ng mga salinlahi sa harap ni Yawe sa pintuan ng Toldang Tag-puan.
43 Sa lugar na iyon ko kayo kakatagpuin at kakausapin naman kita. Doon ko kakatag¬puin ang sambayanan ng Israel, at ang lugar na iyon ay magiging banal sa aking Luwal¬hati.
44 Gagawin ko ngang banal ang Toldang Tag¬puan at ang altar, at si Aaron at ang kanyang mga anak upang sila’y maging mga pa¬ring maglilingkod sa akin. 45 Mananatili akong ka¬sama ng sambayanan ng Israel, at ako ang ka¬nilang magiging Diyos. 46 Kayat malalaman nilang akong kanilang Diyos ang naglabas sa kanila mula sa lupain ng Ehipto para manahan sa kanilang piling. Ako ang kanilang Diyos.
Ang insenso, ang tubig at ang mabangong langis
30 1 Gumawa ka ng altar na yari sa akasya, na pagsusunugan ng in¬senso. 2 Gawin mo itong parisukat na may dalawampung pulgada ang haba at lapad, at apatnapung pulgada ang taas, at may mga sungay. 3 Babalutan mo ng lantay na ginto at lalagyan ng gilid na ginto ang mga paligid nito at mga sungay. 4 Lagyan mo ng dala¬wang gintong pulseras ang ilalim ng magkabilang gilid bilang suutan ng mga pampasan sa altar. 5 Gawin mong yari sa akasya ang mga pampasan at balutan ng ginto ang mga ito. 6 Ilalagay mo naman ang altar sa harap ng kurtinang naka¬takip sa Kaban ng Tipan at sa Lugar ng Pagpapatawad kung saan ako naki-kipag-usap sa iyo.
7 Susunugin ni Aaron sa altar na ito ang ma¬¬bangong insenso tuwing maghahanda siya ng mga ilawan sa umaga, 8 at kapag ibinabalik niya ang mga ilawan sa dapit¬hapon. Kayat ga¬gawin ng lahat mong salin¬lahi ang pang¬ha¬bampanahong alay na ito ng insenso sa harap ni Yawe. 9 Hindi ka mag-aalay ng di sag¬radong in¬senso sa altar o ng hayop o butil, o magbu¬bu¬hos kaya ng alay na alak sa altar na ito.
10 Gagawin ni Aaron taun-taon ang pagba¬bayad sa mga kasalanan at lalagyan niya ng dugo ng hayop na bayad sa mga kasalanan ang sungay ng altar. At gagawin mo rin ito sa lahat ng sali’t salinlahi. Ganap na banal ang seremon¬yang ito sa paningin ni Yawe.”
11 Sinabi ni Yawe kay Moises: 12 “Pagkuha mo ng senso para ilista ang sambayanang Is¬rael, magbabayad kay Yawe ang bawat isa ng pan¬tubos sa kanyang buhay upang walang du¬mating na salot sa kanila habang sila’y nagpa¬palista. 13 Ang bawat magpa¬palista ay magbabayad ng kalahating siklo ayon sa timbangan ng templo; ito ang abuloy para kay Yawe. 14 Mag¬¬papalista ang may dalawampung taong gulang na o higit pa at babayaran niya ang abu¬loy para kay Yawe. 15 Hindi magbibigay ng mas marami ang mayaman at hindi rin naman mag¬bibigay ng mas kaunti ang dukha sa pagba¬bayad nila ng pantubos sa kanilang buhay. 16 Ga¬-gamitin mo ang perang itong bigay ng sambayanang Israel para sa pagpapaayos ng Toldang Tagpuan. Ipaaalala kay Yawe ng halagang pantubos ang mga anak ng Israel.”
17 Sinabi pa ni Yawe kay Moises: 18 “Gu¬ma¬¬¬wa ka rin ng isang plangganang tanso na may patungan para sa paghuhugas. Ilalagay mo ito sa pagitan ng Toldang Tag¬puan at ng altar, at lalagyan mo ito ng tubig. 19 Dito naghuhugas ng kanilang mga kamay at paa si Aaron at ang kanyang mga anak. 20 Maghuhugas sila bago pumasok sa Tol¬dang Tagpuan kung hindi’y ma¬mamatay sila. At kung lalapit sila sa altar para mag¬lingkod at magsunog ng handog kay Yawe, 21 maghuhugas din sila ng mga kamay at paa, kung hindi’y mamamatay sila. Pangha¬bampanahong kautusan ito para sa kanila, kay Aaron at sa kanyang mga inapo sa lahat ng salinlahi.”
22 Sinabi pa ni Yawe kay Moises: 23 “Kumu¬¬ha ng mga piling pabango – labin¬dalawang libra ng tunaw na mira, anim na librang mabangong kanela, anim na librang maba¬ngong tambo 24 at labin¬dalawang librang kasia (na tinimbang na lahat ayon sa timba¬ngan ng templo) at isang galon ng langis ng olibo. 25 Gayon mo gagawin ang sagradong pabango, na karapat-dapat na pabango at gawa ng isang tunay na tagatimpla. Ito ang magiging langis para sa banal na pagpa¬pahid. 26 Ito ang gagamitin mong pampahid sa Toldang Tagpuan at sa Kaban ng Tipan, 27 sa mesa at lahat ng kasangkapan nito, sa ilawan at lahat ng gamit nito, sa altar ng insenso, 28 sa altar ng sinunog na handog at lahat ng kasang¬kapan nito, at sa planggana at patungan nito. 29 Itata¬laga mo ang mga ito kayat magi¬ging tunay na banal ang mga ito at ang anumang madikit sa mga ito. 30 Papahiran mo ng langis si Aaron at ang kanyang mga anak, at itatalaga sila bilang mga paring maglilingkod sa akin. 31 At sabihin mo sa mga Israelita: Ito ang langis ng pag¬ta¬talaga para sa lahat ng salinlahi. 32 Hu¬wag itong ibubuhos sa mga katawan ng mga karaniwang tao, at huwag gagawa ng iba pang langis na ganito rin ang timpla. Banal na bagay ito kayat ituring itong banal. 33 Sinumang gu¬mawa ng tulad nito o guma¬mit nito sa karaniwang tao’y hindi na mabubuhay sa piling ng kanyang bayan.”
34 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Kumuha ka ng magkakasindaming mababangong rekadong resina, espino, galbano, mabangong reka¬do at purong kamanyang, 35 at gaya ng gu¬ma¬gawa ng pabango, gumawa ka ng insensong inasinan, dalisay at banal. 36 Durugin mo’t pulbusin ang isang bahagi nito, at lagyan ng kaunti ang harap ng Kaban ng Tipan sa Toldang Tagpuan kung saan ako nakikipagtagpo sa iyo. Ituring mo itong banal. 37 Huwag gagawa ang sinuman ng insensong tulad nito para sa kanyang sarili. Ituring mo itong banal at para lamang kay Yawe. 38 Sinumang gumawa ng pabangong tulad nito’y di na mabubuhay sa kanyang bayan.”
Ang mga manggagawa sa santuwaryo
31 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: 2 “Tingnan mo’t pinili ko si Bezaleel na anak ni Uring anak ni Hur ng tribu ng Juda. 3 Pinuspos ko siya ng espiritu ng Diyos at binigyan ng ta¬lino, pang-unawa, kakayahan para sa lahat ng klase ng gawain: 4 sa sining at sa paggawa sa ginto at pilak at tanso; 5 sa pagtapyas ng mga hiyas na lalagyan ng enggaste, sa pag-ukit ng kahoy, sa lahat ng uri ng paggawa.
6 Ibinibigay ko ngayon sa kanya bilang kasama niya si Oholiab na anak ni Ahisamak ng tribu ng Dan; at ibinibigay ko sa lahat ng may kakayahan ang talino para magawa nila ang lahat ng iniutos ko: 7 ang Toldang Tagpuan, ang Kaban ng Tipan at ang Lugar ng Pagpapatawad sa ibabaw ng Kaban, 8 at lahat ng kagamitan sa Toldang Tagpuan: ang mesa at ang mga gamit nito, ang ilawang lantay na ginto at ang mga gamit nito, ang altar ng insenso, 9 ang altar na pinagsu¬sunugan ng handog at lahat ng gamit nito, ang planggana at patungan nito, 10 ang magaganda at sagradong damit ng paring si Aaron at ang mga damit ng kanyang mga anak sa kanilang paglilingkod, 11 ang langis ng pagtatalaga at ang mabangong insenso sa banal na lugar. Gagawin nila ito ayon sa ipinag-utos ko sa kanila.”
Ang Araw ng Pahinga
12 Sinabi pa ni Yawe kay Moises: 13 “Sabi¬hin mo sa sambayanang Israel: Igagalang ninyo ang mga Araw ng Pahinga ko, sapagkat ang Araw ng Pahinga ay isang tanda sa inyo at sa akin sa lahat ng salinlahi na akong si Yawe ang gumawa sa inyo bilang sarili kong bayan. 14 Ipangilin ninyo ang Araw ng Pahinga at itu¬ring itong banal. Patayin ang sinumang hindi mangilin, at sa halip ay nagtatrabaho sa araw na ito. 15 Anim na araw ang sa pagtatrabaho ngunit itatalagang araw ng ganap na pahinga ang ikapitong araw sa karangalan ni Yawe. Patayin ang sinumang magtrabaho sa Araw ng Pahinga. 16 Mangilin ang mga Israelita sa Araw ng Pahinga at sundin ito sa lahat ng salinlahi bilang walang hanggang pakikipagtipan sa akin. 17 Isang pangha¬bam¬panahong tanda sa akin at sa mga anak ng Israel ang Araw ng Pahinga sapagkat anim na araw na ginawa ni Yawe ang langit at lupa, at nagpahinga siya sa ikapitong araw.”
• 18 Matapos ituro kay Moises ang lahat ng ito sa Bundok Sinai, ibinigay sa kanya ni Yawe ang da¬lawang tapyas ng Pahayag; sinulatan ng daliri ng Diyos ang mga tap¬yas na batong ito.

ANG GUYANG TINUNAW NA METAL

32 • 1 Nang makita ng sambayanan na napakatagal ni Moises bago bu¬maba mula sa bundok, nagtipon sila kay Aaron at sinabi sa kanya: “O ano? Igawa mo kami ng mga diyos na mangunguna sa amin. Sapag¬kat hindi namin alam kung ano na ang nangyari sa Moises na ito na naglabas sa amin mula sa Ehipto.”
2 At sinabi sa kanila ni Aaron: “Hiklasin ninyo ang mga gintong hikaw na suot ng inyong mga maybahay at mga anak, at dalhin sa akin ang mga ito.” 3 Kayat hinu¬bad nga ng lahat ang kani¬lang mga hikaw, at dinala kay Aaron. 4 Kinuha niya ang mga iniabot sa kanya at sininsil, at gu¬mawa siya ng guyang tinunaw na metal.
At sinabi nila: “Ito ang iyong mga diyos, O Israel, na naglabas sa iyo mula sa Ehipto.”
5 Nang makita ito ni Aaron, nagtayo siya ng altar sa harap ng guyang metal at saka ipinahayag: “Bukas ay piyesta sa karangalan ni Yawe.”
6 Kaya maaga silang gumising kina¬bukasan at nag-alay ng mga sinunog na handog at ng mga hain sa mabuting pag¬sasamahan. At naupo sila para ku¬ma¬¬in at uminom, at tumindig para mag¬paka¬ligaya.
7 Kaya sinabi ni Yawe kay Moises: “Bumaba ka sapagkat nagpakasama ang iyong bayan na inilabas mo mula sa lupain ng Ehipto. 8 Kaydali nilang lumihis mula sa daang iniutos ko sa kanila. Gu¬mawa sila ng guyang metal para sa kani¬lang sarili, yumuko sa harap nito at nag-alay ng mga handog, at sinabing: Ito ang iyong mga diyos, Israel, na nag¬labas sa iyo mula sa lupain ng Ehipto.”
9 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Naki¬kita kong matigas ang ulo ng bayang ito. 10 Kayat pabayaan mo ngayong tu¬pu¬kin sila’t ubusin ng aking poot. Ngunit mula sa iyo, gagawa ako ng isang mala¬king bansa.”
11 Ngunit pinakiusapan ni Moises si Yaweng kanyang Diyos, at sinabi: “O Yawe, puwede bang mag-apoy ang iyong galit sa iyong bayan na inilabas mo mula sa lupain ng Ehipto nang may dakilang ka¬pangyarihan at malakas na kamay? 12 Pu¬wede bang masabi ng mga mga Ehip¬siyong: Inilabas sila ni Yawe upang sila’y mapasama, kaya pinatay niya sila sa kabundukan at nilipol sa balat ng lupa. Talikuran mo ang silakbo ng iyong poot, at huwag maghatid ng kapahama¬kan sa iyong bayan. 13 Alalahanin mo ang iyong mga lingkod na sina Abraham, Isaac at Jacob, at ang pangakong binitiwan mo sa kanila sa ganang sarili mo: Pararamihin ko ang iyong ina¬po tulad ng mga bituin sa langit at ibi¬bigay ko sa lahi mo ang lahat ng lupaing ito na sinasabi ko at mapapa¬sakanila ito mag¬pa¬kailan¬man.” 14 Nagbago nga ng isip ni Yawe tungkol sa ban¬tang kapahamakan sa kanyang bayan.
15 Nagbalik si Moises at bumaba mula sa bundok, at hawak sa kanyang kamay ang dalawang tapyas ng Kau¬¬tu¬san, mga tapyas na may nakasulat sa magkabilang tabi, sa harap at likod. 16 Ang Diyos ang may gawa sa mga tap¬yas na ito, at ang Diyos ang sumulat sa mga sulat na naka¬tatak sa mga tapyas.
17 Nang marinig ni Josue ang ingay ng sambayanang nagsisigawan, sinabi niya kay Moises: “May ingay ng digmaan sa kampo.” 18 Ngunit sumagot si Moises: “Hindi awit ng tagumpay o hiyaw ng pag¬¬kalupig kundi ingay ng kanta¬han ang aking naririnig.”
19 Nang malapit na si Moises sa kam¬po at nakita niya ang guya at ang sayawan, sumiklab ang kanyang galit at inihagis niya ang mga tapyas na bato na nasa kan¬yang mga kamay, at nabasag ang mga iyon sa paanan ng bundok. 20 At kinuha niya ang guyang kanilang ginawa, sinunog ito sa apoy, pinulbos at isinaboy sa ibabaw ng tubig na ipina¬inom sa mga Israelita.
21 Sinabi ni Moises kay Aaron: “Ano ba ang ginawa sa iyo ng bayang ito at di¬nal¬han mo sila ng napakabigat na kasa¬la¬nan?”
22 Sinabi ni Aaron: “Huwag sanang mag-apoy ang iyong galit, panginoon ko. Kilala mo ang bayang ito at alam mo kung gaano sila kasama. 23 Sinabi nila sa akin: Igawa mo kami ng mga diyos na mangu¬nguna sa amin sapagkat hindi namin alam kung ano na ang nang¬yari sa Moises na ito na naglabas sa amin mula sa Ehipto. 24 Kaya sinabi ko sa kanila na hu¬barin ng bawat isa ang kanyang suot na ginto. Ibinigay nila sa akin ang mga iyon, at inihagis ko naman sa apoy at ang gu¬yang ito ang lumabas!”
25 Nakita ni Moises na nagwawala ang sambayanan dahil pinabayaan silang mag¬wala ni Aaron, at ngayo’y nanga¬nga¬nib sila sa mga kaaway.
26 Kaya tumindig si Moises sa bu¬ngad ng kampo at sumigaw: “Lumapit sa akin ang lahat ng para kay Yawe.” At nag¬ka¬tipon sa kanya ang buong tribu ng Levi.
27 At sinabi niya sa kanila: “Ito ang iniuutos ni Yaweng Diyos ng Israel: Isukbit ng bawat isa ang kanyang tabak. Mag¬paroo’t parito kayo sa mag¬ka¬bilang pinto ng kampo at huwag mag-atubiling pa¬tayin kahit na sariling kapa¬tid, kaibigan at kamag-anak.”
28 Ginawa nga ng mga Levita ang ini¬utos ni Moises, at mga tatlunlibong lalaki ang namatay nang araw na iyon.
29 At sinabi ni Moises: “Mula ngayo’y nakatalaga na kay Yawe ang inyong mga kamay sapagkat bawat isa sa inyo’y laban sa kanyang anak at kapa¬tid. Dahil dito, pinagpapala kayo ni Yawe sa araw na ito.”
Namagitan si Moises para sa bayan
30 Kinabukasan, sinabi naman ni Moises sa sambayanan: “Napakabigat na kasalanan ang ginawa ninyo. Ngunit aakyat ako ngayon kay Yawe; makahingi sana ako ng kapa¬tawaran para sa inyong kasalanan.”
31 Kaya bumalik si Moises kay Yawe, at sina¬bi: “Ah, napakabigat na kasalanan ang ginawa ng bayang ito. Gumawa sila ng diyos na ginto para sa kanilang sarili. 32 Patawarin mo sana ngayon ang kanilang pagka-kasala... at kung hindi naman, burahin mo na ako sa aklat na sinulat mo.”
33 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Ang sinu¬mang nagkasala sa akin ang siya kong buburahin sa aking aklat. 34 Humayo ka ngayon! Manguna ka sa bayan patungo sa lugar na sinabi ko, mangu¬nguna sa iyo ang aking Anghel. Ngunit sa araw ng paghu¬hukom, papapanagutin ko sila sa ka¬nilang kasalanan.” 35 Kaya pinarusahan ni Yawe ang sambayanan sa pamamagitan ng salot da¬hil sa guyang ginawa ni Aaron para sa kanila.
Ang habag ni Yawe sa kanyang bayan
33 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Humayo ka! Umalis ka sa lugar na ito, ikaw at ang bayang inilabas mo mula sa lupain ng Ehipto, at umahon ka sa lupaing ipinangako ko kina Abraham, Isaac at Jacob nang isumpa kong: Ibibigay ko ito sa iyong lahi. 2 Magsusugo ako ng Anghel na mangunguna sa iyo at palalayasin ko ang mga Kananeo, Amorreo, Heteo at mga Pereceo, Heveo at Yebuseo. 3 At dahil kayo’y ba¬yang matigas ang ulo, hindi ako aahong kasama ninyo sa lupaing ito na dinadaluyan ng gatas at pulot-pukyutan, at baka puk-sain ko lamang kayo sa daan.”
4 Nang marinig nang sambayanan ang naka¬panlulumong mga katagang ito, labis silang nalungkot kaya walang sinuman sa kanila ang nagsuot ng anumang alahas.
5 Sinabi ni Yawe kay Moises: “Sabihin mo sa mga Israelita: Kayo’y bayang matigas ang ulo. Baka mapuksa ko lamang kayo kung sasama ako sa inyo, kahit saglit lamang! Hubarin ninyo ang inyong mga alahas nang malaman ko ang gagawin ko sa inyo.”
6 Hinubad nga ng mga Israelita ang kanilang mga alahas bago sila umalis sa Bundok Horeb.
Ang Toldang Tagpuan
• 7 Kinuha naman ni Moises ang Tol¬da at itinayo iyon para sa kanyang sarili sa labas ng kampo, na malayu-layo rito, at tinawag iyong Toldang Tagpuan. Kayat ang sinumang naghahanap kay Yawe ay lumalabas sa kampo patungo sa Toldang Tagpuan. 8 At tuwing pu¬punta si Moises sa Tolda, tumatayo ang buong bayan, ang bawat isa, sa pintuan ng kanyang tolda, at sinusundan ng tingin si Moises hang¬gang maka¬pasok sa Tolda.
9 Kapag nakapasok na si Moises sa Tolda, bumababa naman at nananatili sa bungad nito ang haliging ulap habang nakikipag-usap si Yawe kay Moises.
10 Kapag nakita ng bayan na nasa bu¬ngad na ng Tolda ang haliging ulap, tu¬mi¬tindig silang lahat at sumasamba ang bawat isa sa pintuan ng kanyang tolda.
• 11 Harap-harapang nakikipag-usap si Yawe kay Moises, tulad ng paki¬kipag-usap ng isa sa kanyang kai-bigan. At saka babalik si Moises sa kampo, pero hindi umaalis sa Tolda ang kanyang binatang ayudanteng si Josue na anak ni Nun.
12 At sinabi ni Moises kay Yawe: “Sinasabi mo sa aking pangunahan ko ang bayang ito, pero hindi mo pa ipinaaalam sa akin kung sino ang ipadadala mong kasama ko. Ngunit sinabi mong kilala mo ako sa pangalan at kalugud-lugod ako sa iyong paningin.
13 Ngayon, kung talaga ngang kalugud-lugod ako sa iyong paningin, ipakita mo sa akin ang iyong mga daan upang makilala kita at maging kalugud-lugod nga ako sa iyong paningin. Ala¬lahanin mo rin na ang bayang ito ang iyong bayan.”
14 Sinabi ni Yawe: “Sasamahan ka ng aking Mukha at bibigyan kita ng kapa¬hingahan.” 15 Sinabi naman ni Moises: “Kung hindi kami sasamahan ng iyong Mukha, huwag mo na kaming ilabas dito. 16 At paano malalaman ninuman na ako at ang aking bayan ay kalugud-lugod sa iyong paningin kung hindi mo kami sasamahan? Kayat ako at ang iyong ba¬yan ay mamumukod sa iba pang mga bansa sa balat ng lupa.”
17 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Gagawin ko ang sinabi mo sapagkat kalugud-lugod ka sa aking paningin at kilala kita sa pangalan.”
Dumaan si Yawe sa harap ni Moises
• 18 Sinabi ni Moises: “Kung gayo’y ipa¬kita mo sa akin ang iyong Luwal¬hati.” 19 At sinabi ni Yawe: “Padadaanin ko sa harap mo ang lahat kong kabutihan at ihahayag ko mismo sa harap mo ang aking pa¬nga¬lan – Yawe. Sapagkat ipinakikita ko ang aking kabutihang-loob sa aking naisin at ang aking awa sa gusto kong kaawaan.”
20 At sinabi pa ni Yawe: “Hindi mo ma¬ki¬kita ang aking mukha dahil wa¬lang sinu¬mang maaaring makakita sa akin at ma¬bu¬buhay. 21 At idinugtong niya: “Tingnan mo ang lugar na ito na malapit sa akin. Tatayo ka sa ibabaw ng bato, 22 at pag¬daan ng aking Luwalhati, ilalagay kita sa siwang ng bato at tatakpan kita ng aking kamay hang¬gang makaraan ako. 23 At saka ko aalisin ang aking kamay at makikita mo ang aking likod, pero hindi mo maaaring makita ang aking mukha.”
34 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: Suminsil ka ng dalawang tapyas na bato tulad ng una, at isusulat ko sa mga tapyas ang mga salitang nasa unang tapyas na binasag mo.
2 Maghanda kang umahon bukas ng umaga sa Bundok Sinai at maghintay sa tuktok ng bundok. 3 Walang sinumang sasama, at wala ring sinuman ang dapat makita sa buong bundok. Maging ang mga tupa at mga baka ay hindi dapat manginain sa malapit sa bundok.”
4 Kaya suminsil si Moises ng dalawang tapyas na bato tulad ng una. At maaga siyang gumi¬sing kinabukasan at umahon sa Bundok Sinai tulad ng iniutos ni Yawe, hawak sa kanyang mga kamay ang dalawang tapyas na bato.
5 At bumaba si Yawe na nasa ulap, at tumayo roong kasama niya, at ipina¬hayag ang kanyang pangalan – Yawe.
6 Dumaan si Yawe sa kanyang harap at sumigaw: “Si Yawe, si Yawe ang Diyos na maawain at mapagpatawad, banayad sa pagkagalit at sagana sa kabutihang-loob at katapatan. 7 Nag¬pa¬¬pa¬kita siya ng ka-bu¬tihang-loob sa libu-libong salinlahi at pinatatawad ang kasa¬maan, paghi¬himag¬sik at kasala¬nan. Ngu¬nit hindi niya pina¬ba¬¬bayaang wa¬lang kaparusahan ang may¬¬sala, at pina¬rurusahan dahil sa kasa¬lanan ng mga magulang pati ang mga anak at ang anak ng mga ito hang¬gang sa ikatlo at ikapat na salinlahi.”
8 Nagmamadaling yumuko si Moises sa lupa at sumamba. 9 At sinabi niya: “O Panginoon, kung kalugud-lugod nga ako sa iyong paningin, halika’t luma¬kad ka¬sama namin. At kahit na matigas ang ulo ng bayang ito, pata¬warin mo sana ang aming mga kasamaan at pag¬kakasala at angkinin kami.”
Ang batas ng Tipan
• 10 Sinabi ni Yawe: “Nakikipagtipan ako sa iyo. Sa harap ng buong sambayanan, gagawa ako ng mga kahanga-hangang bagay na hindi pa nagagawa sa alinmang lupain o bansa upang makita ng buong bayang nakapalibot sa iyo kung gaano kagila-gilalas ang gawa ni Yawe na gagawin ko para sa iyo.
11 Sundin mong mabuti ang iniuutos ko sa iyo sa araw na ito. Palalayasin ko sa harap mo ang mga Amorreo, Kananeo, Heteo, Pereceo, Heveo at Yebuseo.
12 Pakaingatan mong huwag makipag¬tipan sa mga naninirahan sa lupaing pupuntahan mo, at baka maging patibong ito sa iyo. 13 Sa halip ay gibain mo ang kanilang mga altar at durugin ang kanilang mga sag-radong bato at itumba ang mga sagradong poste nila.
– 14 Huwag kang sasamba sa iba pang diyos, sapagkat si Yawe na Seloso ang Pangalan ay Diyos na seloso! 15 Kaya huwag kang maki¬ki¬pag¬tipan sa mga nasa lupain sapagkat ipinag¬bibili nila ang kanilang sarili sa kanilang mga diyos at naghahandog sa mga ito. Kung hindi, aanyayahan ka nila at kakanin mo naman ang kanilang mga handog. 16 At ipakakasal mo ang iyong mga anak na lalaki sa kanilang mga anak na dalaga, at aakayin ng mga babaeng iyon ang iyong mga anak na lalaki sa pagbibili ng kani¬lang sarili nila sa kanilang mga diyos.
– 17 Huwag kang gagawa ng mga diyos na tinunaw na metal.
– 18 Ipagdiwang mo ang Piyesta ng Tinapay na Walang Lebadura. Tinapay na walang leba¬dura ang kakanin mo sa loob ng pitong araw sa buwan ng Abib, gaya ng iniutos ko, sapagkat sa buwang iyon ka lumabas mula sa Ehipto.
– 19 Akin ang lahat ng magbubukas sa sina¬pupunan, pati ang lahat ng unang anak na ba¬rako ng iyong hayupan, tupa man o baka. 20 Tutubusin mo ng isang kordero ang panganay na asno, at babaliin mo ang leeg nito kung hindi mo ito tutubusin. Tutubusin mo ang lahat ng iyong panganay na lalaki. At walang haharap sa akin nang walang dala.
– 21 Anim na araw kang magtatrabaho, at magpapahinga ka naman sa ikapitong araw. Mag¬pahinga ka kahit na sa panahon ng pag-aararo at pag-aani.
– 22 Ipagdiwang mo ang Piyesta ng Sanlinggo sa mga unang bunga ng ani ng trigo at ang Piyesta ng Pamimitas ng Bunga sa pagtatapos ng taon. 23 Tatlong beses isang taon na haharap kay Yaweng Panginoong Diyos ng Israel ang lahat mong kalalakihan. 24 Palalayasin ko sa harap mo ang mga lahing naroon, at palalawakin ko ang iyong mga hangganan. Walang sinumang magnanasa sa iyong lupain sa tatlong beses na pag-ahon mo taun-taon para humarap kay Yaweng iyong Diyos.
– 25 Huwag mong ialay sa akin ang dugo ng isang hayop, kasama ang tinapay na may leba¬dura; at huwag magtitira ng kahit ano hanggang kinaumagahan mula sa Piyesta ng Paskuwa.
– 26 Dalhin mo sa Bahay ni Yaweng iyong Diyos ang pinakamaganda sa mga unang ani ng iyong lupa.
Huwag mong lulutuin ang batang kam¬bing sa gatas ng ina nito.”
– 27 At sinabi ni Yawe kay Moises: “Isulat mo ang mga salitang ito, sapagkat ito ang mga kundisyon ng pakikipagtipan ko sa iyo at sa Israel.”
28 Apatnapung araw at apatnapung gabi roon si Moises, kasama si Yawe – hindi kumakain ng tinapay o umiinom ng tubig. Isinulat niya sa mga tapyas ang mga salita ng Pakikipagtipan – ang Sampung Utos.
Bumaba si Moises mula sa bundok
• 29 Nang bumaba si Moises mula sa Bundok Sinai na hawak ang dalawang tapyas, hindi niya namama¬layang nag¬ni¬ningning pala ang kanyang mukha mata¬pos makipag-usap kay Yawe.
30 Nakita ni Aaron at ng lahat ng Israe¬lita na nagniningning ang mukha ni Moises kaya natakot silang lumapit sa kanya. 31 Ngunit tinawag sila ni Moises, at lumapit sina Aaron at lahat ng pinuno ng pamayanan, at kinausap sila ni Moises. 32 At lumapit sa kanya ang lahat ng Is¬raelita, at sinabi naman niya sa kanila ang lahat ng ipinag-utos sa kanya ni Yawe sa Bundok Sinai. 33 Pagkapagsalita ni Moises, nilagyan niya ng belo ang kanyang mukha.
• 34 Tuwing papasok si Moises para humarap kay Yawe at makipag-usap sa kanya, inaalis niya ang belo hang¬gang sa paglabas niya. At pagkalabas niya, sina¬sabi naman niya sa mga Israelita ang ini¬utos sa kanya ni Yawe. 35 Makikita ng mga ito na nagnining¬ning ang kanyang mukha, kayat muli niyang ilalagay ang belo sa kanyang mukha hanggang sa muli niyang pagpasok para makipag-usap kay Yawe.
35 Tinipon ni Moises ang buong pamaya¬nan ng Israel at sinabi sa kanila: “Ito ang mga ipinagagawa ni Yawe: 2 Anim na araw kayong magtrabaho ngunit banal na araw para sa inyo ang ikapitong araw, araw ng ganap na pa¬hinga, na nakatalaga kay Yawe. Papatayin ang sinu¬mang magtrabaho sa araw na ito. 3 Huwag mag¬sisindi ng apoy sa alinmang bahay ninyo sa araw ng pahinga.”
Ang pagtatayo ng santuwaryo
4 Sinabi ni Moises sa buong pamayanan ng Israel: “Ito ang iniutos ni Yawe: 5 Maglaan kayo ng abuloy para kay Yawe mula sa inyong mga ari-arian. Kusang-loob na mag-abuloy kay Yawe: ginto, pilak at tanso, 6 telang asul-purpura at pula, pinong linen, balahibo ng kambing, 7 kinulayang katad ng lalaking kambing at ma¬lambot na katad, kahoy ng akasya, 8 langis para sa ilawan, pabango para sa langis ng pagtatalaga at insenso; 9 mamahaling bato’t hiyas na ilalagay sa efod at damit-pandibdib.
10 Pumarito ang mga mahuhusay na mang¬gagawa sa inyo para gawin ang lahat ng iniuutos ni Yawe: 11 ang Banal na Tirahan, ang mga takip nito, ang mga kawit nito’t mga tabla, 12 ang Kaban at ang mga pampasan dito, ang Lugar ng Pagpapatawad sa takip ng Kaban at ang tabing nito, 13 ang mesa, ang mga pampasan dito at lahat ng gamit nito pati ang mga tinapay na handog, 14 ang kandelabra’t mga gamit nito, ang mga ilawan nito at ang langis para sa ilaw, 15 ang altar ng insenso at ang mga pampasan dito, ang langis ng pagtatalaga, ang maba¬ngong insenso, at ang kurtina sa pasukan ng Tirahan, 16 ang altar ng susunuging handog at ang parilyang tanso nito, ang mga pampasan dito at mga ka¬gamitan, ang planggana at ang patungan nito, 17 ang mga kurtina sa patyo, ang mga haligi nito, ang mga tuntungan nito’t ang kurtina sa bungad ng patyo; 18 ang mga tulos ng Tirahan at ng patyo, pati ang mga kordon, 19 ang mga damit na ginagamit ng pari sa pag¬lilingkod sa banal na lugar, ang mga sagradong damit para sa paring si Aaron at para sa kanyang mga anak para sa kanilang mga tungkulin bilang mga pari.”
20 At umalis sa harap ni Moises ang buong pamayanan ng Israel, 21 at pagkatapos ay bu¬ma¬lik ang lahat ng gustong magbigay, dala ang kanilang abuloy kay Yawe para sa paggawa ng Tirahan, para sa lahat ng gawain dito at para sa mga sagradong damit.
22 Dumating ang lahat ng may gustong mag¬bigay, mga lalaki’t babae, dala ang mga pin, singsing, pulseras, iba’t ibang bagay na yari sa ginto, mga bagay na ipinangako nila kay Yawe. 23 Dinala rin ng lahat ng meron ang kanilang telang purpura, asul-purpura at pula, pinong linen, balahibo ng kambing, kinulayang katad ng lalaking kambing o malambot na katad. 24 Nag-abuloy din kay Yawe ang lahat ng may pilak at tanso, at dinala ng lahat ng may kahoy ng akasya ang kanilang kahoy na angkop sa anumang bagay na gagawin. 25 Humabi naman ang lahat ng babaeng magaling humabi at inialay nila kay Yawe ang hinabing telang purpura, asul-purpura at pula, at pinong linen. 26 Hu¬¬ma¬bi naman ng balahibo ng kambing ang mga babaeng magaling dito. 27 Nagdala ang mga pinuno ng mamahaling bato at hiyas na ilalagay sa efod at damit-pandibdib, 28 at ng mga pabango at langis para sa ilawan, sa langis ng pagtatalaga at sa mabangong insenso.
29 Nagdala ng kanilang handog kay Yawe ang lahat ng lalaki’t babae ng Israel na gustong mag-abuloy para sa lahat ng ipinagagawa ni Yawe kay Moises.
Mga kagamitan sa santuwaryo
30 Sinabi ni Moises sa sambayanan ng Israel: “Tingnan ninyo, pinili ni Yawe si Bezaleel na anak ni Uring anak ni Hur sa tribu ng Juda. 31 Pinuspos siya ni Yawe ng espiritu ng Diyos at binigyan ng talino, pang-unawa at kakayahan sa lahat ng klase ng gawain: 32 sa sining at paggawa sa ginto at pilak at tanso, 33 sa pagtapyas sa mga batong-hiyas na ilalagay sa enggaste, sa pag-ukit ng kahoy, sa bawat klase ng paggawa. Binigyan pa ni Yawe ng kakaya¬hang magturo si Bezaleel 34 at si Oholiab na anak ni Ahisamak sa tribu ng Dan.
35 Napuspos sila ng kakayahang gumawa gaya ng grabador, manghahabi ng pinong linen, burdador ng lanang asul-purpura at pula at pinong linen, at gaya ng karaniwang manghahabi; may kakayahan sila para sa lahat ng klase ng gawa at sining.”

36 1 Gumawa ayon sa ipinag-utos ni Yawe sina Bezaleel at Oholiab at ang lahat ng mahuhusay na manggagawang binigyan ni Yawe ng kakayahan at pang-unawa para gawin ang mga kailangan sa pagtatayo ng banal na lugar.
2 At tinawag ni Moises sina Bezaleel at Oho¬liab at ang lahat ng mahuhusay na manggagawang handang tumulong at binigyan ni Yawe ng kaka¬yahan. 3 Tinanggap nila kay Moises ang la¬hat ng abuloy na dinala ng mga Israelita para sa pagtatayo ng banal na lugar. Patuloy naman sa pagdadala ng mga alay ang mga tao tuwing umaga. 4 Iniwan ng mga mahuhusay na mang¬gagawa ang kanilang ginagawa sa banal na lugar, 5 at pinuntahan si Moises, at sinabi: “Nag¬dadala ang mga tao ng sobra sa kakaila¬nganin para sa gawaing iniutos sa atin ni Yawe.” 6 At ipinasabi ni Moises sa buong bayan: “Lalaki man o babae, wala nang magdadala pa ng anumang abuloy para sa banal na lugar.” Hu¬minto nga ang sambayanan sa pagdadala pa ng mga han¬dog; 7 sapat na at sobra pa nga ang natipong materyales para matapos ang lahat ng gawain.
8 Ginawa ng mga pinakamahusay na mang¬gagawa ang Tirahan. Ginawa nila ito mula sa sampung tela ng hinabing linen na kulay asul-purpura at pula at may burdang mga kerubim. 9 Iisa ang sukat ng lahat ng tela – apatnapung talampakan ang haba at anim na talampakan naman ang lapad. 10 Tinahi nila’t pinagdugtong ang limang tela, pati na ang lima pa. 11 Nilagyan nila ng sintas na asul-purpura ang gilid ng pinakahuli sa unang lima pati ang huling tela sa ikalawang lima. 12 Nilagyan nila ng limampung sintas ang unang lima, at nilagyan din nila ng katapat na limampung sintas ang huling tela sa ikalawang lima. 13 Gumawa sila ng limampung gintong kawit at pinagkabit ang dalawa para maging isa lamang.
14 At gumawa sila ng mga hinabing balahibo ng kambing para gawing toldang takip sa Tirahan; labing-isang piraso ang ginawa nila. 15 Iisa ang sukat ng labing-isang piraso – apatnapu’t tatlong talampakan ang haba at anim na talampakan ang lapad. 16 Pinagdugtong nila ang limang piraso at ginawang isang piraso, at gu¬mawa sila ng isa pang piraso sa anim na tira. 17 Kinabitan nila ng limampung sintas ang gilid ng huling piraso sa unang limang pinagdugtong at limampung sintas pa rin sa gilid ng huling piraso sa ikalawa. 18 At gumawa sila ng limampung tansong kawit para pag-isahin ang dalawang piraso at bumuo ng isang takip.
19 Gumawa rin sila ng isa pang takip sa Tira¬han mula sa kinulayang katad ng lalaking kambing at ng isa pang takip na yari sa malambot na katad sa ibabaw nito. 20 Gawa sa tablang akasya ang pinakadingding ng Tirahan. 21 La¬binlimang talampakan ang haba at tatlumpung pulgada ang lapad ng bawat tabla. 22 May mag-katapat na dalawang nakausli sa bawat tabla; at ginawa nilang ganito ang lahat ng tabla ng Banal na Tirahan. 23 Para sa gawing timog ng Tirahan, gumawa sila ng dalawampung tablang 24 may apatnapung pilak na patungan para sa ilalim ng dalawampung tabla: dalawang patu¬ngan na katapat ng dalawang nakausli sa unang tabla at ganito rin sa iba pang mga tabla. 25 Para sa kabilang panig sa hilaga, gumawa rin sila ng dalawampung tabla, 26 at apatnapung pilak na patungan, dalawa para sa bawat tabla.
27 Para naman sa gawing likod sa kan¬luran, gumawa sila ng anim na tabla. 28 At gumawa sila ng dalawang tabla para sa mga panulukan sa likuran ng Tirahan. 29 Pinag¬dugtong ang mga tabla sa ilalim at sa ibabaw hanggang sa unang bilog na kawit; ginawa nila ito sa dalawang tab¬lang nasa dalawang sulok. 30 Kayat may walong tablang may labing-anim na patungang pilak; dalawang patungan para sa bawat tabla. 31 Gu¬mawa pa sila ng mga pahalang na kahoy na akasya; limang pahalang para pagdugtungin ang mga tablang bubuo sa isang tabi ng Tirahan, 32 at lima pa para pagdugtungin naman ang mga tablang bubuo sa gawing hilaga. 33 Ginawa ni¬lang mahaba ang panggitnang pahalang mula sa magkabilang dulo. 34 Bina¬lutan nila ng ginto ang mga tabla at nilagyan ng mga gintong bilog na kawit na suutan ng mga pahalang na binalot din sa ginto.
35 Gumawa sila ng kurtinang yari sa telang purpura, asul-purpura at pula, at sa hinabing pinong linen na may burdang mga kerubim. 36 Para maisabit ang kurtina, gumawa sila ng apat na haliging akasya na binalutan din ng ginto at nilagyan ng gintong kawit at may apat na patungang pilak. 37 Para sa bungad ng Tirahan, gumawa naman ng kurtinang telang purpura, asul-purpura at pula, at hinabing linen ang mga mahuhusay na burdador. 38 Para maisabit ito, gumawa sila ng limang posteng may kawit; binalutan ng ginto ang ibabaw at mga baras nito, at yari naman sa tanso ang limang patungan nito.

37 1 Ginawa ni Bezaleel ang Kaban na yari sa akasya na apatnapu’t limang pulgada ang haba, dalawampu’t pitong pulgada ang lapad at dalawampu’t pitong pulgada rin ang taas. 2 Binalot niya ito sa lantay na ginto sa loob at labas at nilagyan ng minoldeng ginto ang paligid nito. 3 Gumawa siya ng apat na gintong pulseras para sa Kaban, at ikinabit sa apat na paa nito: dalawang pulseras sa isang gilid at dalawa pa sa kabila.
4 Gumawa rin siya ng mga pampasang yari sa akasya at binalot ng ginto ang mga ito. 5 Isi¬nuot niya ang mga ito sa mga pulseras na nasa mag¬kabilang gilid ng Kaban para madala ito.
6 Ginawa rin niyang lantay na ginto ang Lugar ng Pagpapatawad na apatnapu’t limang pulgada ang haba at dalawampu’t pitong pulgada ang lapad. 7 Para sa dalawang dulo ng Lugar ng Pagpapatawad, gumawa siya ng dalawang ke¬ru¬bim na yari sa pinitpit na ginto, 8 isang kerubim sa isang dulo at isa pa sa kabila, at ikinabit niya ang mga ito sa magkabilang-dulo ng Lugar ng Pag¬pa¬patawad. 9 Nakabukang pataas ang mga pakpak ng mga kerubim para lukuban ang Lugar ng Pagpapatawad, at magkaharap ang dalawa.
10 Ginawa naman niyang yari sa akasya ang mesang apatnapung pulgada ang haba at dalawampung pulgada ang lapad at tatlumpung pulgada ang taas. 11 Binalot niya ito sa lantay na ginto at nilagyan ng mi-noldeng ginto ang paligid nito. 12 Nilagyan niya ito ng panggilid na bi¬¬nalot sa ginto na tatlong pulgada ang lapad. 13 Gu¬mawa siya ng apat na gintong kawit na bi¬log at ikinabit ang mga ito sa apat na sulok na kina-lalagyan ng mga paa. 14 Inilagay malapit sa panggilid ang mga bilog na kawit na susuutan ng mga pampasan sa mesa. 15 Ginawa niyang yari sa akasya ang mga pampasan at binalot ang mga ito sa ginto. Pambuhat sa mesa ang mga ito.
16 Gumawa rin siya ng mga kagamitang yari sa lantay na ginto para sa mesa: mga plato, ko¬pa, banga at mangkok para sa mga alay na alak.
17 Ginawa niyang lantay na ginto ang kandelabra. Ginawa niya mula sa iisang piraso ng pinitpit na ginto ang kandelabra: ang patungan at katawan, pati ang mga palamuting bulaklak, mga buko at mga talulot nito. 18 May anim na sanga sa mga gilid nito, tigatlo sa magkabila. 19 May tigatlong palamuting bulaklak na pa¬rang bulaklak ng almond na may kasamang buko’t mga talulot ang anim na sanga ng kan¬delabra.
20 May apat na palamuting bulaklak na pa¬rang bulaklak ng almond na may kasa¬mang buko’t mga talulot ang pina¬ka¬katawan ng kan¬delabra: 21 isang buko sa ilalim ng dalawang sangang mula sa katawan, at isa pang buko uli sa ilalim ng kasunod na pares, at isa pa sa ilalim ng huling pares, sapagkat may anim na sanga ang kandelabra. 22 Iisang piraso ng mga buko’t mga sanga sa pinakakatawan ng kandelabra dahil yari sa iisang piraso ng pinitpit na lantay na ginto ang buong kandelabra. 23 At gumawa pa si Bezaleel ng mga ilawan, pitong ilawan lahat, at ng mga pang-ipit ng mitsa at mga latang lantay na ginto. 24 Pitumpu’t limang lib¬rang lantay na ginto ang nagamit niya sa paggawa ng ilawan at ng lahat ng kagamitan nito.
25 Ginawa niyang akasya ang altar ng insenso. Parisukat itong may dalawampung pulgada ang haba at lapad, at apatnapung pulgada naman ang taas. Gawa sa iisang piraso ng kahoy ang altar at mga sungay nito. 26 Binalot sa lantay na ginto ang ibabaw nito, ang mga gilid at mga sungay, at nilagyan ng gintong panggilid ang ibabaw ng altar, ang paligid nito at mga sungay. 27 Ikinabit niya sa magkabilang gilid sa ibaba ng panggilid ang dalawang gintong pulseras na suutan ng mga pampasan. 28 Ginawa niyang yari sa akasya ang mga pam-pasan at binalot sa ginto ang mga ito.
29 Siya rin ang gumawa ng sagradong langis ng pagtatalaga, at ng dalisay at mabangong insenso, gaya ng mga nagtitimpla ng pabango.

38 1 Kahoy ng akasya ang ginawa ni Bezaleel na altar ng susunuging handog. Parisukat itong may walong talam¬pakan ang haba at lapad, at limang talam¬pakan naman ang taas. 2 Nilagyan niya ng mga sungay ang apat na sulok nito at binalot sa tanso ang mga ito. Mula sa iisang piraso lamang ang altar at ang mga sungay. 3 Ginawa niya ang lahat ng kagamitan sa altar: ang mga sahuran ng abo, mga pala, pitsel ng tubig, mga kawit, apuyan at mga kaserola; ginawa niyang yari sa tanso ang lahat ng ito. 4 Gumawa pa siya ng parilyang tansong parang lambat na inilagay niya sa ilalim hang¬gang sa gitna ng altar. 5 Gumawa siya ng apat na bilog na suutan ng mga pampasan at ikinabit ang mga ito sa apat na sulok ng parilyang tanso.
6 Ginawa niyang yari sa akasya ang mga pampasan at binalot sa tanso ang mga ito 7 at isinuot sa mga bilog na suutan para buhatin ang altar. Ginawa niyang guwang ang altar na yari sa tabla.
8 Gumawa rin siya ng tansong planggana at patungan mula sa mga tansong salamin ng mga babaeng naglilingkod sa may pintuan ng Toldang Tagpuan.
9 Ginawa rin niya ang patyo. Sa dako ng patyo na nakaharap sa gawing timog ng lupain, naglagay siya ng kurtinang gawa sa hinabing linen na sandaa’t limampung talampakan ang haba. 10 Tanso ang dalawampung haligi nito at dalawampung paa, at pilak naman ang mga kawit at baras nito. 11 May limampu ring kurtina sa gawing hilaga. Tanso rin ang dalawampung haligi nito’t dalawampung paa, at pilak ang mga kawit at baras.
12 Sa gawing kanluran nama’y pitumpu’t limang talampakan ang kurtinang ikinabit sa sampung haliging may sampung tuntungan at mga pilak na kawit at baras. 13 Paharap naman sa sikatan ng araw sa silangan ay may pitumpu’t limang talampakang kurtina. 14 Sa isang tabi ng pintuan ay may dala¬wampu’t limang talampakang kurtina sa tatlong haliging may tatlong tuntungan. 15 Mayroon ding dalawampu’t limang talam-pakang kurtina sa kabilang tabi, sa tatlong haliging may tatlong tuntungan. 16 Hinabing pinong linen ang lahat ng kurtina sa palibot ng patyo. 17 Tanso ang mga tuntungan ng mga haligi at pilak naman ang mga kawit gaya ng mga baras ng haligi. Pilak ang ulo ng lahat ng haligi sa patyo pati ang mga baras nito.
18 Gawa ng mahusay na burdador ang kurtina sa pintuan ng patyo mula sa lanang purpura, asul-purpura at pula, at hinabing pinong linen. Gaya ng mga kurtina sa patyo, tatlumpung talampakan ang haba nito at walong talam¬pa¬kan ang taas sa kahabaan nito 19 Tanso ang apat na haligi nito at apat na tuntungan. Tulad ng ulo ng mga haligi at ng mga baras, pilak din ang mga kawit ng haligi. 20 Tanso naman ang mga tulos sa Toldang Tagpuan at sa paligid ng patyo.
21 Ito ang listahan ng mga metal na ginamit para sa Tirahang Toldang Tagpuan. Gaya ng iniutos ni Moises, inihanda ito ng mga Levita sa ilalim ng pangangasiwa ni Itamar na anak ng paring si Aaron.
22 Ginawa ni Bezaleel na anak ni Uring anak ni Hur sa tribu ng Juda ang lahat ng iniutos ni Yawe. 23 Katulong niya si Ohaliab na anak ni Ahisamak sa tribu ng Dan – isang grabador, manghahabi ng pinong linen, burdador ng telang purpura, asul-purpura at pula, at pinong linen.
24 Dalawanlibo-sandaa’t siyamnapu’t limang libra sa opisyal na timbangan ang gin¬tong na¬gamit sa buong gawain sa santu¬waryo. (Ito ang gintong itinalaga sa pag¬hahandog.) 25 Pitunlibo’t limandaa’t limam¬pung libra sa opisyal na timbangan ang naipong pilak nang kunin ang talaan ng sam¬¬bayanan. 26 Nagbayad ng tigka¬ka¬la¬¬-hating siklong pilak ang lahat ng may da¬lawampung taong gulang pataas. Umabot sa animnaraa’t tatlong libo’t limandaan ang bilang ng lahat.
27 At pitunlibo’t limandaang librang pilak ang nagamit sa paggawa ng sandaang tuntu¬ngan ng banal na lugar at ng kurtina, pitumpu sa bawat tuntungan. 28 At sa natitirang limampung librang pilak ay ginawa naman ni Bezaleel ang mga kawit sa haligi, ang ulo sa ibabaw at ang mga baras. 29 Umabot sa limanlibo’t tatlong daa’t sampung libra ang tansong itinalaga sa pag¬hahandog, 30 at mula rito niya ginawa ang mga tuntungan sa pin¬tuan ng Toldang Tagpuan, ang altar na tanso at ang parilya nitong tanso at ang lahat ng kagamitan nito, 31 ang mga tuntungan sa paligid at pintuan ng patyo, ang lahat ng tulos ng Tirahan at sa paligid ng patyo.
39 1 Mula sa telang purpura, asul-pur¬pura at pula, at pinong linen nila ginawa ang mga sagradong damit para sa paglilingkod sa banal na lugar. Ginawa nila ang mga sagradong damit ni Aaron sa paglilingkod ayon sa iniutos ni Yawe kay Moises.
2 Ginawa nila ang efod mula sa gintong sinulid, telang purpura, asul-purpura at pula, at hi¬na¬bing pinong linen. 3 Pinitpit nila nang manipis ang ginto at ginupit sa maliliit na hibla para maihabi sa telang purpura, asul-purpura at pula, at pinong linen, tulad ng ginagawa ng mang¬hahabi ng pinong linen. 4 Gumawa sila ng dalawang tirante para sa eskapularyo at pinag¬kabit ang dalawang dulo. 5 Ayon sa iniutos ni Yawe kay Moises, ang hinabing sinturon na pa¬rang kaisa sa damit-pandibdib ay maingat ding ginawa mula sa gintong sinulid, telang purpura, asul-purpura at pula, at hinabing pinong linen.
6 Tinabas nila ang mga mamahaling batong-hiyas, at inilagay sa mga enggasteng ginto at iniukit sa mga ito ang mga pangalan ng mga anak ng Israel. 7 Gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises, ikinabit nila ang mga batong-hiyas sa mga tirante ng damit-pan¬dibdib bilang alaala ng mga anak ng Israel.
8 Tulad ng efod ginawa nilang may magan¬dang burda ang eskapularyong gawa rin sa gintong sinulid, telang purpura, asul-purpura at pula, at hinabing pinong linen. 9 Parisukat ito, magkataklob, siyam na pul-gada ang haba at siyam na pulgada rin ang lapad. 10 Nilagyan nila ito ng apat na hanay ng mga batong-hiyas: rubi, topasyo at karbusyo sa unang hanay; 11 esme¬ralda, sapiro at brilyante sa pangalawang hanay; 12 opal, rubi at amatista sa pangatlong hanay; 13 berilo, onix at haspe sa pang-apat na hanay. Nakaenggaste ang lahat ng ito sa ginto.
14 Labindalawa ang mga bato katumbas ng mga pangalan ng mga anak ng Israel. Nakaukit sa bawat bato ang pangalan ng isa sa labindalawang tribu. 15 Gumawa sila ng mga gintong tanikalang itinirintas para sa eskapularyo. 16 Gu¬mawa pa sila ng dalawang maliit na gintong enggaste at dalawang gintong singsing na nakakabit sa mga sulok ng eskapularyo, 17 at itinali naman dito ang dalawang itinirintas na tanikalang ginto. 18 Ikinabit ang dalawang dulo ng tanikalang ginto sa dalawang enggaste, kaya nakakabit din ang mga ito sa mga tirante ng efod sa may harapan. 19 Gumawa sila ng dalawang gintong singsing at ikinabit sa mga sulok sa ibaba ng eskapularyo, sa tupi sa loob, kasu¬nod ng efod. 20 Gumawa rin sila ng dalawa pang gintong singsing at ikinabit sa ibaba ng dala¬wang tirante sa harap ng efod, sa may tupi, sa ibabaw ng sinturon. 21 Ayon sa iniutos ni Yawe kay Moises, pinagkabit nila ang eskapularyo at ang efod sa pamamagitan ng sintas na asul-purpura na isinuot sa mga singsing para manatili ang damit-pandibdib sa ibabaw ng sinturon at di ito maalis sa efod.
22 At gumawa sila ng balabal na asul-purpura para sa efod. 23 Ginawa ang butas sa pag¬habi tulad ng kuwelyo ng kamisadentro para hindi ito mapunit. 24 Nilagyan nila ang laylayan nito ng palamuting bilug-bilog na yari sa telang asul-purpura at pula, at hina¬bing pinong linen. 25 Gumawa rin sila ng mga kampanilyang yari sa lantay na ginto at inila¬gay ang mga ito sa palibot ng laylayan ng balabal ng efod sa pagitan ng mga bilug-bilog. 26 Magkakasalit ang mga kampanilya at mga bilug-bilog sa paligid ng buong lay-layan nito, ayon sa iniutos ni Yawe kay Moises.
27 At ginawa rin nila ang mga hinabing pinong lineng tunika para kay Aaron at sa kanyang mga anak, 28 ang turbang pinong linen, ang mga karsonsilyong hinabing pinong linen, 29 at ang mga sinturong hinabing pinong linen at telang purpura, asul-purpura at pula na may magandang burda ayon sa iniutos ni Yawe kay Moises.
30 Gumawa rin sila ng manipis na metal, ang sagradong manipis na ginto, at parang tatak na iniukit nila dito ang “Itinalaga kay Yawe”. 31 Itinali nila ito ng isang asul-purpurang laso sa itaas ng turban, gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises.
32 At natapos ang lahat ng gawain sa Tirahan, sa Toldang Tagpuan. Sa paggawa nito ti¬nupad ng lahat ng anak ni Israel ang lahat ng iniutos ni Yawe kay Moises.
33 At dinala nila kay Moises ang lahat ng ito, ang Toldang Tagpuan, at lahat ng kaga¬mitan nito: mga kawit, mga tabla, mga paha¬lang, mga haligi, mga tuntungan, 34 mga takip na yari sa kinulayang katad ng lalaking kambing, mga takip na yari sa malambot na katad at mga kur¬tina, 35 ang Kaban ng Tipan at ang mga haligi nito, at ang Lugar ng Pagpapatawad, 36 ang mesa at mga kaga¬mitan nito at ang tinapay ng pagharap kay Yawe, 37 ang kandelabrang yari sa lantay na ginto at ang mga ilawang ikakabit dito at lahat ng kagamitan nito, ang langis para sa ilawan, 38 ang gintong altar, ang langis ng pagtatalaga, ang mabangong insenso, ang kur¬tina sa bungad ng tolda, 39 ang altar na tanso pati ang parilyang tanso, ang mga haligi nito at lahat ng kagamitan nito, ang planggana at patungan nito, 40 ang mga kurtina sa patyo, pati na ang mga haligi at tuntungan, at ang kurtina sa pin¬tuan ng patyo, ang mga sintas nito, mga tulos at lahat ng kasangkapan ng Tirahang Toldang Tag¬puan, 41 ang mga sagradong damit sa pagli¬lingkod sa banal na lugar, ang sagradong damit ng paring si Aaron at ng kanyang mga anak para sa paglilingkod. 42 Ginawa ng mga Israelita ang lahat gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises.
43 Sinuri ni Moises ang lahat ng gawain, at nakita niyang ginawa ang mga ito ayon sa ini¬utos sa kanya ni Yawe. At binasbasan ni Moises ang mga Israelita.
Ang pagtatalaga sa tirahan
40 1 Sinabi ni Yawe kay Moises: 2 “Sa unang araw ng unang buwan, itatayo mo ang Tirahang Toldang Tagpuan, 3 at ilalagay mo rito ang Kaban ng Tipan, at lalagyan ng tabing. 4 Ipapasok mo rin ang kandelabra at ilalagay ang mga ilawan nito. 5 Ilalagay mo ang gintong altar ng insenso sa harap ng Kaban ng Tipan, at la-lagyan ng tabing ang pasukan ng Tirahan. 6 Ila¬lagay mo naman ang altar ng susunuging handog sa harap ng pasukan ng Tirahang Toldang Tagpuan.
7 Ilagay mo ang planggana sa pagitan ng Toldang Tagpuan at ng altar, at punuin ng tu¬big. 8 Paligiran mo ng kurtina ang patyo at isabit ang kurtina sa pasukan ng patyo. 9 At kunin mo ang langis ng pagtatalaga at pahiran mo ang Tirahan at lahat ng naririto pati ang mga kasangkapan nito; at magiging sagrado ang mga ito. 10 Pahiran mo ang altar ng susunuging han¬dog at lahat ng kasang¬kapan nito; ganito mo itatalaga ang altar na magiging napa¬kasagrado. 11 Pahiran mo rin ng langis ang planggana at ang patungan nito, at italaga ang mga ito.
12 Papuntahin mo si Aaron at ang kanyang mga anak sa may bungad ng Toldang Tag¬puan at paliguan sila. 13 At bibihisan mo si Aaron ng sagradong damit at papahiran siya ng langis at itatalaga mo siya para maging aking pari. 14 Pa¬la¬lapitin mo rin ang kanyang mga anak at bi¬bihisan ng mga tunika. 15 Pahi¬ran mo sila ng langis gaya ng pagpapahid mo sa kanilang ama, at magi¬ging mga pari ko sila. Magpasawalang-hang¬gang pagkapari ang pagpapahid sa kanila, sa lahat ng salinlahi.”
16 Kaya ginawa nga ni Moises ang lahat ng iniutos ni Yawe. 17 Sa unang araw ng unang buwan sa ikalawang taon, itinayo ang Tirahan. 18 Itinayo ito ni Moises. Inilagay niya ang mga tuntungan, itinayo ang mga tabla, inilagay ang mga pahalang, at itinayo ang mga haligi. 19 Tinakpan pa niya ng tolda ang ibabaw ng Tirahan, at isa pang tolda ang itinakip niya sa ibabaw nito gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises. 20 Kinuha niya ang Pahayag at inilagay sa Ka¬ban. Inilagay rin niya sa Kaban ang mga pam¬pasan at ang Lugar ng Pagpapatawad. 21 Dinala niya ang Kaban sa Tirahan at inilagay ang kurtina, at tinakpan ang Kaban ng Pahayag, gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises. 22 Sa Tol¬dang Tag¬puan, sa labas ng kurtina, inilagay niya ang mesa sa gawing hilaga ng Tirahan, 23 at ini¬ayos dito ang mga tinapay sa harap ni Yawe, gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises. 24 Inilagay din niya sa Toldang Tagpuan ang kandelabra sa tapat ng mesa, sa gawing timog ng Tirahan, 25 at inilagay ang mga ilawan sa harap ni Yawe, gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises.
26 Inilagay naman niya ang gintong altar sa harap ng kurtina sa Toldang Tagpuan, 27 at si¬nunog dito ang mabangong insenso gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises. 28 At nilagyan niya ng kurtina ang bungad ng Tirahan. 29 Inilagay niya ang altar ng susunuging han¬dog sa harap ng Tirahang Toldang Tagpuan, at sinunog dito ang handog at ang alay na butil, gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises. 30 Sa pagitan ng Toldang Tagpuan at ng altar niya inilagay ang plang¬gana at pinuno iyon ng tubig. 31 Doon naghu¬hugas ng kamay at paa si Moises, si Aaron at ang kanyang mga anak. 32 Naghuhugas sila tuwing papasok sa Toldang Tagpuan o lalapit kaya sa altar gaya ng iniutos ni Yawe kay Moises. 33 Ina¬yos pa ni Moises ang patyo sa paligid ng Tira¬han at ng altar, at nilagyan niya ng kurtina ang pasukan ng patyo. Kaya na¬tapos ni Moises ang gawain.
Inari ni Yawe ang santuwaryo
• 34 At nilukuban ng Ulap ang Toldang Tag¬puan at pinuno ng Luwalhati ni Yawe ang Tira¬han. 35 Hindi makapasok si Moises sa Tol¬dang Tagpuan dahil sa Ulap na lumukob dito at sa Luwalhati ni Yaweng pumuspos sa Tirahan.
36 Pagtaas ng Ulap mula sa Tirahan, ipinag¬papa¬tuloy naman ng mga Israelita ang kanilang paglalakbay. 37 At kung hindi tumataas ang Ulap, maghihintay sila sa kanilang kampo at hindi lalabas hanggang pumaitaas ang Ulap. 38 Nilulukuban ng Ulap ang Tirahan pag araw, at sa gabi nama’y may apoy sa Ulap na nakikita ng buong sambayanan ng Israel. Ganito nga sa buo nilang paglalakbay.